25 آوریل 2024 - 12:58

کشف قطعه ای از نسخۀ عیلامی کتیبۀ سنگی خشایارشا در تخت جمشید

24 فوریه 2022 - 15:30 dsfr.ir/kc0vi

کشف قطعه ای از نسخۀ عیلامی کتیبۀ سنگی خشایارشا در تخت جمشید
دریافتی
کتیبه خشایارشا در وان - یادگاری از دوران هخامنشی در ترکیه

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید (#پرسپولیس) از کشف قطعه ای از نسخه عیلامی کتیبه سنگی #خشایارشا، خبر داد.

به گزارش «دنیای سفر» از روابط عمومی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید؛ حمید فدایی پنجشنبه 5 اسفند به خبرنگاران گفت: پژوهشگران مرکز پژوهش های کتیبه شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در قالب برنامۀ مستندنگاری آثار مکتوب در محوطۀ تخت جمشید، قطعه سنگ آهکی به خط و زبان عیلامی هخامنشی را در مخزن موزۀ تخت جمشید یافتند.

فدایی خاطرنشان کرد که پس از انجام مطالعات مقدماتی بر روی آن متوجه شدند قطعه مذکور حاوی بخشی از نسخۀ عیلامی کتیبه ای از خشایارشای هخامنشی موسوم به کتیبۀ XPl است. 

مدیر پایگاه میراث جانی تخت جمشید گفت: مرکز پژوهش های کتیبه شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید که به منظور مستندنگاری و بررسی مجدد این آثار تشکیل شده است، با همکاری دیگر کارشناسان تلاش می کند به زودی بخش بزرگی از این میراث زبانی را (بویژه کتیبه ها و الواح میخی) آمادۀ انتشار کنند.

یک متخصص زبان های باستان و مشاور کتیبه شناسی پایگاه تخت جمشید نیز گفت: نسخۀ فارسی باستان این کتیبه در چهارم بهمن ماه ۱۳۴۵ در فاصلۀ ۱۷۰۰ متری شمال صفۀ تخت جمشید در کنار جاده کشف و توسط شادروان بدالزمان قریب استاد وقت رشتۀ زبان های باستانی دانشگاه شیراز مطالعه و منتشر شد.

سهیل دلشاد، افزود: بخش بزرگی از متن این کتیبه در حقیقت یک نسخه از کتیبۀ داریوش نخست بر روی آرامگاه وی در نقش رستم (در دو طرف ورودی آرامگاه) است و قطعاتی از این کتیبه در دوران کاوش های هرتسفلد در محوطۀ موسوم به فرته داران کشف گردیده بود. 

وی ادامه داد: یکی از نخستین کتیبه های هخامنشی که توسط پژوهشگران ایرانی مطالعه و منتشر گردید نسخۀ فارسی باستان کتیبۀ مذکور بود و اکنون نیز پس از حدود ۵۵ سال، قطعۀ حاوی نسخۀ عیلامی این کتیبه نیز برای نخستین بار توسط پژوهشگران ایرانی منتشر می گردد.

دلشاد گفت: وجود تعداد بالا و متنوعی از قطعات حاوی خط میخی از دوران هخامنشی و پیشا هخامنشی در مخزن موزۀ تخت جمشید و همچنین وجود کتیبه های متنوع از دوران هخامنشی تا معاصر در سرتاسر محوطه های تخت جمشید و نقش رستم، این مجموعه را تبدیل به یکی از غنی ترین مجموعه های دنیا از نقطه نظر کتیبه شناسی نموده است.

دریافتی

مجموعه تخت جمشید به یادگار مانده از دوران هخامنشیان و ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو در ۵۵ کیلومتری شمال شیراز و در محدوده شهرستان مرودشت قرار دارد. خشایارشا اول، پنجمین فرمانروای هخامنشی بود.

هخامنشیان از حدود سال ۷۰۰ پیش از میلاد در جنوب غربی ایران بنیان اولیه حکومت خود را در ارتباط با مادها و ایلامی ها شکل دادند. در سال ۵۵۹ پیش از میلاد کوروش بزرگ سیستم حکومت را رسمیت بخشید و سپس این حکومت با پادشاهی داریوش یکم تا اردشیر سوم تداوم یافت و پس از آنها سر انجام با داریوش سوم و اردشیر چهارم در سال ۳۲۸ پیش از میلاد پایان یافت.

هخامنشیان در این مدت، بر ۱۲۷ ولایت در محدوده ۳۴ ساتراپی از مصر تا هند حکومت راندند و هسته اولیه سرزمین ایران را بنیان نهادند. این ساتراپی ها ماد، خوزستان، پارس، پارت، بابل، هرات، بلخ، خوارزم، سُغد، قندهار، سوریه (آشور)، عربستان، اتیوپی (حبشه)، مصر، لیبی، دریای مدیترانه، فلسطین، غزه، لبنان، ترکیه، کاپادوکیه، لیدیه، آتن، لیکیه، کاریه، فریژیه، ایونیه، ارمنستان، قفقاز، ایبریا، گرجستان و ارمنستان، تمام سرحدات شمالی فرات، کوماژان، سارد، خلیج فارس و هند را در برمی گرفت و این سرزمین ها را تسلط و فرمانروایی ایرانیان قرار می داد.

1