تغییر و تحول در نحوه ارائه خدمات هتل ها با هدف رفاه و امنیت بیشتر مسافر موجب شده روز به روز تکنولوژی در زمینه هتلداری ورود بیشتر و سریع تری داشته باشد. در همین راستا نیز هتل های بسیاری در دنیا برای به دست آوردن امتیاز بیشتر در زمینه استفاده از تکنولوژی بیشتر و پیشرفته تر تلاش می کنند تا گوی سبقت را از یکدیگر بربایند؛ چراکه به هر روی ویژگی استفاده از روش اتوماسیون خدمات، سرعت خدمات را زیاد و اشتباهات انسانی را بسیار کم می کند؛ به طوری که تنها تجربه یک بار استفاده از این سبک خدمات مدرن از سوی مسافر موجب می شود آنها اهمیت و ضرورت وجود چنین امکاناتی را بدانند.
با وجود رقابتی بودن این موضوع در جهان جهت جذب گردشگر بیشتر و صرفه جویی در هزینه و انرژی، اما همچنان هتل های ایران چه آنهایی که سال ها از عمر ساخته شدن شان می گذرد و چه آنهایی که تازه ساز هستند و چه هتل های در حال ساخت، از بهره گیری از فناوری های هوشمند فرسنگ ها فاصله دارند.
گرچه در زمان گفت وگو با مسوولان، آنها خبر از هوشمند شدن قریب الوقوع هتل ها می دهند؛ اما در عمل می بینیم حتی هتل های شیک و ۵ ستاره کشور از هوشمندسازی فاصله زیادی دارند. به تعبیر این افراد داشتن اینترنت در فضای هتل، رزرو آنلاین اتاق، واریز آنلاین هزینه ها و حذف کاغذ و ثبت رایانه ای فعالیت های مالی و... به معنی هتلداری هوشمند است.
این درحالی است که هتل های دنیا از فناوری هایی نظیر تکنولوژی موبایل، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، روبات ها، ابزارهای هوشمند و رابط های صدا، اینترنت اشیا و اپلیکیشن های اختصاصی برای بهبود هر چه بیشتر خدمات خود بهره می گیرند.
با این همه همچنان صنعت هتلداری ایران نتوانسته آن طور که باید از اینترنت و خدماتی که می توان از طریق آن به دست آورد، استفاده کند. هزینه بر بودن و ترس سرمایه گذاران از عدم برگشت مالی، مشکلات بین المللی از جمله تحریم ها و ناتوانی در ایجاد زیرساخت های لازم و در نهایت نبود فرهنگ استفاده از فناوری های هوشمند چه درمیان مدیران و هتلداران و چه در بین مردم، از جمله دلایلی است که موجب شده هنوز هتل های ایران حتی هتل های تازه ساز از فناوری های هوشمند به شکلی که کشورهای پیشرفته در صنعت از آن بهره می برند، استفاده نکنند.
حرکت به سمت BMS
اما واقعا چرا ایران در بخش هوشمندسازی هتل ها به طور جدی تر ورود پیدا نمی کند؟ جمشید حمزه زاده، رئیس جامعه هتلداران ایران در پاسخ به این سوال می گوید: «اکثر هتل های ایران قدیمی هستند و شرایط پذیرش فناوری های هوشمند را ندارد.» او با تاکید بر اینکه هتل های در حال احداث و نوساز باید این موضوع را به شکل جدی تری دنبال کنند، ادامه داد: با وجود آنکه لازم است هتل ها به این سمت حرکت کنند اما چون در استانداردهای هتل سازی الزامی در این زمینه وجود ندارد، در نتیجه انتخاب اینکه یک هتلِ در حال ساخت هوشمند باشد یا نباشد به تصمیم سازنده برمی گردد.
