انقلاب بزرگ در توالت های چین و ژاپن

معضل کمبود توالت در سطح شهر و بین شهرها، طلسم پیچیده گردشگری کشور است. گویا تابوی توالت حتی با تغییر نام آن به سرویس بهداشتی هم هنوز نشکسته است و سیاسگذار و سرمایه گذار هر دو از پرداختن به آن ابا دارند.

سرویس های بهداشتی، معضل و کمبودی که هر چند سال یک بار در ایران طرح مسئله می شود اما دریغ از طرح و اقدامی عملی برای بهبود وضعیت آن؛ برخی از کشورهای آسیایی هم با مشکل مشابه دست به گریبان هستند اما آن ها دست روی دست نمی گذارند. گزارش ها نشان می دهد که سایر کشورهای فعال در حوزه گردشگری، توجه ویژه ای به ارتقای سطح کیفی و کمی این زیرساخت ها دارند؛ امکانات رفاهی که در مباحث مربوط به ظواهر گردشگری، بیشترین اهمیت را داشته و  نوع نگرش گردشگران خارجی را در همان نگاه اول رقم می زنند.

این میزان اهمیت حالا باعث شده است که چینی ها به صرافت احیای سیستم سنتی سرویس های بهداشتی خود بیافتند. در حالی که سرمایه گذاری مستقیم بر گردشگری چین از مرز 3 تریلیون یوآن معادل 490 میلیارد می گذرد روزنامه تلگراف انگلیس در گزارشی از آغاز انقلاب "سرویس های بهداشتی" در چین خبر داده است. بر اساس این گزارش، دریافت چندین شکایت از سوی گردشگران خارجی، مقامات گردشگری چین را وادار کرده تا کمپین ارتقا و نوسازی سرویسهای بهداشتی در اماکن عمومی این کشور را تشکیل دهند.

سرویس های بهداشتی در چین همچون ایران اکثرا سنتی هستند تا فرنگی؛ در کمال شگفتی در بسیاری از موارد این سرویس های بهداشتی بدون این که اطاقک و یا در داشته باشند با دیوارهای کوتاه از هم جدا شده اند و در نتیجه در آن ها هیچ حریم خصوصی وجود ندارد. روزنامه تلگراف با اشاره به وضعیت بغرنج سرویس های بهداشتی میان راهی در چین نوشته است:‌ "با رشد طبقه متوسط چین و رشد حجم سفر گردشگران خارجی به این کشور، مقامات چین سرانجام به این درک رسیده اند که باید استانداردهای لازم عصر مدرن گردشگری را در سرویس های بهداشتی اماکن عمومی خود رعایت کنند."

مقامات چینی پس از آن این تصمیم را گرفتند که با چندین مورد شکایت از طرف گردشگران خارجی مواجه شدند؛ بعد از آن شهر پکن از آغاز انقلاب سرویس های بهداشتی خبر داد که طی آن قرار است شمار سرویس های بهداشتی خوب و مدرن در مکان های گردشگری افزایش پیدا کرده و کیفیت آنها نیز ارتقا یابد.

لی جینزو (Li jinzao)، رئیس اداره ملی گردشگری چین با اذعان به این که  وضعیت کنونی سرویسهای بهداشتی در چین اصلا خوب نیست وعده داده است که طی طرحی سه ساله ، سرویس های بهداشتی تمیزتر با مدیریت بهتر در اماکن گردشگری چین ایجاد شود. به گفته او سرمایه گذاری مستقیم بر گردشگری چین طی سه سال آینده از مرز 3 تریلیون یوآن معادل 490 میلیارد دلار خواهد گذشت و در آینده نزدیک حدود 33500 توالت در چین ساخته شده و 25 هزار سرویس بهداشتی دیگر در این کشور نوسازی خواهد شد.

وعده اجرای طرحی بلند مدت برای ارتقای کیفیت و کمیت سرویس های بهداشتی همه را یاد خاطره ای ناخوشایند درباره وعده بزرگ و البته تو خالی دوره ریاست رحیم مشایی بر سازمان میراث فرهنگی می اندازد ؛ او نیز به عنوان مسئولی ایرانی در سال 86 وعده داده بود که تا قبل از سال 90 یعنی در بازه زمانی 4 ساله در هر 25 کیلومتر از راه های کشور یک سرویس بهداشتی بسازد. این وعده هیچ گاه محقق نشد.

چین تنها کشوری نیست که در راستای ارتقای سیستم های سرویس بهداشتی خود قدم بر می دارد؛ ژاپنی ها چند گام فراتر گذاشته و روی توالت های فوق پیشرفته سرمایه گذاری کرده اند. دولت ژاپن می خواهد در مراکز گردشگری و  بین راهی و نیز فرودگاه های خود توالت هایی را نصب کند که مجهز به یک مانیتور برای راهنمایی گردشگران خارجی هستند.

روزنامه "یومیوری شیمبون" ژاپن گزارش داده که توالت های فوق پیشرفته ژاپنی مجهز به گرمکن صندلی، سیفون هوشمند، خنثی کننده اتوماتیک بو و حتی مجهز به ملودی هستند؛ پیشتر برخی هتل های ژاپن به این سیستم بهداشتی مجهز شده بودند اما حالا اماکن عمومی همچون فرودگاه های ژاپن هم مجهز به این توالت های مدرن خواهند شد. دولت ژاپن می خواهد سرویس های بهداشتی فوق پیشرفته خود را در مکان هایی نصب کند که بیشتر مورد تردد گردشگران خارجی است.

نصب توالت های اشاره شده، بخشی از یک طرح گردشگری است که دولت ژاپن تا پیش از آغاز بازیهای المپیک 2020 میلادی در توکیو در صدد اجرای آن است. روزنامه "یومیوری شیمبون" از این اقدام دولت ژاپن به عنوان حرکتی جهانی برای ارتقای سرویس های بهداشتی یاد کرده و به نقل از یک منبعی که نامش را ذکر نکرده نوشته است :‌ "توالت های تمیز و مجهز به امکانات مختلف یک امتیاز برای گردشگری ژاپن بوده و بخشی از یک استراتژی رشد است که در تابستان امسال اجرایی می شود."

چینی ها فعالیت در راستای ارتقای کیفیت سرویس های بهداشتی خود را آغاز کرده اند و ژاپنی ها هم نشان داده اند که برای ارتقای صنعت گردشگری خود به فراتر از این ها می اندیشند؛ حالا سوال این است که کیفیت و کمیت سرویس های بهداشتی در ایران قرار است تا چه زمانی در وضعیت کنونی باقی بماند؟ چندی پیش شماری از گردشگران خارجی، تصاویری از وضعیت نامناسب سرویس های بهداشتی در هتل های ایران را در شبکه های اجتماعی و سایت های مشهور گردشگری به اشتراک گذاشته و آنها را برای تعدادی از آژانس های ایرانی ارسال کردند؛ تصاویری که عرق شرم بر پیشانی ها نشاند آن هم در حالی که این روزها پدیده ای تحت عنوان گردشگری لوکس در دنیا رو به رونق است؛ جنسی از گردشگری مدرن که هرگز چنین نواقصی را بر نمی تابد!