اگر قصد #سفر به شهر صومعه سرا واقع در استان #گیلان را دارید، لازم است با جاذبه های #گردشگری آن آشنا شوید.
شهرهای شمالی ایران به قدری زیبا و مفرح اند که خیلی وقت است تبدیل به یکی از اصلی ترین و اولین گزینه های مسافرتی برای ما ایرانیان شده اند. به هر بهانه ای و تعطیلی همه بار و بندیل سفر را جمع می کنند و راهی یکی از شهرهای شمال می شوند. یکی از این شهرهای زیبا و پر طرفدار شمالی در استان گیلان، شهر صومعه سرا است. برای این که این شهر فوق العاده زیبا را به خوبی بگردید، خوب است که با جاذبه های صومعه سرا آشنا شوید و آن ها را خوب بشناسید. از این رو ما در «دنیای سفر» می خواهیم تا در یک مطلب کامل، جاذبه های صومعه سرا را به شما معرفی کنیم.
پل گازوبار، پلی تاریخی در صومعه سرا
زمان ساخت پل تاریخی گازوبار به دوره هایی قاجاریه و یا صفویه باز می گردد و از این دو حکومت قبل تر و یا فراتر نمی رود.
پل گازوبار دارای یک چشمه ی اصلی در میان و ۴ چشمه ی فرعی در اطراف خود است. پهنای چشمه ای که این پل بر روی آن ساخته شده است، دارای ۱ متر عرض است.
در ساخت پل تاریخی گازوبار از مصالحی همچون خشت و آجر استفاده کرده اند.
روی این پل در طول سالیان چند بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است و در حال حاضر وضعیت استقامت این پل خوب است. بر روی این پل از دو طرف شیب ملایمی وجود دارد.
پل گازوبار در سال ۱۳۷۵ با شماره ی ۱۷۸۱ به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت رسید.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا، بین راه صومعه سرا و بازار جمعه
محوطه ی هفت دغنان
یکی دیگر از جاذبه های صومعه سرا محوطه ی هفت دغنان است که از پیشنیه ای بسیار تاریخی بهره می برد.
در بین بهمبر و در قبل از پونل، در دو طرف رودخانه ای که امروزه اسکندر رود نام دارد و در گذشته به آن واویلا می گفته اند؛ یکی از بزرگ ترین بازمانده های تاریخی ایران در دوران پیش از اسلام قرار گرفته است. در لا به لای درختان جنگلی که در این قسمت قرار گرفته اند، ویرانه هایی وجود دارد که به آن امرزوه محوطه ی هفت دغنان می گویند.
این سایت تاریخی که به آن گسکر هم می گویند تا زمانی که فتحعلی شاه قاجار حکومت می کرد، دارای زمین ها و اراضی بسیاری در مناطقی همچون: ماسال، تالش، شاندرمن و گسکر بوده است اما امروزه تنها بازمانده هایی به یادگار از آن همه شکوه به جای مانده که همگی در زیر درختان دفن شده اند.
امروزه در این قسمت بازمانده هایی همچون: خانه های ویرانه، بعضی از پل های خشتی، معابر تاریخی، استخر قدیمی که مخصوص ذخیره ی آب بوده و چندین خانه ی خرابه و ویران شده باقی مانده است.
معروف ترین محصول این منطقه قبل از گندم و دام، کرم ابریشم و محصولات آن بوده است.
درباره ی این که چرا و چگونه این منطقه متروکه شده است، افسانه ی جالبی در بین مردم صومعه سرا وجود دارد. این افسانه می گوید که روزی یک مار بچه ای در گهواره را نیش می زند و والدین بچه آن مار را پیدا کرده و آن را می کشند. بعد از کشته شدن مار، تمامی مارها به این منطقه حمله می کنند و به همین خاطر مردم از ترس نیش مارها شهر را خالی می کنند و از آن زمان به بعد، این منطقه خالی مانده است.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا، بین بهمبر و صومعه سرا
روستای صوفیانده
یکی از جاذبه های صومعه سرا که در نوع خود بسیار جالب است، روستای صوفیانده نام دارد که به آن روستای بدون بیکار می گویند. این روستا در توابع بخش تولم صومعه سرا قرار گرفته است و از زیباترین روستاهای نه تنها صومعه سرا و گیلان بلکه ایران نیز است.