رئیس جامعه هتلداران ایران به این نکته تاکید دارد که در حال حاضر هتل های تازه ساز فعلا به سمت BMS (ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮﻛﺰی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن) حرکت کرده اند؛ سیستمی که مجزا از خدمات هوشمندی است که هتل ها می توانند به مسافر ارائه کنند. به عقیده حمزه زاده لازم است جامعه هتلداری و سازمان میراث فرهنگی در این زمینه بازنگری های جدی تری داشته باشند و به شکل تخصصی و حرفه ای به هتل سازی هوشمند بپردازند.
نبود زیرساخت های لازم
محمدعلی فرخ مهر، رئیس اتحادیه هتل ها و مراکز اقامتی تهران نیز می گوید که هتل ها به مرور باید به سمت هوشمندسازی پیش بروند؛ اما برای رسیدن به این مرحله مجبور هستند موانع زیادی را بگذرانند: هتل های ایران برای آنکه بتوانند هوشمند شوند نیاز به یکسری زیرساخت دارند. این زیرساخت ها هنوز فراهم نیست. تنها خدمات هوشمندی که این هتل ها حتی هتل های نوساز می توانند در اختیار مشتری قرار دهند، در حد استفاده از اینترنت، مدیریت تهویه هوا، رزرو، پرداخت آنلاین و... است.
او معتقد است ارائه چنین خدماتی نیز بسیار خوب است؛ چون تا چند سال پیش روند هتلداری به کندی پیش می رفت و خدمات به صورت کاغذی، حضوری و... بود و مشکلات عدیده ای را نیز به همراه داشت. فرخ مهر در ادامه می گوید: «سرمایه گذارهایی که در زمینه هتلسازی ورود می کنند باید توجیه شوند که سرمایه گذاری در این زمینه به نفع شان است و شاید در نگاه اول آنها مجبور باشند هزینه ای بیشتر از حد معمول بپردازند؛ اما در درازمدت و بعد از بالا رفتن تقاضا برای داشتن چنین خدماتی موجب می شود تا به سودهی نیز برسند و بازار رقابت، جان می گیرد.
به گفته رئیس اتحادیه هتل ها و مراکز اقامتی تهران ناآگاهی مردم و عدم فرهنگ سازی و آموزش در این زمینه نیز موجب شده مردم نتوانند به درستی از خدمات هوشمند اطلاع پیدا کنند و از آن به درستی بهره ببرند.
تحریم ها؛ مانع ایجاد زیرساخت
در همین حال، علی رضا کاظمی وفا، مدیر اجرایی اتحادیه هتل های تهران نیز با تاکید بر اینکه هتل های ایران چه دو ستاره و چه پنج ستاره از هوشمندسازی و فناوری های نوین بی بهره است، به خبرنگار ما می گوید: برای هوشمندسازی به کارهای زیرساختی نیاز داریم. ایجاد زیرساخت نیز دست هتل ساز، سرمایه گذار و... نیست؛ بلکه باید کشور شرایطی را ایجاد کند تا این زیرساخت ها فراهم شود. هتل های ایران با توجه به آنکه کشورمان گردشگرپذیر است، ظرفیت بالایی دارد و می شود با ارائه خدمات هوشمند بر میزان رضایتمندی مسافران اضافه کرد؛ اما متاسفانه شرایط فعلی به گونه ای شده که نمی توان امیدی به وجود زیرساخت ها در این زمینه داشت.
تحریم ها یکی از مواردی است که علی اصغر امیری، صاحب یکی از هتل های ۵ ستاره تهران نیز بر آن تاکید دارد و می گوید: یکی از دلایل نبود زیرساخت های لازم برای داشتن هتل هوشمند، تحریم هاست که نمی گذارد خدمات الکترونیک و هوشمند به کشور وارد شود. در حال حاضر برخی از هتل های تهران، اصفهان و مشهد مجهز به BMS هستند؛ اما این به آن معنی نیست که یک هتل هوشمند داریم. خدمات هتل هوشمند فراتر از داشتن ساختمان هوشمند است.
