مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه گفت: مشهد ظرفیت های زیادی برای جذب زائر و گردشگر دارد؛ به همین دلیل نباید این شهر را محدود به حضور زائران کرد.
به گزارش «دنیای سفر»، میرمسعود حسینیان در نشست نقش نهادهای عمومی و دولتی در توسعه زیارت و گردشگری بین المللی مشهد که در پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی برگزار شد، اظهار کرد: تنوع زائری که به کشور سفر می کند، زیاد است. برای مثال ۸۰ درصد زائران حاضر در مشهد از کشورهای اطراف چون عراق، لبنان، سوریه، پاکستان و افغانستان و ۲۰ درصد باقی از کشورهای دورتر به این شهر سفر می کنند.
وی افزود: عراقی ها بدون ویزا به کشور ما سفر می کنند و شرط اخذ ویزا برای آن ها برداشته شده و به همین واسطه روزهای بیشتری را نسبت به دیگر زائران خارجی در مشهد و کشور سپری می کنند و تنها یکی از کارهایی که در مشهد انجام می دهد، زیارت است.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: زائران عراقی برای انجام حداقل پنج فعالیت غیر از زیارت در مشهد و کشور برنامه ریزی می کنند که یکی از آن صله رحم است. عراقی ها علاوه بر مشهد به زیارت اعتاب مقدسه قم و تهران نیز می روند.
حسینیان افزود: مورد بعدی که در کنار زیارت به انجام آن می پردازند، سیاحت است. همچنین پیگیری مسائل پزشکی و بهداشتی از دیگر اقدامات آنان است. حال در اینجا سوال مطرح می شود که ما به عنوان میزبان از چه زمانی باید کنترل زائران خارجی و ورود آن ها را داشته باشیم؟
وی طی درخواستی از پژوهشگران حوزه گردشگری تا به بررسی شرایط فعلی و جایی که در آینده قرار است به آن برسیم، توجه و راهبردهایی را پیشنهاد کنند و ادامه داد: البته من معتقدم که ما برای بررسی و پیگیری باید به ۲ قسمت بیرونی و درونی امور توجه کنیم.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه تصریح کرد: منظور از قسمت بیرونی توجه به مواردی از جمله تعداد پروازها و افزایش آن ها و صدور ویزای زیارتی است که در نهایت زیرساخت ها باید به صورتی چیده شود که تعداد بیشتری برای سفر به کشور و مشهد ترغیب شوند.
حسینیان ابراز کرد: اما موضوع بعدی موارد داخلی کشور و استان است. برای مثال باید بدانیم که فضای شهر مشهد و فرهنگ برخورد با مردم چگونه باشد، بهتر است. در این حوزه نحوه برخورد تاکسیرانان، هتلداران و در نتیجه دست اندکاران این حوزه بسیار قابل توجه است. همچنین می توان از حضور ۲۰ هزار دانشجوی عراقی در دانشگاه فردسی مشهد که خود یکی از پتانسیل ها است استفاده کرد.
وی سابقه تاریخی مشهد را بیش از هزار سال مطرح کرد و ادامه داد: با توجه به اینکه مسافرانی که به مشهد سفر می کنند زائر هستند، چرا باید تنها دید زیارتی به حضور آن ها در سطح شهر داشته باشیم، چرا نمی توان در مشهد افرادی را برای کار تجاری جذب کرد؛ نهادی مانند استان قدس رضوی که در تمام عرصه ها از جمله اقتصادی دستی بر آتش دارد چرا در جذب زائر اقتصادی اقدامی انجام نمی دهد.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: من توصیه می کنم که در کنار بسیار از تصمیم گیری هایی که باید انجام شود، برای جذب بیشتر گردشگر نمایشگاه های معرفی مشهد در کشورهای دیگر نیز برگزار شود به این شرط اراده سیاسی برای کار وجود داشته باشد.