روستای صوفیانده به خاطر تولیدات بسیار فراوان محصول توت فرنگی بسیار شهرت پیدا کرده است و به همین خاطر هر سال به برگزاری جشنواره ای جالب به نام جشنواره ی توت فرنگی اقدام می کند.
از لحاظ تقسیم بندی های جغرافیایی این روستا در دهستان هند خاله قرار گرفته است و بر اساس آخریت سرشماری که در سال ۱۳۸۵ از این روستا به عمل آمده، جمعیت آن از ۲۳۱ خانوار که در واقع ۸۰۹ نفر می شود، تشکیل شده است.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا، بین روستای نوخاله در جاده ی پیربازار به ضیابر
بندر پیربازار
یکی از اولین بنادری که در دریای خزر و در صومعه سرا ایجاد شده، بندر پیربازار است. این بندر جدا از کارآیی بندرگونه اش، یکی از خوش آب و هواترین مناطق صومعه سرا است و معمولا گردشگران و مسافران زیادی به آن سر می زنند.
بندر پیربازار قبل ترها، به این خاطر که در سر راه های ارتباطی این منطقه با دیگر مناطق بوده و بندرگاه هم بوده است، دارای اهمیتی بسیار زیادی بوده که بسیاری از مسافران اروپایی برای رسیدن به دیگر نقاط دریای خزر باید از آن می گذشته اند.
حتی شاهان دوره ی قاجار همچون ناصرالدین شاه، برای سفر به اروپا از این بندر سفرش را آغاز کرده بوده است. البته ناصرالدین شاه با این بندر داستان دیگری هم دارد! این شاه قجری بعد از آمدن به این بندر و آغاز سفرش از آن به شدت به این منطقه علاقه مند شد و خواست که حاکم این منطقه نام ناصرالدین شاه را بر روی ین بندر بگذارد ولی از آن جایی که حاکم پیربازار شاه را قانع کرد که این کار را انجام ندهد، هیچ وقت این نام گذاری صورت نگرفت.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا
تالاب گل لاله
تالاب گل لاله یکی از جاذبه های صومعه سرا است که از شدت زیبایی بی حد و حصر آن دوست دارید تا بنشینید و ساعت ها از بالای یک جای بلند به نمای آن زل بزنید.
این تالاب در فاصله ی ۵ کیلومتری صوفیانده قرار گرفته است و دارای پوشش گیاهی فوق العاده زیبا و بکری است.
آدرس: استان گیلان، غرب شهر صومعه سرا، ۵ کیلومتری صوفیانده
مناره ی آجری گسکر
مناره بازار یا همان مناره ی آجری گسکر یکی از جاذبه های صومعه سرا است که از دوره ی حکومت سلجوقیان در این منطقه باقی مانده است. این مناره ی بسیار باشکوه و زیبا و همچنان راست قامت در راه جاده ی شاه عباسی نیز قرار گرفته است.
مناره ی آجری گسکر شبیه به مخروط است و قسمت بالایی آن به صورت دایره ای است.
از ویژگی های معماری این بنا این است که هر چه به نوک ساختمان نزدیک می شویم، از قطر آن کم می شود. اندازه ی مساحت این بنا بر روی زمین ۱۹ متر اسست و در قسمت های فوقانی آن به ۲.۳۵ سانتی متر می رسد.
ارتفاع مناره ی آجری گسکر در ابتدا ۳۰ متر بود اما، به مروز زمان به خاطر شرایط جوی و زلزله ارتفاع آن کم شد و امروزه تنها ۱۲ متر از آن امروزه باقی مانده است. مناره ی این بنا با استفاده ای ملات ساروج و آجر ساخته شده است و آجرهای آن مربعی شکل هستند.
