رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با انتقاد از روند سهمیه بندی ثبت آثار در استان ها، تاکید کرد: باید به راهی برسیم که بتوانیم آثار بیشتری را ثبت و نهایتا حفاظت کنیم.
به گزارش «دنیای سفر» به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مصیب امیری در نشست چشم انداز ثبت میراث فرهنگی و طبیعی که همزمان با هفته میراث فرهنگی برگزار شد، با اشاره به قوانین حفاظت از میراث فرهنگی در سال ۱۳۰۹، سطح بندی آثار را مورد تأکید قرار داد و پیشنهاد کرد: ثبت آثار در سه سطح جهانی، ملی و منطقه ای (محلی) انجام شود.
او با بیان این که باید در ضوابط ثبت همانند حفاظت تفاوت قائل شد، گفت: بهتر است آثار ملی در قالب درجه یک و دو ثبت شوند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در مورد اولویت بندی ثبت آثار، به روند موفق گذشته اشاره کرد و افزود: در دوره های پیشین، استان ها در ثبت آثار از هم پیشی می گرفتند، اما در حال حاضر ثبت آثار برای استان ها بدون در نظر گرفتن تعداد آثار و مساحت هر استان سهمیه بندی شده و به همین دلیل تعداد آثارِ به ثبت رسیده به نسبت سال های گذشته کاهش یافته است.
او اظهار کرد: اگر به وظیفه سازمانی خودمان که حفاظت و مقدمه اش ثبت است، بازگردیم در این صورت سهمیه بندی نمی تواند معنی داشته باشد؛ زیرا باید به راهی برسیم که بتوانیم آثار بیشتری را ثبت و نهایتا حفاظت کنیم.
امیری با بیان این که باید به کارشناسان استانی در پرونده های ثبتی اعتماد کنیم تا روند ثبت آثار سرعت یابد، گفت: برای سرعت بخشیدن به اقدامات ثبتی باید شیوه نامه ای مشخص تدوین کنیم که نشان دهنده اولویت های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعم از بناهای تاریخی، تپه ها یا دوره های تاریخی و ... باشد و در اختیار استان ها قرار گیرد.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با اشاره به وجود ۳۶ هزار اثر ثبت شده در مقابل ۱۰۰ هزار اثر شناسایی شده در کشور، افزود: این پژوهشگاه آمادگی دارد در ثبت تپه های باستانی و حفاظت از آن ها با استان ها همکاری کند، کما این که هم اکنون نیز ادارات استان در مواردی به صورت غیر رسمی از پژوهشگاه مشورت می گیرند.
امیری همچنین گفت: نحوه تهیه پرونده ثبتی در گذشته بسیار آسان تر بود و در حال حاضر این روند سنگین شده که ضروری است این روال کمی آسان تر گرفته شود تا در زمان کمتری ثبت و حفاظت صورت گیرد.
از کل ایران فقط دو اثر طبیعی ثبت جهانی شده
علیرضا انیسی رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی - تاریخی در ادامه این نشست، یادآور شد: امسال نخستین سال در قرن پانزدهم است و باید با جمع بندی از قرن گذشته چشم انداز آینده را در حوزه ثبت متصور شویم.
او با مهم برشمردن موضوع ثبت آثار، آن را پایه حفاظت در کشور در زمینه میراث فرهنگی و طبیعی دانست و اظهار کرد: گام نخست در حوزه پژوهش، معرفی و حفاظت، از ثبت آغاز می شود و پیش از آن در دایره کاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دولت قرار نمی گیرد، ولی پس از ثبت درباره آثار مسؤول هستیم.
انیسی افزود: از سال ۱۳۰۹ که قانون ثبت آثار تصویب شد که عمدتا آثار غیرمنقول شامل بناها و محوطه ها را در بر می گرفت، پیشرفت های زیادی داشته ایم و اکنون مسؤولیت ثبت آثار طبیعی و حفاظت از آن نیز به عهده ما گذاشته شده است.
رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی- تاریخی با اشاره به این که از اواخر دهه ۸۰ شاهد فزونی ثبت آثار ناملموس و طبیعی که مورد توجه یونسکو است بوده ایم، گفت: در حوزه میراث طبیعی تنها دو اثر ثبت شده که عدد کمی است، در زمینه میراث ناملموس کمی وضعیت قابل قبول تر و در میراث ملموس به نسبت بهتر است.
انیسی تاکید کرد: باید توجه بیشتری به حوزه میراث ناملموس و میراث طبیعی داشته باشیم که چگونه می توانیم سطح خودمان را در کشور و جهان ارتقاء دهیم.
به عنوان یک کشور متمدن در ثبت آثار ضعیف عمل کرده ایم
مصطفی پورعلی مدیر ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی نیز با اشاره به موضوع چشم اندازسازی در حوزه ثبت، اظهار کرد: در دوره جدید فعالیت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بنا به ملاحظات اداری این نگاه شکل گرفته که شاید بتوان تمام شوراها را تجمیع کرد و به عنوان شورای ملی ساز و کاری تعریف کنیم که عده ای در آن عضویت داشته باشند و امور ثبت در آن ها بررسی شود که شخصا با این طرح مخالف هستم و معتقدم تخصصی بودن شوراها در مقیاس ملی و جهانی ضروری است.
او با اشاره به چالش های کمی و کیفی موجود در حوزه ثبت آثار و با انتقاد از این که تعداد آثار ثبتی کشور در مقایسه با سابقه تمدنی ایران بسیار کم است، تصریح کرد: نسبت به کشورهایی با تمدن های مشابه در این حوزه کمتر و ضعیف تر عمل کرده ایم.
پورعلی با بیان این که در حوزه میراث فرهنگی ناملموس تعریف علمی نداریم و باید بازتعریفی برای این مفهوم داشته باشیم، اظهار کرد: درباره آثار فرهنگی-تاریخی تعاریف مشخص و واضح است، اما میراث ناملموس نیازمند یک بازنگری در عنوان است.
ادامه این نشست که با حضور علیرضا قلی نژآد پیربازاری معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه، ناصر رضایی رییس گروه پژوهشی گردشگری و میراث طبیعی، مرتضی رضوانفر مدیر پایگاه میراث فرهنگی خلیج فارس، غلامرضا رحمانی رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی، علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی، فاطمه داوری مشاور معاون میراث فرهنگی، سیما حدادی رییس اداره ثبت و پاسداری میراث فرهنگی ناملموس، علی قمی اویلی رییس گروه میراث طبیعی و عضو شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور، سعید خاصی پور سرپرست گروه بررسی و تعیین حرائم آثار تاریخی و مهران مقصودی عضو شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور، همراه بود، پیشنهاداتی درباره چشم انداز ثبت میراث فرهنگی و طبیعی مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت.
