وضعیت قوانین و دستورالعمل های حوزه گردشگری سلامت، استانداردسازی هتل ها، اقامت مسافران در چادرها، زیرساخت های فرهنگی، تبلیغات در حوزه گردشگری، سرویس های بهداشتی و آینده جزیره آشوراده از جمله سوالاتی بود که از سوی اصحاب رسانه در نشست خبری معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری و معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطرح و معاونان به آن ها پاسخ دادند.
"مرتضی رحمانی موحد" معاون گردشگری جلسه را با مقدمه ای از قوانین و دستورالعمل هایی که باید همسو را اهداف پیشبرد گردشگری وضع شود آغاز کرد و گفت: "اقتصاد، فرهنگ و اجتماع سه ضلع صنعت گردشگری هستند. با توجه به این بخش ها، از آغاز فعالیت دولت یازدهم، برنامه 4 سال را بر مبنای 13 محور تنظیم کردیم که همچنان ادامه دارد."
او در ادامه در پاسخ به سوالی که درباره وضعیت گردشگری سلامت و صدور مجوزهای آن مطرح شده بود گفت: "شورای راهبری گردشگری سلامت با فعالیت 4 دستگاه مرتبط فعالیت خود را ادامه می دهد و جلسات ماهانه آنها در جریان است. چنانکه طی چند ماه گذشته، شیوه نامه فعالیت دفاتر و شرکت هایی که قصد فعالیت در این حوزه را دارند منتشر و ابلاغ شد. در حال حاضر نیز این مراکز دو ماه فرصت دارند تا ساماندهی لازم را جهت دریافت گواهی نامه دریافت کنند."
رحمانی موحد افزود: "شورای راهبری گردشگری سلامت، در صدد تنظیم دستورالعمل IPD برای بیمارستان ها و مراکز پزشکی است که قصد پذیرش گردشگر خارجی را دارند و این دستورالعمل نیز تا دو هفته دیگر ابلاغ خواهد شد."
وضعیت استانداردسازی و چگونگی درجه بندی هتل ها با توجه به فعالیت هایی که سال هاست در این حوزه انجام می شود و حضور عامل چهارم و سایر عاملان تطبیق در این حوزه، دیگر سوالی بود که رحمانی موحد در پاسخ به خبرنگار دنیای سفر گفت: "الزام نظارتی و کیفیت ارائه خدمات در مورد تاسیسات گردشگری وجود دارد. در این میان هتل ها و مراکز بین راهی در چرخه استانداردسازی قرار خواهند گرفت. چنانکه تاکنون حدود 250 مورد قرارداد با هتل ها منعقد شده است و 48 هتل نیز گواهی استاندارد دریافت کرده اند."
به گزارش دنیای سفر، با توجه به صحبت های معاون گردشگری، در حال حاضر تنها 298 هتل از میان 1038 هتل فعال در کشور در چرخه استاندارد قرار گرفته اند یا گواهی استاندارد دریافت کرده اند که در واقع می توان گفت حدود 29 درصد هتل ها در این چرخه قرار گرفته اند که باتوجه به مدت زمان آغاز استانداردسازی، رقم قابل توجهی نیست.
رحمانی موحد در این باره تاکید کرد: "نگاه به استانداردسازی و ارزیابی هتل ها در ایران یک نگاه یکپارچه نیست اما هتل داران بدانند که این امر الزامی است و باید استاندارد شوند. چراکه ما حافظ حقوق مردم هستیم و از وظیفه حاکمیتی مان کوتاه نمی آییم. هتل داران نیز بهتر است از اتصال مالی شان به دولت بکاهند و به سوی تولید در بخش خصوصی گام بردارند."
اقامت در چادر
چادر خواب بودن مسافرت های ایرانی ها دیگر سوالی بود که مطرح شد و رحمانی موحد در پاسخ به آن گفت: "در هیچ کجا مرسوم نیست که به مسافران اجازه دهند در محدوده شهری، حریم خصوصی ایجاد و در بلوار کنار دیوار خانه ای یا در پارک عمومی چادر برپا کنند. این امر نه تنها منظر شهر را خراب می کند بلکه حقوق عمومی را زیر پا می گذارد. از این روست که تاکید می شود چادر مسافران در کمپ ها و مکان هایی که برای این منظور در نظر گرفته شده برپا شود."
