یکی از اساتید حوزه اصفهان شناسی با اشاره به اهمیت مرمت و احیای «مَدرَس ابن سینا» به عنوان یکی از مهم ترین دغدغه های میراث دوستان، گفت: این مَدرس می تواند به مکانی فرهنگی برای ارائه آثار شیخ الرئیس ابوعلی سینا و معرفی این شخصیت برجسته تبدیل شود.
به گزارش «دنیای سفر» اواخر خردادماه بود که عزت الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و هیئت همراهش در جریان بیست و پنجمین سفر استانی رئیس جمهور به اصفهان آمد و در اتاق بازرگانی این استان حاضر شد. آن روز همه نمایندگان و مسئولان و صاحب نظران اصفهان بر جریان دائمی زاینده رود از سراب تا پایاب تأکید کردند، اما این، تنها خواسته اصفهان شناسان حاضر در آن جلسه نبود. محمدحسین ریاحی، نویسنده، پژوهشگر و اصفهان شناس، یکی از سخنرانان آن روز بود که بر ضرورت تأمین اعتبار برای مرمت بناهای تاریخی استان به ویژه «مَدرَس ابن سینا» تأکید کرد و در حضور عزت الله ضرغامی، رسیدگی به این بنای تاریخی را به عنوان یکی از دغدغه های میراث دوستان اصفهان خواستار شد.
این نویسنده و اصفهان شناس در زادروز شیخ الرئیس ابوعلی سینا که روز پزشک نامیده شده است، به ایسنا گفت: شیخ الرئیس از اواخر قرن پنجم هجری قمری، مدت ۱۵ سال در اصفهان اقامت داشت و در این مدت از نزدیکان حاکم معروف اصفهان یعنی «علاءالدوله کاکویه» یا «علاءالدوله دیلمی» بود؛ بنابراین با توجه به جایگاه و مقام شامخ ابن سینا ازنظر اجتماعی، علمی و سیاسی، او در جوار حاکم و یا فضاهای مهم شهر به تدریس و تعلیم و آموزش می پرداخت به طوری که بسیاری از مباحث قابل توجه علمی که شیخ الرئیس تصنیف و یا تألیف کرده است در زمان حضور او در اصفهان انجام شده است.
او افزود: مکانی که امروز «مَدرَس سینا» نامیده می شود، بنایی است که به قرن چهارم و پنجم هجری قمری تعلق دارد و شیخ الرئیس حدود ۱۵ سال در آن به تدریس پرداخته است. این بنا در کوچه پاگلدسته در یکی از کوچه های خیابان ابن سینا واقع شده و بنای موجود تنها بخش کوچکی از بنای اولیه ی این مدرس است چراکه احتمالاً این بنا امتداد داشته و فضاهای بسیار بیشتری به آن تعلق داشته است، به طوری که مدرس ابن سینا از ابتدای خیابان ابن سینا تا مدرسه شفیعیه و مکان امروزیِ آن ادامه پیدا می کرد اما فضای کنونی این مَدرس، تنها یک گنبد است که به مدرس ابن سینا معروف است.
ریاحی تصریح کرد: برخی اعتقاد دارند که این مکان، مدرسه یا دانشگاه علایی و درواقع یکی از دانشگاه های معتبر آن زمان در نوع خود بوده و قطعاً بعد از شیخ الرئیس نیز موردتوجه و استفاده قرار گرفته است، ولی اطلاعات خاصی در این مورد در تذکره ها یا در کتاب ها وجود ندارد و امروز تنها قسمتی از این مرکز و نهاد آموزشی به عنوان مدرس ابن سینا باقی مانده است.
این اصفهان شناس ادامه داد: با توجه به موقعیت و جایگاه ویژه شیخ الرئیس در اصفهان و در نتیجه ی تعلیمات و آموزش های او در مکان موسوم به مدرس ابن سینا، شاگردان بزرگ و توانمندی در این شهر تربیت شدند که از جمله شخصیت های بسیار مؤثر و مهم که به عنوان شاگرد زبده شیخ الرئیس به شمار می رود «ابوعبدالله محمد معصومی اصفهانی» است به طوری که شیخ الرئیس معتقد بود که «مقام و جایگاه ابوعبدالله نزد من مانند مقامی است که ارسطو نزد افلاطون دارد.» البته شخصیت های دیگری مثل «ابومنصور حسین بن طاهر بن زیله»، «ابو عبیداللّه عبدالواحد بن محمد جوزجانی» و یا «ابوالحسن بهمنیار» نیز از شاگردان شیخ الرئیس در مکتب علمی و فلسفی اصفهان بودند.
ریاحی با بیان اینکه شیخ الرئیس ابوعلی سینا قطعاً بسیاری از آثار و تعلیمات خود را در شهر اصفهان تألیف یا تحقیق کرده و یا آن ها را تکمیل کرده است، تصریح کرد: کتاب ارزشمند «الانصاف» اثری بسیار مفصل و ارزشمند و قوی بود که ابن سینا آن را در زمان اقامت خود در اصفهان تألیف کرد اما متأسفانه با تهاجم و غارتی که لشگریان سلطان مسعود غزنوی در اصفهان انجام دادند این کتاب یا به تاراج رفت و یا بنا به قول عده ای در آتش سوخت.
او اضافه کرد: امروز از مَدرس ابن سینا که قطعاً فضاهای بزرگی داشته فقط یک بخش جزئی باقی مانده است، اما حتی برای همین بخش کوچک هم پیش بینی های مرمتی و حفاظتی انجام نمی شود و به روی مردم بسته است و این غفلت بزرگی است، در حالی که می توان با حفاظت صحیح، کاربری ویژه و قابل توجهی برای آن در نظر گرفت و به یک مکان فرهنگی برای ارائه آثار شیخ الرئیس و معرفی این شخصیت برجسته تبدیل شود.
مَدرَس ابن سینا در محله دردشت در خیابان ابن سینا اصفهان واقع شده و در سال ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