آدرس: استان گیلان، غرب شهر صومعه سرا، سر راه دهکده ی جاده کنار به مناره بازار
تالاب سیاه درویشان صومعه سرا
یکی از زیباترین تالاب های استان گیلان در شهر صومعه سرا قرار گرفته و نامش تالاب سیاه درویشان است. تالاب سیاه درویشان امروزه جایی شده که حداقل مسافرانی که به قصد گشت و گذار حتی برای یک باز هم به صومعه سرا سفر کرده اند، آن را می شناسند.
در اطراف این تالاب زندگی جریان دارد و خیلی ها در اطراف آن زندگی می کنند. در این تالاب زیست بوم پرندگان بسیاری از جمله؛ لک لک، کیلار، فیلوش، خوتکای پر سفید و بسیاری از جاندران دریایی شکل گرفته است.
مردم این منطقه محصولاتی همچون، برنج و انواع مرکبات و صیفی جات را تولید می کنند. شالیزارهای برنج و پوشش گیاهی خاص و بسیار زیبای این منطقه زبانزد است.
شهرت تالاب سیاه درویشان اکنون دیگر بین المللی شده است. در راه رسیدن به این تالاب، درختان صنوبر زیادی روییده اند.
آدرس: استان گیلان، غرب شهر صومعه سرا، حاشیه ی جنوبی تالاب انزلی
منطقه ی تنیان
یکی از جاذبه های گردشگری صومعه سرا که بسیار زیبا و دیدنی است، منطقه ی تنیان است. در این منطقه دهستانی قرار گرفته است که از توابع بخش صومعه سرا و میرزا کوچک خان جنگلی است.
تنیان خود از ۱۱ روستای مختلف تشکیل شده است. این منطقه ی بزرگ و بسیار خوش آب و هوا از ۳ طرف خود به وسیله ی کوهستان در بر گرفته شده است.
عاملی که باعث شده تا تنیان امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری این شهر و شما ل کشور در استان گیلان تبدیل شود این است که طبیعتی بسیار بکر و دست نخورده در خود دارد.
منطقه ی تنیان پر است از غارهای طبیعی، چشمه ها و رودخانه های زیبا و متنوع که بتعث شده اند تا هر کسی که می خواهد از هیاهو و شلوغی شهر خودش فرار کند، به این منطقه پناه ببرد.
در تنیان چندین بقعه ی متبرک از جمله: بقعه ی علی اکبر تنیان که به گرده کوه مشهور است و بقعه ی سید علی اصغر قرار گرفته است.
آدرس: استان گیلان، ۲۰ کیلومتری شهر صومعه سرا
یکشنبه بازار صومعه سرا
یکی از جاذبه های گردشگری صومعه سرا که برای همه مسافرینی که به این شهر سفر می کنند جذاب است، یکشنبه بازار است. در این بازار محلی و معروف، مردم و ساکنین روستاها می آیند و محصولات خود را مستقیم و تازه ارائه می کنند.
این بازار امروزه لقب قدیمی ترین بازار از انواع بازارهای محلی استان گیلان است. شاخصه های معروف این بازار؛ بوی عطر سبزی های تازه ی محلی، ماهی تازه، ترشی، زیتون، غذاهای مختلف خیابانی و خلاصه هر عطر و بوی خاصی که بعدا شما را به یاد این بازار بیاندازد؛ می باشند.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا، خیابان ستارخان
مرغانه پُرد
یکی از جاذبه های صومعه سرا که بسیار جالب و دیدنی و البته شکل ساخت آن تاریخی است، پل هایی هستند که به آن ها مرغانه پرد می گویند.
واژه ی مرغانه در زبان گیلکی به معنای تخم مرغ است و این اصطلاح به این منظور به کار برده می شود که پل های تخم مرغی در این شهر ساخته شده اند.
