28 مارس 2024 - 20:41
هشدار مردم شناسان درباره خشکسالی

ایران تا ۴۰ سال دیگر تنها ۲۰ درصد از منابع آبی اش را دارد

19 دسامبر 2022 - 10:00 dsfr.ir/dp8fs

 ایران تا ۴۰ سال دیگر تنها ۲۰ درصد از منابع آبی اش را دارد
hamshahrionline.ir
میراث آب و مسأله خشکسالی

مردم شناسان در نشست «میراث آب و مسأله خشکسالی» با هشدار این که ۸۰ درصد منابع آبی ایران تا سال ۲۰۴۰ از دست می رود، تاکید کردند: تأمین نکردن بودجه کافی برای مقابله با خشکسالی و اجرا نکردن قراردادهای سازمان های مسؤول، خشکسالی را به بروز قحطی و از سوی دیگر نابودی آیین ها و باورهای مردم خواهد کشاند.

به گزارش «دنیای سفر» به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، گلفام شریفی، عضو هیأت علمی این پژوهشگاه در نشست «میراث آب و مسأله خشکسالی» که همزمان با هفته پژوهش در روز دوشنبه ۲۸ آذرماه برگزار شد، با اشاره به پیامدهای انسان شناختی خشک شدن قنات های یزد، گفت: گزارش های بسیاری از خشک شدن قنات و چاه های استان یزد و پیش روی آب شور در مناطق مختلف استان یزد انتشار یافته است، اما به نظر من یکی از مهم ترین آسیب های خشکسالی، متأسفانه پیامدهای نامطلوب انسان شناختی است.

او به اختصار به برخی پیامدهای ناگوار انسان شناختی خشک شدن قنات های یزد اشاره کرد و افزود: مهم ترین پیامد خشک شدن قنات ها تاثیر آن بر روابط اجتماعی مردم یزد است. روابط میان مقنیان و شغل مقنی گری، نداشتن علاقه نسل جوان به این شغل و همچنین کار گروهی مقنیان یا به عبارت دیگر ابعاد اجتماعی یاری گری آن ها کمرنگ شده است.

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این که با شناخت عناصر فرهنگی و انسان شناختی هر منطقه جغرافیایی می توان روند افزایشی خشکسالی را کنترل کرد، گفت: استفاده صحیح از آب های زیرزمینی، اعمال روش های آبیاری کم مصرف، وجود قنات های کارآمد، عدم حفر بی رویه چاه های عمیق و نیمه عمیق در مناطق مختلف و به کارگیری روش های بی ضرر کشاورزی، روش هایی هستند که خشکسالی و در پی آن قحطی را به تأخیر خواهند انداخت، اما بی توجه به این مسائل و سپردن مسؤولیت به افراد غیر متخصص و از همه مهم تر تأمین نکردن بودجه کافی برای مقابله با خشکسالی و اجرا نکردن قراردادهای سازمان های مسؤول، خشکسالی را به بروز قحطی و خشکسالی و از سوی دیگر نابودی آیین ها و باورها خواهد کشاند، بنابراین با رعایت این مسائل در حد بضاعت می توان راه هایی برای پاسداشت آیین ها و مسائل انسان شناختی قنات ها به کار برد.

آزاده پشوتنی زاده عضو دیگر هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره «عروسک گل گشنیزی» و نقش آن در باران خواهی و طلب شفا برای کودکانی که بیماری ریوی دارند به مواردی همچون بافتن پارچه، پرورش کرم ابریشم، نقش بانوی بلد، بکارگیری سبزی گشنیز، جمع آوری پول، پخت نان و پولی که در این مراسم از موبدان زرتشتی جمع آوری و به مصرف هزینه های لایروبی می رسد، اشاره کرد و به تشریح هر یک پرداخت.

او افزود: برای تهیه غذاهای مورد استفاده در این مراسم گوشتی ذبح نمی شود و عروسک نیز در آخر به مکان های مقدس برده و فروخته شده و پول آن صرف کارهای خیر می شود.

در ادامه ژیلا مشیری مردم شناس و کارشناس پژوهشکده مردم شناسی با اشاره به این که در سال های اخیر آب و خشکسالی اثرات سویی بر محیط زیست و زندگی مردم داشته است، افزود: به همین خاطر در پژوهشکده مردم شناسی سلسله پژوهش های گسترده ای با این موضوع در حال انجام است. توسعه روزافزون فعالیت های کشاورزی و صنعتی باعث شده هدر رفت آب در کشاورزی بیشتر احساس شود. تحقیق و نموداری که بر این اساس انجام شده نشان می دهد که ایران تا سال ۲۰۴۰، ۸۰ درصد از منابع آبی اش را از دست می دهد.

این پژوهشگر با اشاره به سیاست اجرای آبیاری قطره ای به جای آبیاری قدیمی و مشکلات آن، اظهار کرد: تغییر شیوه کشت در مناطق کویری مانند گرمسار و کمبود آب در این منطقه باعث شده که مردم در این مناطق از بارش کمِ باران رنج ببرند و از طرفی سیاست جهاد کشاورزی برای جایگزین کردن محصولات همچون زیتون، پسته و زعفران با استقبال مواجه نشده است.

1