تبلیغات گردشگری
تاکید بر معرفی آثار و جاذبه های گردشگری بدون تبلیغات و بازاریابی محقق نمی شود. این امر نیز نیازمند ردیف بودجه و تعرفه های خاص خود است که به گفته معاونان سازمان میراث و گردشگری، چنین ردیف بودجه ای برای تبلیغات تعریف نشده است.
رحمانی موحد با اشاره به این مهم گفت: "با وجود آنکه بودجه ای خاص برای تبلیغات نداریم اما تبلیغ در اشکال مختلف اعم از حضور در نمایشگاه های بین المللی گردشگری، برگزاری فم تور و حتا ایجاد نمایندگی های اطلاع رسانی را در دستور کار قرار داده ایم چنانکه تاکنون 10 نمایندگی آماده کار شده اند و تعداد آنها تا پایان سال به 25 مورد خواهد رسید."
بیمه سفر
ایجاد کارگروهی برای تورهای خروجی دیگر خبری بود که معاون گردشگری در این نشست اعلام کرد و گفت: "به زودی شیوه نامه ای تدوین می شود که در آن بیمه مسافران از سوی آژانس داران الزامی می شود. کیفیت و نوع این بیمه به اجزای اختیاری و تکلیفی آن بستگی دارد."
حمل و نقل و گردشگری
موضوع حمل و نقل و تورهایی که مسافران آن با مشکل روبه رو می شوند همچون مورد اخیر که در مورد تور ارمنستان و قاچاق گازوئیل اتفاق افتاد، مورد دیگری بود که خبرنگاران خواستار پاسخ به آن بودند.
رحمانی موحد در این خصوص گفت: "حمل و نقل یکی از اجزای مهم بسته سفر است و زمانی که دفتر خدمات مسافرتی وسیله نقلیه ای را برای تور در اختیار می گیرد نمی تواند بگوید از وضعیت آن بی اطلاع است چرا که تمام آنچه در تور اتفاق می افتد باید زیر نظر آژانس برگزار کننده باشد در غیر این صورت تخلف باید رسیدگی شود. در واقع آژانس دار باید از سلامت اتوبوس مطلع باشد و نباید کم فروشی کند. باید خدمات با کیفیت ارائه دهد. مورد مذکور نیز در دست بررسی است."
به گزارش دنیای سفر، در واقع یکی از مهم ترین مسائلی که سبب بروز چنین مشکلاتی در حوزه گردشگری می شود نبود هلدینگ حمل و نقل توریستی است. در واقع آژانس داران، اتوبوس و وسایل نقلیه تور را از پایانه ها و ترمینال ها تهیه می کنند و ممکن است شناختی نسبت به راننده و اتومبیل کرایه ای نداشته باشند. اگر مرکزی مختص به ارائه خدمات حمل و نقل توریستی راه اندازی شود نه تنها اتوبوس های توریستی با کیفیت بلکه خدمات هم شان گردشگر ارائه خواهد شد.
در این میان به گفته معاون گردشگری، اساسنامه تاسیس چنین شرکتی توسط دفاتر خدمات مسافرتی به جهت ارائه خدمات به هم صنف هایشان نوشته شده است و به زودی شاهد شکل گیری این مهم خواهیم بود.
البته رحمانی موحد معتقد است: "نیازی به وارد کردن اتوبوس های توریستی نیست و می توان با بریدن سقف اتوبوس های دو طبقه ای که در پارکینگ شهرداری ها خاک می خورند، نیاز این بخش را تامین کرد."
تمام این صحبت ها در حالی مطرح می شود که توسعه گردشگری نیازمند سرمایه گذاری و زیرساخت است. چراکه نهایتا حضور گردشگران بدون زیرساخت به بن بست خواهد رسید.
"سعید شیرکوند" معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری در این خصوص گفت: "با وجود آنکه طی دو سال گذشته زمینه را برای حضور سرمایه گذاران محیا کرده ایم و به رغم موفقیت های اخیر در عرصه جهانی و بهبود چهره ایران نزد جهانیان، اما هنوز تلاش هایمان به اهداف خود نرسیده است. طی دو سال گذشته فقط توانستیم توجه سرمایه گذاران را جلب کنیم."
