29 مارس 2024 - 01:09
بازیِ توپ و تاریخ!

توپی که برای نقش جهان، شاخ و شانه می کشد

13 فوریه 2020 - 09:00 dsfr.ir/wb5rm

توپی که برای نقش جهان، شاخ و شانه می کشد
hamshahrionline.ir
میدان نقش جهان

اصفهان صحنه هولناک است و تکراری؛ انسانِ عصرِ مدرن، همۀ توانش را جمع می کند تا توپی را به سمت دیوارۀ کاشی کاری شدۀ مسجدی که در یک مجموعۀ ثبت جهانی شده قرار دارد، پرتاب کند و پس از انجام این کار، تنها صدایی که شنیده می شود، تشویق است و بس: هوراااا

ورود موتورسیکلت به میدان نقش جهان به تازگی ممنوع شده. ورود خودرو نیز از پنج سال و ۱۱ ماه قبل ممنوع شده بود؛ قانونی که یک بار توسط خودرویِ حامل علی اصغر مونسان، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی کشور و بار دیگر در ماه محرم، توسط تعدادی از شهروندانی که می خواستند در مراسم سوگواری اباعبدالله الحسین (ع) شرکت کنند شکسته شد اما همچنان قانون است و همه، موظف به رعایت آن هستند.

عاملِ ایجاد ممنوعیت برای ورود موتور و ماشین به میدان نقش جهان، حفاظت از میراث فرهنگی بوده و به نظر می رسد که باید، بازی های خطرآفرین را نیز در میدان نقش جهان ممنوع کرد، چراکه فضای روبروی مسجد شیخ لطف الله و مسجد جامع عباسی اصفهان، بارها و بارها میدانِ بازی با تاریخ شده و ترکیب جهل و سکوت، عن قریب فاجعه ای برای این بناهای ارزشمند که مدام با عملیاتِ پیچیدۀ مرمت دست وپنجه نرم می کنند، رقم می زند.

فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان تیرماه ۱۳۹۸ در واکنش به انتشار کلیپی از بازی والیبال در کنار مسجد جامع عباسی و برخورد توپ به کاشی های این بنای تاریخی به ایسنا گفت: بخشی از وظیفه کنترل و نظارت بر این موارد بر عهده یگان حفاظت میراث فرهنگی و بخشی دیگر، بر عهده نیروی انتظامی است اما در کنار وجود همه این نظارت ها، تنها فرهنگ سازی است که می تواند مانع بروز چنین رفتارهایی شود.

وی، با تأکید بر اهمیت نقش رسانه ها در آگاه سازی مردم ادامه داد: میراث فرهنگی اصفهان درباره این مسئله مکاتباتی داشته و پیشگیری هایی نیز انجام شده اما گاهی این اتفاقات رخ می دهد.

اللهیاری افزود: مردم هم باید رعایت کنند و کنار بناهای تاریخی چنین کارهایی را انجام ندهند.

اخیراً، ویدئوی دیگری از بازی با توپ، در کنار مسجد شیخ لطف الله منتشرشده و آه از نهاد میراث دوستان بلند کرده است. کلیپی که نشان می دهد، نباید به انتظار فرهنگ سازی توسط رسانه ها و تمکین مردم بنشینیم.

شهرام امیری، مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان طی گفتگویی در واکنش به انتشار این کلیپ، با بیان اینکه میراث فرهنگی با محدودیت نیرو برای گشت یگان محافظتی مواجه است، اعلام کرده: بازی در فضای عمومیِ میدان نقش جهان انجام شده که کنترل آن فقط در اختیار میراث فرهنگی نیست و اقدام های محافظتی و بازدارنده از رفتارهای هنجار شکن، مستلزم همکاری نهادهایی مثل نیروی انتظامی و شهرداری هم هست.

علیرضا جعفری زند، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم تحقیقات تهران نیز دراین باره به ایسنا می گوید: مسئولیت نظارت و حفاظت از نقش جهان بر عهده مدیر پایگاه این میراث جهانی است اما چند روز پیش که در عالی قاپو مدیر این پایگاه را ملاقات کردم، متوجه شدم ساختاری که در میدان مستقر است به قدری با مشکلات و مسائل مختلف درگیر است که نمی شود آن را به خاطر رسیدگی نکردن به این معضل آن هم در کشوری که از چند قانون پیروی می کند متهم کرد.

این باستان شناس خاطرنشان می کند: بارها به کسانی که کنار این بناها توپ بازی می کنند تذکر داده شده و حتی زمانی روی کاشی های مساجد میدان، اعلامیه هم می چسبانند که باید هر بار ماشین آب پاش می آمد تا آن ها را جدا کند.

جعفری زند با اشاره به تبدیل شدن میدان نقش جهان به پارک اظهار می کند: میدان نقش جهان به ویژه عصرها به پارک تبدیل می شود و مردم با پیک نیک و توپ و قابلمه و... به آن می آیند و این حجم از اتفاق دیگر از چارچوب نظارت خارج می شود؛ ضمن این که برخی از مردم برخوردهای بدی دارند و با شنیدن تذکر نه تنها رعایت نکرده بلکه درگیری هم ایجاد می کنند.

این مدرس دانشگاه واگذار کردن تام و تمام امر فرهنگ سازی را به رسانه ها نیز نادرست می داند و می گوید: مردمی که به بنای تاریخی بی توجه اند کدام رسانه را به صورت مداوم دنبال می کنند؟

او فرهنگ سازی را وقتی مؤثر می داند که از پایه دبستان شروع شود و دراین باره اظهار می کند: متأسفانه در بازدید مدارس از بناهای تاریخی دانش آموزان رها می شوند و از این بنا به آن بنا می دوند؛ معلمان نیز آگاهی کافی ندارند که بتوانند ارزش میراث شهر را به کودکان بیاموزند، بنابراین ضروری است که این فرهنگ سازی به صورت اصولی از پایه پیگیری شود.

جعفری زند تأکید می کند که اگرچه مردم به تابلوهای راهنما نیز چندان اهمیتی نمی دهند اما وجود این تابلوهای بازدارنده، شبیه آنچه بیانگر ممنوعیت تصویربرداری در مناطق نظامی است، می تواند کمی از بروز این مسائل جلوگیری کرده و لااقل سندی باشد که تذکردهندگان بتوانند به آن استناد کنند و مانع ادامۀ بازی با تاریخ شوند.

« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1