مرغانه پرد در زیر پل گازوبار که بالاتر آن را برایتان شرح دادیم به وجود آمده و با این که با این پل در یک جا است ولی خیلی ها آن را مجزا از این پل به خاطر شکل مراغانه پردی زیر آن نیز به صورت مجزا نیز بازدید می کنند.
در صومعه سرا خیلی مکان ها و پل ها هستند که به شکل مرغانه پرد ساخته شده اند و شما می توانید از آن ها بازدید کنید.
آدرس: استان گیلان، شهر صومعه سرا، بین راه صومعه سرا و بازار جمعه
آشنایی با شهرستان صومعه سرا
صومعه سرا (گیلکی: سۊماسرا) مرکز شهرستان صومعه سرا در استان گیلان در فاصلهٔ تقریبی بیست و سه کیلومتری شهر رشت قرار دارد و از شهرهای توسعه یافته گیلان محسوب می شود، صومعه سرا طبق آمار بزرگ ترین قطب تولید مرغ ایران است.
شهرستان صومعه سرا از شهرستان های غرب گیلان در سال ۱۳۳۸ از شهرستان فومنات جدا و به شهرستان صومعه سرا تبدیل شد. شهرستان صومعه سرا با وسعتی حدود ۶۳۳ کیلومتر مربع و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه بخش مرکزی، تولمات، میرزاکوچک جنگلی و هفت دهستان کسما، طاهر گوراب، ضیابر، هندخاله، لیفشاگرد، گوراب زرمیخ، مرکیه، و سه شهر صومعه سرا، مرجقل، گوراب زرمیخ و یکصد و پنجاه و یک روستا است.
عرض جغرافیایی شهرستان سی و هفت درجه و پانزده دقیقه و طول جغرافیایی چهل و نه درجه و بیست دقیقه است. این شهرستان حدود ۱۲۷۷۵۷ نفر (سرشماری۹۰) جمعیت دارد که رقمی حدود ۵۲۰۳۷ نفر (%۴۰٫۷) آن ها را جمعیت شهری و ۷۵۷۲۰ نفر (%۵۹٫۲) را ساکنان روستا تشکیل می دهد.
شهرستان صومعه سرا دارای چهار شهر، تولم شهر (مرجقل)، صومعه سرا، گوراب زرمیخ و طاهرگوراب است که شهر صومعه سرا مرکز شهرستان صومعه سرا محسوب می شود.
نام صومعه سرا
معروف ترین گمانه دربارهٔ نام صومعه سرا نام گذاری آن از روی نام عارف سده چهارم و پنجم عبدالله صومعه ای است. همچنین کهن ترین نوشته ای که نام صومعه سرا درآمده است سده هفتم هجری و مجموعه رباعیات عارف آن سده سید شرف شاه بازمی گردد. همچنین سوما در گیلکی معنی زاهد و پرهیزکار دارد و این شهر در تلفظ گیلکی سوماسرا نیز خوانده می شود.
برخی نیز می گویند: به خاطر صومعه های زیادی که در این شهر وجود داشته به صومعه سرا نامگذاری شده است.
جغرافیای صومعه سرا
صومعه سرا از شهرستان هایی است که در غرب گیلان واقع شده و از شمال به بندرانزلی و از جنوب شهرستان فومن و از شرق به شهرستان های رشت و شفت و از غرب به شهرستان های ماسال ورضوانشهر محدود است که قرارگیری بر روی شاهراه ارتباطی و جاده بین الملل به ویژه در منطقه ضیابر سبب شده سال ها به عنوان قطب حمل و نقل غرب گیلان محسوب شود که همچون یک بندر کوچک روزانه محل مراجعه و بارگیری ده ها کامیون از اقصی نقاط کشور است.