به گفته او، طی سال های 90 و 91 هیچ سرمایه گذاری علاقه ای برای کسب اطلاع و مطالعه درباره سرمایه گذاری در ایران نداشت. اما اکنون در حال مذاکره با چند سرمایه گذار هستیم. دولت قصد ندارد تصدی گری کند بلکه بنا دارد تا بخش خصوصی را فعال کند. چنان که در نخستین گام، 34 خانه تاریخی را برای بهره برداری به مزایده گذاشت."
تبلیغات در CNN، BBC و الجزیره
با توجه به مشترک بودن برخی حوزه ها بین معاونت های مختلف سازمان میراث و گردشگری، شیرکوند نیز درباره تبلیغات در رسانه های فراملی صحبت کرد. او تاکید کرد: "هزینه پخش تیزرهای تبلیغاتی در شبکه های خارجی بسیار گران است و سازمان میراث و گردشگری چنین بودجه ای در اختیار ندارد. این در حالی است که بخش خصوصی هیچ مانعی جز چند شبکه خاص، برای پخش تبلیغات در شبکه های خارجی ندارد و نباید فراموش کرد که تحول در گردشگری بدون حضور در شبکه های جهانی مانند CNN، الجزیره و BBC اتفاق نمی افتد. در این میان منعی برای تبلیغات نداریم اما کمبود بودجه داریم.
بحث داغ سرویس های بهداشتی
اما بحثی که از سوی خبرنگار دنیای سفر مطرح شد و سوال بسیاری از خبرنگاران نیز بود، وضعیت سرویس های بهداشتی بود. در زمان ریاست اسفندیار رحیم مشایی در سازمان میراث و گردشگری، وعده ساخت 1000 سرویس بهداشتی داده شد که تا کنون وضعیت آنها مشخص نشده است.
شیرکوند در توضیح این مورد گفت: "ایده ساخت سرویس های بهداشتی بسیار خوب بود اما برنامه ریزی و مکان یابی برخی موارد مشکل داشت چنان که در حال حاضر جانمایی 140 مورد عقلانی نیست و با مشکلاتی از جمله دور بودن از آبادی ها، خروجی ها و زیرساخت هایی مانند آب و برق رو به رو هستند، 350 مورد به بهره برداری رسیده اند و حدود 450 مورد نیز در حال واسپاری هستند."
او تاکید کرد: "سازمان میراث و گردشگری، موظف نیست تا سرویس بهداشتی بسازد اما باید بگویم که گردشگری بدون سرویس بهداشتی امکان ندارد. در این میان باید شرایطی را به وجود آورد تا سرویس های بهداشتی توجیه اقتصادی داشته باشند و تبدیل به بنگاه اقتصادی شوند چراکه به غیر بحث ساخت آن، سرویس های بهداشتی به نگهداری نیاز دارند."
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری با اشاره به آنکه، حاضر هستیم برای یک وعده غذایی 50 هزار تومان هزینه کنیم اما حاضر نیستیم برای استفاده از سرویس بهداشتی 2 هزار تومان هزینه کنیم ادامه داد: "این یک مشکل فرهنگی است که رسانه ها می توانند با پرداختن به آن فرهنگ سازی کنند. باید توجه داشت که تا زمانی که سرویس بهداشتی به یک عمل اقتصادی تبدیل نشود مشکلی حل نخواهد شد."
توهمات کارشناسان درباره آشوراده
انجام فعالیت گردشگری در جزیره آشوراده دیگر سوالی بود که از سوی خبرنگاران مطرح شد و شیرکوند در پاسخ به آن گفت: "آشوراده یک جزیره است که از نظر آب و هوا و جغرافیا قابلیت گردشگری طبیعی را دارد. این نوع از گردشگری با نظر کنوانسیون های بین المللی مغایرتی ندارد و اگر کارشناسان دو سازمان میراث و گردشگری و محیط زیست این پروژه را تایید کنند انجام خواهد شد."
او با اعتقاد بر آنکه انجام فعالیت های مطابق با الزامات محیط زیستی در جزیره آشوراده بدون اشکال است ادامه داد: "در حال حاضر بررسی گردشگری کردن آشوراده به یک شرکت مشاور سپرده شده است و پس از اعلام رای آنها در کمیته سه گانه ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این میان نباید بر اساس توهمات برخی کارشناسان تصمیم گیری کرد."
