درباره ثبت جهانی هگمتانه، اهمیت آن و جایگاهش در اعتلای صنعت گردشگری بارها و بارها سخن گفته ایم. اینکه همدان سال هاست اندیشه جهانی شدن را در سر می پروراند و هنوز هم قدیمی ترین پایتخت مادها نه جهانی شده نه گردشگری در آن جایگاه خود را پیدا کرده است هم حرف تازه ای نیست.
به گزارش «دنیای سفر» جهانی شدن هگمتانه سالیان سال است که آرزوی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی همدان است. پس از آنکه قرار شد به جای ثبت جهانی مجموعه تاریخی هگمتانه، "منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان" به ثبت جهانی برسد چشم انداز دیگری پیش پای این پرونده باز شد.
مسئولان پرونده را طرحی نو می دانند و آن را نمونه بی نظیری از اینگونه پرونده ها عنوان می کنند. در اهمیت پرونده همین بس که بگوییم بیش از ۲۰۰ اثر واجد ارزش در محدوده پرونده وجود دارد. حال پرونده ثبت جهانی اگر چه موانع بسیاری دارد اما به نظر می رسد با هم گرایی که میان دستگاه ها و البته همراهی وزارتخانه اتفاق افتاده جهانی شدن همدان دیگر دور از انتظار نیست.
شامگاه دوشنبه ۱۴ شهریورماه کمیسیون مالی، سرمایه گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان، پرونده ثبت جهانی "منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان" را مورد بررسی قرار داد، در این جلسه مدیرکل میراث فرهنگی استان و تعدادی از اعضای شورای شهر حضور داشتند، شهردار همدان نیز با وجود اینکه قرار بود در جلسه حضور داشته باشد اما غایب جلسه بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این جلسه درباره دستاوردهای ثبت جهانی منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان، گفت، یکی از مهمترین اثرات این پرونده پیش از ثبت، این است که مشکلات و موانع محدوده شناسایی و اصلاح نابسامانی ها انجام می شود بنابراین هم افزایی صورت می گیرد و می شود راه چند دهه را در مدت زمان کوتاهی طی کرد.
علی مالمیر با اشاره به اینکه وقتی اثری ثبت یونسکو شود الزاماتی به آن وارد است که باید آنها را رعایت کنیم، افزود: برای تبلیغات جذب گردشگر خارجی نیازمند نقاط نورانی هستیم که ثبت جهانی همین نقطه نورانی است، به عبارتی ثبت جهانی در انتخاب مقصد گردشگران خارجی اهمیت زیادی دارد.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم بازار نوظهور گردشگری غرب کشور راه بیفتد باید آثاری را در فهرست جهانی به ثبت برسانیم، اظهار کرد: پرونده ثبت جهانی "منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان" پروژه خاصی است، این پرونده ترکیب یک محوطه تاریخی، بازار و بافت است و می تواند تلفیقی از ثبت جهانی استان هایی مثل خوزستان، یزد و اصفهان تلقی شود.
مالمیر با اشاره به اینکه وقتی پروژه به نتیجه برسد نقطه عطفی در توجه به بافت ها در کشور اتفاق می افتد و راه را برای دیگر نقاط کور باز می کند، تصریح کرد: سال هاست از وزارتخانه مطالبه می کنیم چرا کهن ترین پایتخت ایران یک اثر ثبت جهانی ندارد و معتقدیم درباره ثبت جهانی به همدان اجحاف شده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان هیچ زمانی به اندازه امروز وفاق برای ثبت جهانی پرونده نبوده و هیچ گاه هم این پرونده اولویت وزارتخانه نبود، بنابراین اینکه وزارتخانه به صورت رسمی سهمیه یک سال را به همدان بدهد نشان از ایجاد فرصت مغتنمی است که باید قدرش را بدانیم.
وی با اشاره به اینکه ارزیابان یونسکو سال آینده از محدوده پرونده بازدید خواهند کرد، گفت: ۹۰ درصد کارهای ثبت جهانی تمام شده است، همچنین دو موضوع مشارکت و پذیرش جامعه محلی در معیارهای یونسکو وجود دارد که باید مستنداتی را تهیه کرده و به آن بپردازیم.
