انگار تصمیم گرفته اند پل «قشلاق» سنندج را زباله دانی کنند، پلی همدوره با سی وسه پل اصفهان که انگار فقط قدمت اش به آن پل اصفهانی را یدک می کشد و نه توجه و نه ارزشی که گردشگران و مسئولان میراثی به آن می دهند.
۳۹۴ سال قبل «سلیمان خان اردلان» به سفارش «شاه صفی» پلی شش دهانه روی رودخانه «قشلاق» در سه کیلومتری شرق شهر سنندج و در مسیر سنندج به همدان امروزی در حدود ۷۸ متر مساحت را با آجر می سازد، هر چند گفته می شود این پل دست کم یک بار در دوره ی قاجار مرمت می شود، اما به نظر می رسد بعد از آن، «پل قشلاق» که به دلیل هم دوره بودن اش با سی وسه پل اصفهان، به آن سی وسه پل سنندج هم می گویند دیگر روی مرمت و توجه را ندیده است.
از سوی دیگر گفته می شود، هیچ دستگاهی مالکیت و در واقع نظارت برای رسیدگی و توجه به این اثر تاریخی را بر عهده نمی گیرد، حتی هنوز مشخص نیست این اثر با توجه به موقعیت کنونی اش در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده یا خیر؟
حمیدرضا عرب پور، فعال میراث فرهنگی می گوید: روی یکی از دهانه های این پل، کتیبه ای که خوانش آن به سختی امکان پذیر است، تاریخ ساخت پل و تعمیرات در دوره های مختلف روی آن نوشته شده است، اما متاسفانه ان کتیبه هم آن قدر آسیب دیده که به نظر نمی رسد بتوان ان را بررسی و بازخوانی کرد.
وی با اشاره به این که دو طرف پل مانع هایی قرار دارد تا از حرکت ماشین روی آن جلوگیری شود و حتی در فاصله ی ۵۰۰ متری این پل قدیمی، یک پل ماشین رو ساخته شده، ادامه می دهد: این اثر قدیمی معماری خاصی دارد، اما متاسفانه وضعیت فوق العاده نامناسبی دارد و مشخص است که سال هاست به آن رسیدگی نشده است.
او به گفته های مردمی بومی منطقه اشاره می کند که گفته اند تا چند سال قبل هر شش دهانه ی پل، پر از آب می شد، اما اکنون فقط در بهار سه تا چهار دهانه آب می گیرد، اظهار می کند: اگر ترک بزرگی که روی یکی از دهنه های پل ایجاد شده را نادیده بگیریم، زباله هایی که سر تا سر زیر پل را گرفته اند و چهره ی نامناسبی به این پل تاریخی داده اند را نمی توان از ذهن دور کرد، در واقع وضعیت این پل از نظر فیزیکی اصلا قابل مقایسه با سی و سه پل اصفهان نیست.
وی با بیان این که در یک طرف پل، کوهی قرار گرفته و از دامنه ی کوه، خانه های مسکونی ساخته شده اند، می گوید: پایه های پل، مستحکم هستند، اما به نظر می رسد بالای پل خاکی است و اصلا به ان رسیدگی نمی شود، گویا تصیمی گرفته اند پل را به زباله دانی تبدیل کنند، انواع و اقسام زباله ها را می توان در این منطقه دید.
عرب پور همچنین به وجود دریچه های در پل اشاره می کند که در طول چند سال گذشته با سیمان بسته شده اند و ادامه می دهد: در بخشی از پل از شمال به جنوبِ آن، حجره هایی وجود داشته که حتی به آن ها نیز هیچ رسیدگی نشده است، البته این بخش از حجره ها خوشبختانه هنوز سالم اند. در این حجره ها، یک فرد می تواند بایستد، حتی گفته می شود آب تا آن بخش بالا می امده است.
این فعال میراث فرهنگی با اشاره به وجود نقاشی هایی از این پل در موزه سنندج و در دانشگاه کردستان، اضافه می کند: معماری و حجره های پل به شکل معماری سنندج که به شهر هزار تپه معروف است، شکل گرفته اند، این معماری خود یک ویژگی خاص برای پل قشلاق است، که متاسفانه امروز به آن توجهی نمی شود.
«پل قشلاق» در سه کیلومتری شرق شهر سنندج و روی رودخانه قشلاق به سفارش شاه صفی و توسط «سلیمان خان اردلان» در سال ۱۰۴۶ هجری قمری در مسیر سنندج به همدان به صورت خط مستقیم و دارای حدود ۷۸ متر درازا، ۳ متر پهنا و شش دهانه پل با طاق های جناغی پوشش یافته با آجر ساخته شده و از آثار دوره صفویه و زندیه بوده و در دوره های بعد به ویژه در دوره قاجاریه تعمیر و بازسازی شده است.
« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
