«رسم اجاق»، از جمله میراث ناملموس استان چهارمحال و بختیاری است که به هنگام عروسی در شهر «یانچشمه» برگزار می شود و با برگزاری این مراسم علاوه بر شادی و پایکوبی، مردان این شهر چابکی و تندرستی خود را به نمایش می گذارند.
به گزارش «دنیای سفر»، فریده احمدی کارشناس ثبت میراث ناملموس چهارمحال و بختیاری درباره «رسم اجاق در شهر یانچشمه» به ایسنا گفت: این رسم بین طایفه بهارلویی ها اجرا می شود. طایفه بهارلویی ها از ایل بیگدلی هستند و این ایل به دو جناح چپ و راست تقسیم می شدند که هر کدام نشان مخصوص به خود را داشتند. نشان جناح راست «کمان» و نشان جناح چپ «سه تیر» بود. از این رو طایفه بهارلویی ها بر اساس این نشان مراسم های خود را اجرا می کردند.
او اضافه کرد: «رسم اجاق» یکی از آیین هایی است که در مراسم عروسی برگزار می شود و به این شکل است که عصر روز عروسی پیش از غروب آفتاب و بعد از این که داماد را از حمام آوردند، زنان و مردانی که به عروسی دعوت هستند به همراه داماد و ساقدوش ها در محوطه ای نزدیک خانه داماد گردهم می آیند و یک ریش سفید را به عنوان داور انتخاب می کنند که نظم مراسم را به عهده گیرد.
احمدی ادامه داد: ابتدا دایره ای به شکل کمان (علامتی از ایل بیگدلی) می کشند و جمعیت بین این دایره می ایستد. سپس فردی چابک و ورزشکار انتخاب می شود که دست در دست داماد و ساقدوش ها، سه بار دور این علامت می چرخند (به نشانه علامت سه تیر) و بعد از هر بار چرخش رو به قبله تعظیم می کنند. (در گذشته و قبل از ورود دین اسلام، به علت اینکه این ایل زرتشتی بودند، بعد از هربار چرخش، رو به آتش قرار می گرفتند.)
کارشناس ثبت میراث ناملموس چهارمحال و بختیاری افزود: بعد از اجرای این قسمت، مسابقه ای اجرا می شود و جوانان حاضر در مراسم در آن شرکت می کنند. مسابقه به این صورت است که بین کمان (دایره کشیده شده برای اجرای مراسم) سه خط با فاصله های دو، سه و چهار متر کشیده می شود و شرکت کنندگان از دو خط اول به صورت دو ضرب و از خط پایانی به صورت جفت پا می پرند و به هر کسی که پرش ها را درست انجام دهد و مورد تایید داور باشد، هدیه ای می دهند. این هدیه کله قندی است که خود داماد به برنده مسابقه می دهد.
احمدی با بیان این که «رسم اجاق در شهر یانچشمه» به شماره ۲۸۰۶ در بهمن ماه ۱۴۰۱ ثبت ملی شده است، افزود: این مراسم با نوای ساز و دهل و شادی همراه است و هدف از اجرای آن، شناسایی افراد چابک و مشخص شدن سلامتی و توانمندی مردان طایفه است.