توسعه خدمات ریلی علاوه بر ایجاد طیف وسیعی از مشاغل مستقیم و غیرمستقیم، باعث توسعه #گردشگری، #اقتصاد محلی، منطقه ای و بین المللی، تسهیل ارتباطات بین استانی و کاهش تصادفات جاده ای می شوند.
توسعه خدمات ریلی یکی از کارآمدترین ابزار های رشد اقتصادی است. این خدمات علاوه بر ایجاد طیف وسیعی از مشاغل مستقیم و غیرمستقیم، باعث توسعه اقتصاد محلی، منطقه ای و بین المللی، تسهیل ارتباطات بین استانی و کاهش سرانه انتشار گازهای گلخانه ای و تصادفات جاده ای می شوند.
تأثیر خدمات ریلی را می توانیم از منظر جابجایی مسافر به وسیله قطار های شهری نیز بررسی کنیم. با وجود این، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سهم خدمات ریلی از حمل و نقل بسیار ناچیز است؛ لذا به منظور رقابتی کردن صنعت ریلی در این کشورها حدود ۲۰ درصد از تسهیلات مالی بانک جهانی به پروژه های زیرساختی حمل و نقل به ویژه خدمات ریلی اختصاص دارد. چراکه این سازمان بین المللی بهبود حمل و نقل را به عنوان عاملی مهم برای کاهش فقر و دسترسی مردم مناطق شهری و روستایی به فرصت های شغلی پایدار می داند. البته اندازه گیری دقیق مزیت های اقتصادی ناشی از ایجاد زیرساخت های ریلی در یک استان، کار آسانی نیست؛ زیرا خدمات ریلی به علت متصل کردن چندین شهر از استان های مختلف، متناسب با ظرفیت های بومی و وضعیت توسعه ای هر استان، باعث رونق اقتصاد محلی مناطق واقع در مسیر ریل راه آهن می شوند؛ بنابراین چنین مزایایی نمی توانند مختص یک منطقه خاص در نظر گرفته شوند. ذینفعان اصلی بخش خدمات ریلی دولت ها، تأمین کنندگان، بهره برداران، مشتریان و صنایع وابسته هستند.
با برنامه ریزی صحیح می توان این صنایع را متناسب با الزامات آمایش سرزمینی و نیازمندی های اشتغال و سرمایه گذاری با توزیعی منطقی در استان های مختلف سازماندهی کرد. صنعت ریلی با جابجایی کالا، مسافر و عوامل تولید به گردش امکانات نیروی کار و تجهیزات در استان های مختلف کمک می کند. استان هایی که در مسیر کریدور های ریلی منطقه ای قرار دارند همواره از مزایای توسعه بازار های منطقه ای و جریان کالا و خدمات بهره مند شده اند.
وسعت ریلی کشور از منظر بین الملل
ایران با مساحتی بالغ بر ۱۹۵/۶۴۸/۱ کیلومتر مربع، نوزدهمین کشور پرجمعیت جهان است. تراکم جمعیت در ایران ۵۱ نفر در هر کیلومتر مربع است و با هفت کشور مرز زمینی دارد. این مختصات، ایران را به یکی از مستعدترین کشور ها در زمینه بهره گیری از مزایای بیشمار خدمات ریلی تبدیل کرده است. توسعه این خدمات با قرار داشتن ایران در موقعیت ترانزیتی بین اروپا، آسیا و آسیای مرکزی، یکی از اهداف راهبردی محسوب می شود. برابر آمار بانک جهانی، مجموع خطوط ریلی ایران از ۵۳۳۲ در سال ۱۳۷۴ به ۹۱۴۶ کیلومتر در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است.
از نظر سازمان های ناظر بین المللی، خدمات ریلی این ظرفیت را دارند که ایران را در آینده به مرکز قدرتمند لجستیکی و حمل و نقل در منطقه تبدیل کنند. با توجه به پیشینه همکاری های ایران با کشور های مختلف، راه آهن ابزار اتصال صنعتی، اقتصادی و سیاسی از مجرای ۱۳ مرز ریلی موجود محسوب می شود. ظرفیت خوبی برای توسعه همکاری ها در زمینه خدمات ریلی با راه آهن ترکیه و پاکستان و ترکمنستان وجود دارد. توسعه این مسیر ها می تواند حجم کالا و مسافر ریلی را به مقاصد مختلف زیارتی و گردشگری به طور چشمگیری افزایش دهد. پروژه راه آهن اسلام آباد، تهران و استانبول در همین راستا تعریف شده است. بخش دیگری از کریدور بین المللی حمل و نقل شمال به جنوب (INSTC) نیز مسیری است که روسیه، ایران و هند را به هم متصل می کند.
Resources
https://blog.powerbox.com.au/how-rail-changing-lives-developing-countries
https://www.thepwi.org/technical_hub_journal_technical_articles/pwi_journal_0720_vol138_pt3/pwi_journal_202007_vol138_pt3_-_iranian_national_railways
https://www.scirp.org/journal/paperinformation.aspx?paperid=84519
https://data.worldbank.org/indicator/IS.RRS.TOTL.KM?locations=IR
https://www.s-ge.com/sites/default/files/publication/free/market-study-iran-railway_report_nz_group_s-ge_swissrail_01-2016.pdf
