29 مارس 2024 - 11:16

سابقه استقرار 7 هزار ساله در محدوده شهری تهران قطعیت یافت

6 سپتامبر 2015 - 12:00 dsfr.ir/w4795

نتایج آزمایش سالیابی ترمولومینسانس روی تعدادی نمونه سفال حاصل از کاوش های خیابان مولوی سابقه استقرار در محدوده شهری تهران را در 7 هزار سال قبل تأیید کرد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمداسماعیل اسمعیلی جلودار سرپرست پروژه کاوش اضطراری در محدوده خط فاضلاب در بافت قدیم تهران امروز "یکشنبه" با اعلام این خبر تصریح کرد: اسفندماه سال 1393 تعدادی نمونه سفال حاصل از کاوش های مولوی برای تعیین قدمت به آزمایشگاه سالیابی ترمولومینسانس پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تحویل داده شد.

او افزود: آزمایش های انجام شده بر روی چهار نمونه سفالی توسط تیمی متشکل از پژوهشگران پژوهشکده حفاظت و مرمت به سرپرستی دکتر بحرالعلومی سابقه استقرار در محدوده شهری تهران را در 7 هزار سال قبل که توسط کاوشگران اعلام شده بود مورد تأیید قرار داد.

اسمعیلی جلودار خاطرنشان ساخت که آزمایش انجام شده بر روی دو نمونه از سفال های ترانشه که مربوط به تدفین اسکلت زن 7 هزار ساله بود تاریخ 280± 6950 و 300±6870 سال قبل را نشان داد. او با بیان اینکه دو نمونه دیگر مربوط به ترانشه های 3 و 6 تاریخ هزاره سوم پیش از میلاد یعنی 5 هزار سال قبل را نشان داد اظهار داشت: با این تاریخ وجود محوطه ای چند دوره ای در منطقه مولوی که پیش از این اعلام شده بود قطعیت یافت.

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران با اعلام نگرانی از وضعیت موجود اسکلت و محوطه کاوش شده در مولوی به منظور حفاظت و نگهداری آن از دستگاه های اجرایی بویژه شهرداری تهران خواست تا نسبت به حراست و حفاظت دستاوردهای کاوش مولوی و نگه داری از آثار منحصر به فرد بدست آمده اهتمام ورزیده و اقدامات عملی را به این منظور هر چه زودتر بعمل آورند. او با اشاره به همکاری های ارزنده پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان شناسی، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی، معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، شرکت فاضلاب تهران، اداره کل میراث فرهنگی تهران و کسبه منطقه مولوی با گروه کاوش، ادامه مطالعات را خواستار شد.

گفتنی است، در آزمایشات ترمولیسانس ﻧﻤﻮﻧﻪها ﺑﺎ روش Fine Grain آماده سازی و ﺑﺎ روش Additive Dose ﭘﺮﺗﻮدﻫﯽ و اﻧﺪازه گیری می شوند. آﻣﺎده سازی و اﻧﺪازه گیری و ﭘﺮﺗﻮدﻫﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ در زﯾﺮ ﻧﻮر ﻗﺮﻣﺰ اﻧﺠﺎم می گیرد ﺗﺎ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺮ روی آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﺷﻮد. در واقع ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ، ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪن ﭘﺮﺗﻮﻫﺎی ﻧﻮری از ﻣﻮاد (ﻣﺜﻼ ﮐﺎﻧﯽ ﻫﺎ، ﮔﺎزﻫﺎ و ﻏﯿﺮه)، در زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺗﻤ ﻬﺎ از ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﺎ اﻧﺮژی ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ.

ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﯿﻤﯽ ﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ واکنش های ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ)، ﻓﺘﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﺑﺶ ﻓﺘﻮن ها)، اﻟﮑﺘﺮوﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ دﯾﻮدﻫﺎ)، ﺗﺮﻣﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ (ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣﺮارت، ﻣﺜﻼ در ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ ﺳﻔﺎل و آﺟﺮ) و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﮕﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺳﻔﺎل، آﺟﺮ و ﮐﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻧﯽ های ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮارﺗﺰ، ﻓﻠﺪﺳﭙﺎت ها و آلومین ها ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آن ها ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮارﺗﺰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ و ﻧﺎراﺳﺘﯽ ها در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻠﻮری می ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺮژی ﭘﺮﺗﻮﻫﺎی رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺧﺎک اﻃﺮاف ﻧﻤﻮﻧﻪ را در ﺧﻮد ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ.

در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺨﺖ ﺳﻔﺎل، ﮐﺎﺷﯽ و آﺟﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﺮارت دﯾﺪن، ﻫﻤﻪ اﻧﺮژی ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در آن از ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺎﻧﯽﻫﺎ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد (ﺳﺎﻋﺖ ﺻﻔﺮ)، ﭘﺲ از ﺳﺮد ﺷﺪن ﻧﻤﻮﻧﻪ روﻧﺪ ذﺧﯿﺮه اﻧﺮژی ﻣﺠﺪدا آﻏﺎز می ﺷﻮد. ﻣﺤﺪوده ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻟﯿﺎﺑﯽ ﺗﺮﻣﻮﻟﻮﻣﯿﻨﺴﺎﻧﺲ ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻣﺮﻣﺖ آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ-ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ از ﺣﺪود 50 ﺗﺎ 200 ﻫﺰار ﺳﺎل اﺳﺖ.

گفتنی است، مشاهده تکه های سفال توسط مهسا وهابی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی در میان حفاری های فاضلاب چهار راه مولوی در سال گذشته کاوش های اضطراری باستان شناسی را به همراه داشت که به کشف اسکلت زن 7 هزار ساله منجر شد و تداوم کاوش ها شناسایی بقایای دومین اسکلت انسانی در نزدیکی اسکلت اول را به همراه داشت. اسکلت زن 7 هزار ساله پس از شناسایی ژنتیک، مستندسازی، اسکن نوری و تحکیم سازی در یک محفظه شیشه ای قرار گرفت که قرار است این مکان با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان زیباسازی شهرداری به یک سایت موزه تبدیل شود.

1