جمعی از فعالان، حامیان و دوست داران میراث طبیعی با انتشار بیانیه ای اعتراض آمیز نسب به تخریب غارها، بازنگری در طرح های گردشگری غارها، به عنوان پدیده هایی حساس را خواستار شدند.
در این بیانیه که توسط سه تن از کاوشگران حوزه میراث های طبیعی و فرهنگی، جواد نظام دوست از موسسان انجمن غار و غارشناسی ایرانیان، عباس محمدی، مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن کوه نوردان ایران و علیرضا افشاری دبیر دیده بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران و با عنوان «در توریستی کردن غارها تامل کنید!» تهیه شده، آمده است: «تبدیل سرمایه های طبیعی به منابع درآمدی زودبازده و دم دستی (با استفاده از رانت تملک منابع طبیعی و استفاده از وام های بانکی) از کارهای اشتباهی است که در دو سه دهه اخیر در ایران رواج یافته و موجب تخریب سرمایه های طبیعی و ملی شده است.
از جمله شعارهایی که که با آن به بقایای طبیعت کشور هجوم می آورند، «توسعه گردشگری» و «درآمدزایی» است؛ محافلی هستند که با طرح این شعارها به بهره کشی غیراصولی از سرمایه های طبیعی می پردازند و در این رهگذر، پایداری سرزمین و منافع ملی را زیر پا می گذارند.
غارها نیز که از پدیده های بسیار حساس هستند و شکل گیری آن ها حاصل گذر میلیون ها سال است، از این موج بلا در امان نمانده اند. غارهایی که تا کنون در ایران تبدیل به مکان هایی برای بازدید سنگین گردشگران شده اند، همگی آسیب دیده و در معرض تخریب بیشتر هستند؛ عریض کردن دهانه غارها که سبب از میان رفتن تعادل رطوبتی داخل غار می شود، دستکاری شدید سازندهای طبیعی در مسیرهای آماده شده درون غار (کف سازی با سنگ و سرامیک، نصب نرده و پل های آهنی، نورپردازی های غیراستاندارد دایم روشن و گرمازا...) که موجب برهم خوردن آرامش طبیعی غار و رویش غیرعادی جلبک در غار شده، همچنین تخریب کوه یا مسیر رودخانه منتهی به دهانه غار، ریخت و پاش زباله و فضولات، ورود بازدیدکنندگان بیشتر از ظرفیت، فراری شدن خفاش ها و دیگر جانوران غارزی چند مورد از آسیب هایی هستند که با گردشگری شدن غارها رخ داده است.
در این وضعیت، خبرهایی به گوش می رسد حاکی از این که قرار است غارهای دیگری مانند غار یخ مراد در استان البرز، غار شیرابند در استان سمنان، و چاه غار جهنم در عشق آباد طبس نیز به بهانه های گردشگری و معدن کاری تخریب شوند.
شایسته یادآوری است که در گردشگری کردن غارها، حتی ارزیابی اقتصادی مبنی بر اینکه در صورت صرف هزینه از جیب ملت، جدای از تخریب صورت گرفته، آیا بازگشت سرمایه گذاری اولیه انجام خواهد شد، صورت نمی گیرد. برای نمونه، در غارهای علی سرد (علیصدر) همدان، چال نخجیر، قوری قلعه، کتله خور، سهولان، کرفتو، شاهپور، دربند سمنان، سنگ شکنان و ... که توسط بخش های دولتی و عمومی و شبه خصوصی گردشگری شده و تخریب های زیادی را هم متحمل شده اند، به جز در یک مورد، هزینه های اولیه آن برگشت نشده و حقوق کارکنان آن نیز پیوسته معوق می ماند و یا از جای دیگر تامین می شود.
ما امضاکنندگان زیر که سال هاست وضعیت غارها و کوهستان ها و میراث های فرهنگی کشور را زیر نظر داریم و علاقه مند به حفظ سرمایه های طبیعی کشور برای تمام نسل ها هستیم، در کنار شماری از انجمن های محیط زیستی، از مسوولان سازمان های میراث فرهنگی و حفاظت از محیط زیست کشور می خواهیم طرح های گردشگری کردن غارها را متوقف سازند تا پس از ارزیابی اثرات گردشگری شدن غارهایی که تاکنون چنین شده اند و همچنین بررسی تجربه های جهانی در این زمینه و دریافت نظر کارشناسان و کنشگران مستقل، این پدیده های کم مانند و ارزشمند به شکلی اصولی آماده بازدید گروه های بیشتر شوند.»
این بیانیه به امضاء تعدادی از فعالان محیط زیست، کارشناسان گردشگری، غارشناسان و غارنوردان رسیده است و جمع آوری امضاء برای این بیانیه اعتراض آمیز نیز همچنان ادامه دارد.
« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