پوشش جنگلی صومعه سرا
در قسمت کرانه های تالاب انزلی، جنگل ها خاص نواحی مردابی به مقادیر زیادی دیده می شود. در جنگل های منطقه انواع درختان، راش، توسکا، افرا نمدار، ممرز، سپیدار، اوجا، خرمالو، ارس، گردو و انجیل، و از همه مهم تر صنوبر وجود دارد. در صومعه سرا مناطق ییلاقی وجود ندارد ولی در قسمت دشت آن به مساحت ۱۱۵/۱۷ هکتار غنی است بیشتر گیاهان مراتع از انواع: مارجنگ، پونه، پیرگیاه، شبدر، هویچ وحشی، شاه پسند، گزنه و… تشکیل شده است.
کوه های صومعه سرا
شهرستان صومعه سرا کلا در ناحیه جلگه ای قرار گرفته و به غیر از تعدادی کوه کم ارتفاع فاقد کوه و قلل است. کوه خمباراجی (خمبارژی) با ارتفاع ۹۴۶ متر در محدوده دهستان گوراب زرمیخ (تنیان) در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان صومعه سرا و کوه های سیاهکوه، سفیدلنگان کوه و پلنگ دره کوه حداکثر ارتفاعشان به ۱۲۰۰ متر می رسد.
رودخانه های صومعه سرا
رودخانه های مهم شهرستان صومعه سرا عبارت اند از:
- پیش روبار: این رودخانه از اتصال رودخانه های قلعه رودخانه و گشت رودخان شهرستان فومن تشکیل شده که از روستاهای صیقلان گوراب، ماتک، لیف شاگرد عبور کرده و از کنار روستای سیاه درویشان به تالاب انزلی می ریزد که آن رودخانه در روستای سیاه درویشان که می رسد به نام رودخانه جمعه بازار نامیده می شود.
- شاندری: این رودخانه از کوه های توالش سرچشمه می گیرد و از کناره صومعه سرا به سمت شرق انحراف یافته و به رودخانه مرغک ملحق می شود و وارد تالاب می شود.
- پلنگ رود: این رودخانه از سیاه کوه صومعه سرا سرچشمه گرفته و وقتی به دهستان صومعه سرا رسیده معروف به «ماسوله رودخان» می شود این رود بعد از گوراب به سمت شمال شرق و بعد از فتمه سر وارد تالاب می شود و از دیگر رودخانه ها رودخانه پسیخان و گازروبار است.
صنایع و صنایع دستی صومعه سرا
صومعه سرا در سه بخش تولید مرغ، تولید ابریشم و تولید چوب صنعتی صنوبر مقام نخست در کشور را داراست. محصولات عمده این شهر برنج، چای، نیشکر، نخ ابریشم، توتون، توت فرنگی، زعفران، مرغ، چوب صنعتی صنوبر و قطعات الکترونیکی است.
صنایع دستی استان گیلان شامل: «گلیم بافی، سرامیک سازی، بامبوبافی، مرواریدبافی (سبدبافی) قلاب دوزی، نازک کاری چوب، چموش دوزی، تولیدات دست بافت، معرق و مینیاتور، فرش بافی و… است که از میان آن ها حصیربافی که با ساقه گیاه لی (گیاه مرداب) و صوف انجام می شود، سرامیک سازی، تولیدات دست باف و … خاص صومعه سرا است.
آب و هوای صومعه سرا
آب و هوای شهرستان صومعه سرا در مجموع مرطوب جلگه ای و فصل های مختلف سال دارای شرایط مطلوب است. این شهرستان همانند سایر شهرستان های گیلان در مقابل رطوبت زیاد از گرمای متوسط و جریان هوای مطبوع برخوردار بوده و بادهای مختلف الجهت در آن جریان دارند که شدیدترین شان باد گرم زمستانی است که از غرب می وزد و ظرف یکی، دو روز رطوبت منطقه را خشک و موجب خسارت شدید کشاورزی و آتش سوزی های مهیب در شهر و روستاها یا جنگل ها می گردد. در فصل بهار و پاییز، وزش باد از جانب دریا بوده که موجب افزایش تراکم بخار در دامنه ارتفاعات غربی و ریزش باران می شود.