مشهد درگیر مشکلات درون سازمانی است
حسینیان اضافه کرد: متاسفانه مشهد درگیر مشکلات درون سازمانی است که در تصمیم گیری ها نیز این مشکلات دیده می شود. برای مثال چندین سال پیش قرار شد که نمایشگاهی اقتصادی از عتبات ایران در خارج از کشور برگزار شود، هماهنگی ها برای برگزاری نمایشگاه انجام شد اما در نزدیکی زمان برگزاری اعلام شد که مصلحت نیست چنین نمایشگاهی برگزار شود و این تنها به این دلیل بود که برنامه با افراد متفاوتی از یک سازمان که درگیر مشکلات درون سازمانی بودند، هماهنگ شده بود.
وی اظهار کرد: همچنین مدتی قبل به بخش اقتصادی آستان قدس پیشنهاد داده شد محصولاتی که تولید می کنند که در عراق نیز به صورت متفرقه وجود دارند به صورت مستقیم به فروش برسد که با پاسخ عجیبی چون «فروش محصولات در مشهد و تهران برا ما کافی است» روبه رو شدم.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه ادامه داد: هنگامی که دیدگاه اقتصادی و نمایشگاهی آستانی به این عظمت به این شکل باشد دیدگاه گردشگری نیز با همین روندی که در حال حاضر شاهد هستیم، پیش خواهد رفت. همانطور که در ابتدای کار گفته شد اگر قرار است اقدامی انجام شود اراده سیاسی لازم است.
حسنیان تاکید کرد: پیشنهاد می کنم برای تصمیم گیری بهتر در این حوزه مثلثی ساخته شود که اضلاع آن را آستان قدس رضوی، استانداری و نماینده وزارت خارجه تشکیل دهند. با تشکیل این ۳ ضلع می توان امید داشت اقداماتی در داخل و خارج به خوبی انجام گیرد.
وی ابراز کرد: در ادامه همچنین باید گفت که یکی از مهم ترین اقدامات باید برای حضور زائران در مشهد ایجاد زمینه برای حضور کاروانی آن ها است. در این حوزه همچنین باید به زائران خارجی تسهیلات داده شود برای مثال در عراق قبل از برداشته شدن روادید هزینه سفر هر زائر ۴۰ دلار بود اما پیشنهاد می شد که در صورت سفر کاروانی به کشور و مشهد از زائران نفری ۳۵ دلار هزینه دریافت شود. این کار باعث می شد تا زائران برای سفر به کشور ما به صورت کاروانی تشویق شوند.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه اظهار کرد: توصیه می کنم که برای زائران خارجی که در مشهد حضور پیدا می کنند در کنار زیارت برنامه هایی نیز پیش بینی شود. برای مثال اگر یکی از زائران کار اقتصادی می کند زمینه های اقتصادی شهر و استان به او معرفی شود که متاسفانه با توجه به زیرساخت های اقتصادی زیادی که در استان وجود دارد، استفاده درستی از این موارد نمی شود و برنامه ریزی درستی نیز در این حوزه ها وجود ندارد.
جاذبه هایی غیر از زیارت و حرم به زائران معرفی شود
حسینیان اضافه کرد: البته به عقیده من در کنار این موارد، جاذبه هایی غیر از حرم و زیارت به زائران نیز باید معرفی شود؛ هرچند در حوزه های زیارتی و حرم نیز موارد زیادی وجود دارد که برای زائران می تواند جذاب باشد و در حال حاضر توجهی به آن نمی شود. برای مثال بخشی وجود دارد که گل هایی که در گل آرایی ظریح به صورت روزانه استفاده می شوند را پس از جمع آوری بسته بندی می کنند که متاسفانه بدون توجه خاصی این کار انجام می شود و از آنجایی که این مورد بسیار برای زائران حرم مخصوصا زائران خارجی می تواند جذاب باشد اما استفاده درستی از این جنبه ها و امثالی از این دست نمی شود.
وی ادامه داد: توجیه شهروندان مشهدی از دیگر مواردی است که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد چرا که برخورد مجاورین و ساکنین شهر بسیار در جذب و عدم جذب زائران تاثیرگذار است؛ پس باید بدانیم که نسبت به زائران خارجی چگونه رفتار کنیم و یا اینکه چه تسهیلاتی باید در اختیار آن ها قرار گیرد.
