این محوطه که عمر تاریخی آن به هفت هزار سال قبل از میلاد مسیح می رسد و نزدیک به نه هزار سال قدمت دارد بزرگترین و نخستین دژ مادی در فلات مرکزی ایران است محوطه باستانی ازبکی شامل یک تپه اصلی به نام ازبکی ، چند تپه اقماری به نام های گمیش تپه ، یال تپه ، جیران تپه و مارال تپه است.
این اثر بزرگ ، تاریخی و کم نظیر در سال1352 با شماره ی 955 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در سال 1373 توسط مقامات مسئول آن زمان در استان تهران نقشه برداری و میله گذاری شده است. شش فصل کاوش باستان شناسی توسط پروفسور مجیدزاده در این محوطه انجام شده که مجموعه تحقیقات ایشان در دوجلد به چاپ رسیده است.
در ذکر ویژگی های منحصر به فرد این اثر همین نکته کافیست که نخستین خشت دست ساخت بشر در این محوطه یافت شده و از این حیث واجد ارزش های جدی تمدنی و میراثی است متاسفانه در سال 1375 میله گذاری انجام شده توسط متصرف با اقامه اسنادی دال بر مالکیت این محوطه تخریب و تصرفاتی از قبیل حفر برکه و غرس اشجار حتی پای عرصه تپه ازبکی صورت گرفت و از همان زمان مقامات دولتی و میراث فرهنگی تلاشهای خود را برای استیفای حقوق دولت و بازپس گیری این محوطه آغاز کردند.
لکن با عنایت به سیر عادی و نبود عزم و ارده ای جدی در راستای این باز پس گیری پروسه زمانی این پرونده نزدیک بیست سال زمان برد. در ا همیت و ارزش این اثر تاریخی لازم به ذکر است که یک نمونه از خشت های ساخته شده در این محوطه به عنوان قدیمی ترین خشت دست ساخت بشر توسط ریاست جمهور وقت به ریاست سازمان ملل و همچنین نمونه خشت دیگری از این اثر در دولت تدبیر و امید توسط معاون محترم رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور جناب آقای دکتر سلطانی فر به رییس جمهور محترم در جریان بازدید از این سازمان اهدا گردید.
با تغییر مدیریت در اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز از چهار ماه گذشته این پرونده به صورت ویژه و به عنوان دغدغه اصلی در دستور کار اداره کل قرار گرفت و با فضاسازی عمومی لازم از طریق رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی و نیز طرح موضوع علاوه بر تحرکات قضایی متعارف از طریق نماینده محترم ولی فقیه و امام جمعه کرج آیت الله حسینی همدانی ، استانداری البرز ، مجمع نمایندگان محترم استان در مجلس شورای اسلامی و به ویژه شورای حفظ حقوق بیت المال استان نسبت به باز پس گیری محوطه اقدام گردید. لازم می دانم از همه ی مسئولین و عناصری که در این کار بزرگ ما را یاری نمودند به ویژه دادستان محترم شهرستان نظرآباد ، بازپرس محترم و جناب آقای شاه کرمی دادستان عمومی کرج و دبیر شورای حفظ حقوق بیت المال تشکر کنم.
جا دارد ضمن تبریک به اهالی محترم نظرآباد ، البرز نشینان عزیز ، مردم شریف این کهن سرزمین و همه فعالین عرصه میراث فرهنگی آرزو کنم در آینده نزدیک شاهد ثبت این محوطه ارزشمند به عنوان بیستمین اثر جهانی کشور عزیزمان باشیم.
عبدالناصر میرچی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز