یونسکو کارشناسان خود را برای بررسی آثار تاریخی کرمانشاه بعد از زلزله یک ماه قبل به ایران فرستاده تا وضعیت آثار تاریخی و رفتار زلزله با آثار مورد بررسی قرار گیرد و از سوی دیگر، ایران بتواند از کمک های فنی و مالی یونسکو در این زمینه بهره مند شود.
یک هفته پس از وقوع زلزله فاجعه بار ۷.۳ ریشتری در غرب کشور، محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای بررسی وضعیت بناهای تاریخی قرار گرفته در کرمانشاه که بیشترین آسیب های انسانی و فیزیکی را به خود دید، به کرمانشاه رفت و در آن زمان گزارشی تهیه و به یونسکو فرستاد.
یونسکو نیز به دلیل برخی آثار قرار گرفته در این استان که از قضا در فهرست موقت برای ثبت در فهرست میراث جهانی نیز قرار داشتند، تصمیم به بررسی وضعیت این آثار در کرمانشاه گرفت؛ به همین دلیل تیمی از یونسکو و تیمی از کارشناسان معاونت میراث فرهنگی چهارشنبه ۲۲ آذر به کرمانشاه رفتند تا بررسی های نهایی روی این آثار انجام شود، اما این بررسی ها چه نتایجی برای حفاظت بهتر آثار در معرض زلزله هفت ریشتری یک ماه گذشته داشت؟
محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه توضیح می دهد.
او با بیان این که معاونت میراث فرهنگی در نخستین بازدید از بناهای تاریخی قرار گرفته در گسل زلزله یک ماه گذشته کرمانشاه، نتایج بازدید را در قالب گزارشی از آثار تاریخی کرمانشاه که در فهرست موقت یونسکو و در مسیر جاده ابریشم قرار دارند، به یونسکو فرستاده است، می گوید: در چنین شرایطی یونسکو علاوه بر ابراز همدردی، به بناهای تاریخی آسیب دیده کمک می کند. آنها براساس آن گزارش، یک هیات متشکل از کارشناسان ارزیاب به ایران فرستاد تا با تهیه ی گزارشی از این وضعیت، موضوع زلزله و رفتار زلزله روی بناهای تاریخی را بررسی و با کمک متخصصان زلزله در ایران، روی آثار کار کنند.
وی با بیان این که تا قبل از حضور کارشناسان یونسکو یکسری اطلاعات اولیه از بناهای تاریخی قبل و بعد از زلزله توسط کارشناسان میراث فرهنگی کرمانشاه مانند تهیه پلان آثار تاریخی استان و آغاز کار نقشه برداری از آثار با روش لیزراسکن ادامه می دهد: کار ارزیابی کارشناسان یونسکو نیز از صبح چهارشنبه ۲۲ آذر - با حضور دو کارشناس یونسکو در کرمانشاه آغاز شده است، اطلاعات به دست آمده نیز در نهایت به گزارشی تبدیل می شود.
به گفته ی او، یکی از کارشناسان یونسکو به همراه کارشناسان ایرانی وظیفه ی ارزیابی آثار تاریخی استان و کارشناس دیگر یونسکو به همراه متخصصان زلزله کشور وظیفه ی بررسی رفتار زلزله با آثار تاریخی را در دستور کار خود دارند.
طالبیان با اشاره به انتظار ایران برای دریافت کمک های فنی و مالی یونسکو برای آثار تاریخی کرمانشاه که در فهرست موقت یونسکو قرار دارند، ادامه می دهد: بیشترین درصد کمک مالی برای مرمت ها و توانمندی سازی محلی است که بخش زیادی از آن به روستاها تعلق می گیرد، هر چند ممکن است درنقاطی باشند که مصالح خوبی به کار نرفته باشد، اما آن آثار ساختاری تاریخی دارند.
وی با تاکید بر این که همه ی تلاش ها در این راستاست تا نه تنها در حوزه میراث، بلکه در حوزه های صنایع دستی و گردشگری نیز بتوانیم برای استان های قرار گرفته در مسیر زلزله کمک جهانی داشته باشیم، مثلا اگر گردشگران در آینده به ایران می آیند، به جای رفتن به نقاطی مانند شیراز و اصفهان، بتوانم بخش اعظم آن ها را با هدف معرفی در سطح جهانی به این روستاها ببریم. حتما در این موارد معاونت صنایع دستی نیز برنامه هایی در دستور کار دارد، اما در هر صورت یونسکو می تواند در این موارد به ما کمک کند.
طالبیان انجام چنین اقداماتی با یونسکو را شروع یک همکاری بسیار خوب با نهادهای فرهنگی می داند.
وقوع پس لرزه های متعدد بعد از زلزله هایی با ریشتر بالا در استان های کرمانشاه و به خصوص کرمان از یک ماه گذشته تا امروز، بناهای تاریخی زیادی در این دو استان را که جزو مجموعه های ارزشمند استانی نیز محسوب می شوند در معرض آسیب های فراوانی قرار داده است، اما حتی کارشناسان میراث فرهنگی هم نمی توانند تا بعد از پایان پس لرزه ها به طور کامل از آسیب های وارد شده برآوردی اعلام کنند و از سوی دیگر نمی توان اقدامی در راستی حفاظت از آثار قرار گرفته در مسیر گسل زلزله برای جلوگیری از هر نوع اسیب در مقابل پس لرزه ها داشت.
« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