مالمیر با بیان اینکه عرصه ثبت جهانی دارای فکر و مدیریت است و برای اجرای برنامه ها نیازمند ساختار هستیم، عنوان کرد: برای آماده شدن محدوده برای ثبت جهانی به مشارکت شهرداری، دستگاه های خدمات رسان، جامعه محلی و اصناف نیاز است.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا، نیز در ادامه بیان کرد: اگر محورهای توسعه اقتصادی همدان را نشناسیم و برای آنها برنامه نداشته باشیم ۲۰ سال آینده تمدنمان از بین می رود و تمام این اتفاقات از بی توجهی به علم است.
دکتر صاحب محمدیان منصور با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه آمده گردشگری سومین صنعت اقتصادی کشور است، مطرح کرد: در گردشگری تاریخی و طبیعی استان همدان می توانیم آثار جهانی داشته باشیم و این موضوع باید برنامه آینده ما برای گردشکری باشد.
وی با اشاره به پتانسیل های فراوان همدان در زمینه شهرهای ملی و جهانی، بیان کرد: همچنین در برنامه ششم توسعه، حفظ و صیانت از گردشگری و استفاده از بخش خصوصی آمده و ذکر شده است تا پایان برنامه باید گردشگری خارجی پنج برابر شود.
محمدیان منصور با اشاره به اینکه اگر می خواهیم استان رشد کند باید سندهای بالادستی را بخوانیم، یادآور شد: در تمامی این اسناد آمده که محورهای توسعه همدان کشاورزی، گردشگری و صنعت و معدن است.
وی با تاکید بر اینکه تا وقتی که در یونسکو اسمی از همدان نیاید نمی توانیم گردشگر خارجی جذب کنیم، خاطرنشان کرد: تا زمانی که پذیرای گردشگر خارجی نباشیم نمی توانیم در اقتصاد تاثیر مثبتی داشته باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا با اشاره به اینکه با وجود ثبت جهانی، همدان مسیر و مقصد گردشگران خارجی می شود، عنوان کرد: محدوده ثبت جهانی باید مسیر مشخص و شاخصی باشد و گسست نداشته باشد که این امر نیازمند مشارکت شهرداری است.
رئیس کمیسیون مالی، سرمایه گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان نیز در ادامه با اشاره به اینکه اقدامات ثبت جهانی "منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان" کار ارزشمندی است که میراث فرهنگی در حال انجام آن است، گفت: خوشبختانه وزارتخانه قول هایی مبنی بر ارسال پرونده به یونسکو در سال آینده داده است.
حمید بادامی نجات با تاکید بر اینکه باید پلاک ثبت جهانی را بر همدان بزنیم و طلسم چندین ساله را بشکنیم، بیان کرد: در حال حاضر یکی از نگرانی ها این است که همشهریان چه نظری درباره ثبت جهانی دارند و شهرداری باید در این امر یاری گر باشد.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر همدان نیز در ادامه با اشاره به اینکه شهرداری همواره برای جهانی شدن همدان هزینه می کند، مطرح کرد: این موضوع یکی از دغدغه های مدیریت شهری است که برای محورهای گردشگری هزینه کند.
حجت الاسلام ناصر صفری افلاکی با بیان اینکه نیروهای شهرداری باید دوره هایی ببینند تا اطلاعات آنها جامع و کامل تر باشد، تصریح کرد: نگاه شهرداری به بافت نباید صرفا اقتصادی باشد بلکه دید فرهنگی، اجتماعی، گردشگری و هویتی نیز باید در این دیدگاه گنجانده شود.
وی با اشاره به اینکه شهرداری مکلف است دوره های تخصصی مدیریت گردشگری برگزار کند، اظهار کرد: پیاده راه سازی با مطالعه برای بقیه خیابان های همدان هم اجرا شود اگرچه در خیابان اکباتان پیوست های، فرهنگی و اجتماعی به طور کامل رعایت نشد.
صفری افلاکی با تاکید بر اینکه فضاهای تاریخی نباید فریز شوند و ورودی هگمتانه از خیابان شهدا جذاب تر خواهد بود، گفت: شهرداری نباید طرح جامع و پیاده راه های رینگ اول را از طرح خارج کند و اگر تاکنون این پروژه ها اجرایی نشده شهرداری مقصر است.