در حالی که چندی پیش رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفته بود این سازمان برای گرامیداشت روز کوروش برنامه دارد، به فاصله یک روز پس از آن روابط عمومی این سازمان با موضع گیری مخالف آن، ابراز و اعلام کرد که سازمان میراث فرهنگی هیچ برنامه ای برای این روز نخواهد داشت. این مساله تعجب فعالان میراث فرهنگی و گردشگری کشور را برانگیخت و این سوال را در اذهان ایجاد کرد که چه موضوعی موجب دو موضع گیری متناقض در فاصله دو سه روز از یک سازمان دولتی شده است؟
۱۴ تشکل و حدود ۳۰ کنشگر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با انتشار نامه ای سرگشاده خطاب به علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با انتقاد از اطلاعیه روابط عمومی این سازمان درباره روز کوروش و بی توجهی به نظر کارشناسان و متخصصان و تاریخ دانان کشور، از این سازمان خواسته اند به وظیفه ذاتی خود برای نام گذاری روز کوروش در تقویم رسمی کشور عمل کند.
بخشی از متن نامه سرگشاده تشکل های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فعالان حوزه های سه گانه میراث فرهنگی کشور به این شرح است: «اعلام دیدگاه مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی کشور در اطلاعیه منتشر شده آن مرکز درخصوص روز هفتم آبان ماه، روز کوروش بزرگ، مبنی بر اینکه: این سازمان فارغ از صحت و سقم روز ۷ آبان ماه و با اعتقاد بر اینکه هرگونه حاشیه به میراث فرهنگی کشور آسیب جدی می رساند، هیچ گونه برنامه ای برای این روز ندارد و در راستای عمل به وظیفه ذاتی خود هیچ استقبالی از این روز نمی کند» مایه شگفتی دوستداران و کنشگران عرصه میراث فرهنگی شد.
چون افزون بر آنکه در مغایرت با سخنان پیشین شما درباره اهمیت گردشگری این روز برای پاسارگاد بود، سال گذشته بیست نفر از باستان شناسان، پژوهشگران و چهره های دانشگاهی کارشناس و متخصص در نامه ای سرگشاده به مسوول کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش بزرگ در استانداری فارس، جناب آقای هادی پژوهش جهرمی، به صورت دقیق و مبسوط مستندات علمی، تاریخی و گاه شماری روز هفتم آبان ماه را به عنوان روز کوروش بزرگ ارائه کردند و از مردم و مسوولان خواستار شدند که با رسمیت دادن به این روز و ثبت در تقویم رسمی کشور و برنامه ریزی مدون برای توسعه گردشگری در این روز (امری که در بیانیه چهار استاد سرشناس حوزه تاریخ و ادب کشور هم به آن اشاره شده بود) به وظیفه ذاتی خود عمل کنند؛ تاکیدی که در نامه بیست انجمن حوزه میراث فرهنگی به جناب رئیس جمهور نیز به چشم می خورد.»
در بخش دیگر این نامه آمده است: «خواهشمندیم با پیگیری مطالبات درباره به رسمیت شناختن روز هفتم آبان ماه به عنوان روز کوروش بزرگ در تقویم رسمی کشور، ضمن عمل به وظیفه ذاتی خود، در عمل راه را بر کسانی که در بیرون و درون کشور می کوشند تا مناسبتی تاریخی را به حاشیه هایی غیرفرهنگی و سیاسی کشانده و در جهت خلاف امنیت ملی در راستای پروژ ه بی ثبات سازی ایران و ایجاد تفرقه میان صفوف دوستداران کشور سوءاستفاده کنند، ببندید و تهدیدها را به فرصتی طلایی تبدیل کنید.»
سابقه درخواست برای ثبت روز کوروش
سال گذشته پیش از ۷ آبان بود که بهرام پارسایی، نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی از حسن روحانی به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرد در راستای انسجام ملی و توسعه صنعت گردشگری، روز کوروش در تقویم ملی کشور ثبت شود تا دست فرصت طلبان و سودجویان در سوء استفاده از این مناسبت کوتاه شود. همزمان با درخواست او، چهار تن از استادان سرشناس ادب، تاریخ و فرهنگ ایران نیز در نامه دیگری به رئیس جمهوری خواستار توجه وی برای ترتیب دادن بزرگداشتی به مناسبت روز کوروش شدند. میرجلال الدین کزازی، علی اصغر دادبه، ناصر تکمیل همایون و حکمت الله ملاصالحی از روحانی خواستند زمینه حضور خودجوش مردم را که روز هفتم آبان ماه به مجموعه پاسارگاد می روند، فراهم سازد.
همچنین چندی پس از ۷ آبان ماه سال گذشته، شماری از باستان شناسان و تاریخ پژوهان کشور طی نامه ای به هادی پژوهش جهرمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار فارس و مسوول کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش خواستار ثبت هفتم آبان ماه به عنوان روز کورش بزرگ در تقویم رسمی کشور شدند.
در این نامه که به امضای باستان شناسان و تاریخ پژوهانی چون علیرضا جعفری زند، مهدی فراشیانی، علی علی بابایی درمنی، میرمهرداد میرسنجری، عطاءالله عبدی، رضا ستاری، احمدعلی اسدی و پروین پورمجیدیان رسیده بود، تاکید شد که موضوع بزرگداشت کوروش هخامنشی از گروهک های معاند جداست و در صورت مدیریت درست توسط مردم و مسوولان، نه تنها امکان استفاده ابزاری از این روز به دست فرصت طلبان نخواهد افتاد، بلکه گرامیداشت این روز می تواند نقشی موثر در ایجاد وحدت ملی و همبستگی همه ایرانیان و دستیابی به توسعه گردشگری در استان فارس داشته باشد.
آنها در آن نامه، مستنداتی ارائه کردند که نشان می داد گرامیداشت روز ۷ آبان به نام «روز کوروش» به صورت تاریخی مستند است. بر پایه مستندات ارائه شده در آن نامه، زمان دقیق روز صدور منشور کورش بزرگ، روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سال نامه ی بابلی) برابر با ۲۹ اکتبر/ هفتم آبان ماه از سال ۵۳۹ پیش از میلاد است. طی سال های اخیر گرامیداشت روز ۷ آبان، موسوم به روز کوروش، به جای آنکه فرصتی برای ترویج میراث تاریخی و فرهنگی کشور و همین طور توسعه گردشگری داخلی باشد، تبدیل به عرصه ای برای برخوردهای امنیتی شده؛ درحالی که به گواه فعالان میراث فرهنگی و گردشگری، مدیریت این موضوع می تواند از سوءاستفاده های سیاسی برخی گروه ها نیز بکاهد.
« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.