مشاور امور خاورمیانه وزارت امور خارجه گفت: در تصمیم گیری های مهم نیز هماهنگی بین ارگان ها و نهادهای متولی حوزه گردشگری و زیارت در استان از نقش مهمی برخوردار است. در حوزه گردشگری سال ها است که جلسات و کارگروه های زیادی برگزار می شود که در این جلسات و کارگروه ها تنها رهنمود داده می شود و جملاتی چون «باید بشود» مورد استفاده قرار می گیرد که به تنهایی کاربردی ندارد. ما نیاز به اجرا شدن برخی از صحبت ها و باید بشودها داریم.
حسینیان خاطرنشان کرد: مشهد بسیار برای جذب زائر و گردشگر خارجی پتانسیل دارد. نباید مشهد را محدود به حضور زائران کرد. درست است که مشهد نفسی مذهبی دارد اما در کنار همین نفس مذهبی می توان کارهای اقتصادی بزرگی انجام داد. چرا که زائران به همکاری با کشور ما علاقه دارند و این ادامه همکاری نیاز به همت و برنامه ریزی دارد.
برای شناسایی حوزه زائران خارجی مسئله شناسی شود
سیدجلیل بامشکی، سرپرست معاونت گردشگری و زیارت سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد در ادامه جلسه گفت: باید برای شناسایی حوزه زائران خارجی مسئله شناسی انجام شود که برای این مورد به همکاری با پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی نیاز داریم و طرح های آن ها پس از مطرح شدن در کارگروه ملی زیارت اجرایی خواهد شد.
وی ادامه داد: علاوه بر این مورد در حوزه اقتصاد زیارت، فرهنگ میزبانی و خدمات به زائرین اقداماتی نیز انجام شده است. که می توان در کنار این اقدامات برای زائرین خارجی نیز اگر به صورت کاروانی و گروهی به مشهد سفر کنند برنامه هایی خارج از حرم تدارک دید، البته این اقدام در حال حاضر نیز انجام می شود که می تواند ارتقا پیدا کند.
بامشکی عنوان کرد: در حوزه اقتصاد زیارت نیز جای کار بسیاری در استان ومشهد وجود دارد. برای مثال به طور متوسط روزی ۷ تا ۱۷ پرواز خارجی در مشهد انجام می شود که همین مورد نشان دهنده حضور تعداد زیادی زائر و مسافر خارجی در مشهد است که اگر هر کدام از مسافرین ۵۰۰ دلار داشته باشند و تنها بتوانیم ۵ درصد این پول را جذب کنیم برای سوغات و موارد دیگر، رقمی قابل توجه برای اقتصاد ما خواهد بود. در مشهد بیشتر بر ارائه خدمات به زائر تمرکز شده است و برنامه مشخصی در دیگر حوزه ها وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر مواردی که نیاز به توجه بیشتر و کار علمی و پژوهش دارد ارتقاء جایگاه مشهد است، چرا که علاوه بر دید ساکنین و مجاورین در این شهر نسبت به زائرین عراقی متوجه شده ایم که زائرین عراقی نیز نسبت به مردم مشهر نگاه خوبی ندارند.
بامشکی اضافه کرد: سرمایه گذاری خارجی نیز از مواردی است که باید به آن بیشتر از گذشته توجه شود و امیدواریم که وزارت خارجه نیز به تسهیل امور در این حوزه بپردازد و شرایطی فراهم شود که ما بتوانیم سرمایه گذار خارجی به این شهر جذب کنیم، چرا که سرمایه گذاران مشتاق زیادی داریم.
سرپرست معاونت گردشگری و زیارت سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد ادامه داد: بحث ماندگاری زائر نیز از دیگر موارد است که ما آماده همکاری با پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی در این حوزه هستیم. در حوزه انسجام مدیریت زائر نیز ما حاضر به همکاری با ارگان هایی از جمله آستان قدس، جهاددانشگاهی، میراث فرهنگی و ... برای توسعه و پیشرفت کار هستیم.
در این جلسه همچنین دکتر ندا رضوی زاده، دکتر حامد بخشی، دکتر جواد براتی، دکتر رضا رضوانی و دکتر معصومه توانگر به طرح پژوهش هایی در حوزه گردشگری و زیارت که در پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی به انجام رسیده بود، پرداختند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « خبرگزاری ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