او با انتقاد به اینکه هتل های کشور در حال حاضر برای ارائه خدمات ابتدایی نیز دچار مشکل است، ادامه داد: هتل های ایران حتی بستری برای ارائه خدمات اینترنت پر سرعت که ابتدایی ترین سرویس دهی هتل هاست ندارد. آن وقت چطور می توان انتظار داشت که هتل ها دارای اپلیکیشن اختصاصی، روبات، اینترنت اشیا و... باشد. به گفته امیری در حال حاضر آنچه مسافر از هتل ها انتظار دارد مهمان نوازی و سرویس دهی مناسب است؛ چون آن طور که باید، مردم هم با فرهنگ استفاده از تکنولوژی هوشمند آشنایی ندارند. در نتیجه در ایران هتلی نیز برای ارائه این خدمات تلاش نمی کند.
نبود فرهنگ
محمد قانعی، رئیس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه هتل های تازه ساز مشهد که از سال ۹۰ به بعد ساخته شده یا در حال ساخت هستند، برای ایجاد خدمات هوشمند برنامه دارند، می گوید: «تمام تلاش ها در مشهد در زمینه هتل سازی بر این راستاست که به سمت هوشمند شدن پیش بروند. در حال حاضر خدمات IPTV (تلویزیون هوشمند که براساس آن فیلم و اخبار مورد نظر مسافر ذخیره می شود، می توانند نوع غذا، ساعت و میز غذایشان را انتخاب کنند و...)، wifi، سیستم هوشمند تهویه هوا و... از جمله خدماتی است که هتل های نوساز به عنوان خدمات هوشمند ارائه می دهند.»
او با تاکید بر اینکه در حال حاضر مشهد دارای حداقل ۱۰ هتل نوساز دارای خدمات فناوری هوشمند است؛ اما مسافران فرهنگ استفاده از آن را نمی دانند، گفت: «با وجود هزینه های زیاد در زمینه فراهم کردن خدمات هوشمند؛ اما بسیاری از مسافران و میهمان ها فرهنگ استفاده از این خدمات را ندارند.»
ترس بازنگشتن سرمایه
قانعی در عین حال معتقد است یکی از مهم ترین علت هایی که سرمایه گذارها در زمینه هتل سازی برای هوشمندسازی هزینه نمی کنند، ترس برنگشتن سرمایه شان است: «اکثر سرمایه گذارها در زمینه ساخت و ساز هتل احساس می کنند اگر در زمینه هوشمندسازی هزینه کنند سرمایه شان برنمی گردد و سودی نخواهند کرد.
مجاب کردن آنها نیز در این زمینه کار ساده ای نیست. برای همین همچنان راه طولانی برای هوشمندسازی حداکثری هتل ها در پیش داریم.» در حال حاضر، ردپای هوشمندسازی خدمات در کسب وکارهای متنوعی مشاهده می شود و صنعت هتلداری به دلیل بازار رقابتی اش باید بیشتر از هر صنعت دیگری سرعت عمل و خلاقیت داشته باشد. به باور کارشناسان، آینده صنعت هتلداری وابسته به این است که شما تا چه اندازه مشتریان خود را می شناسید.
جلب رضایت مشتری در این صنعت حرف اول و آخر را می زند. برهمین اساس استفاده از فناوری های هوشمند که نامحدود است بسیار حائز اهمیت به نظر می رسد. این فناوری ها به هتل ها کمک می کند تا توانایی های کلی خودشان را ارتقا و به مشتریان خدمات بهتری ارائه دهند. به باور کارشناسان، شاید در نگاه اول ورود چنین تکنولوژی های پیشرفته ای هزینه بر به نظر برسد و تصورها به این سمت سوق پیدا کند که مسافر با این حجم از تکنولوژی نمی تواند ارتباط برقرار کند؛ اما تجربه کشورهای پیشرفته ثابت کرده با گذر زمان نه تنها چنین هزینه هایی زیان ده نیست بلکه در مدت زمانی که طولانی نخواهدبود سودده خواهد بود و با فرهنگ سازی می توان به مردم نشان داد که با استفاده از این فناوری ها می توانند خدمات بهتر و حرفه ای تری را دریافت کنند که نتیجه آن رضایت متقابل خواهد بود.
« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.