28 مارس 2024 - 17:53

استون هنج، بنایی باستانی که رازهایش تمامی ندارد

1 اوت 2017 - 12:30 dsfr.ir/qr0p2

استون هنج، بنایی باستانی که رازهایش تمامی ندارد
نامشخص
استون هنج جاذبه گردشگری در انگلیس

استون هنج یکی از محبوب ترین جاذبه های #گردشگری #بریتانیا و از اسرارآمیزترین بناهای #تاریخی جهان به شمار می رود.

استون هنج یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری بریتانیا و از اسرارآمیزترین بناهای تاریخی جهان به شمار می رود. هر سال عده زیادی از سراسر دنیا به دشت "سالیسبری" در جنوب انگلستان می روند تا از نزدیک به ستون های سنگی این بنا خیره شوند و از خود بپرسند که این سنگ ها چگونه و چرا به این شکل در این محل قرار داده شده اند. استون هنج بسیار بیشتر از آنچه در نگاه اول به چشم می آید حرف برای گفتن دارد. هر چه باستان شناسان بیشتر روی این بنا تحقیق می کنند، به رازهای بیشتری در موردش پی می برند. اما به نظر می آید این تحقیق ها در نهایت در حال نتیجه دادن هستند و اسرار این بنا کم کم آشکار خواهد شد.

محققان در پژوهش هایشان صرفا به مطالعه خود بنا بسنده نکرده و روی منطقه اطراف آن هم مطالعه کرده اند، با این امید که شاید این مناظر خیره‎کننده سرنخی از این بنای باستانی را در خودشان جای داده باشند.

بعد از عکسبرداری‎های زیرزمینی و حفاری در این منطقه مشخص شد که استون هنج زمانی بخشی از یک شبکه ساختمانی پیچیده بوده است: گورتپه های ماقبل تاریخ، سکونت‎گاه‎های ناشناخته، مسیرهای برگزاری مراسم آیینی و حتی قبرهای مزین با طلا. تصویری که یافته های این تحقیقات از دوران نوسنگی و عصر مفرغ به نمایش گذاشتند اما بسیار پیچیده تر و اسرارآمیزتر از چیزی بود که پیش از آن تصور می شد.

یکی از پروژه هایی که با این رویکرد بخصوص روی استون هنج مطالعه کرده، پروژه "چشم انداز مخفی استون هنج" است که از 2010 تا 2014 طول کشید. مسئولان پروژه در تحقیقاتشان از رادارهای زیرزمینی و تکنولوژی تصویربرداری مغناطیسی استفاده کردند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که استون هنج در مرکز یک شبکه ساختمانی پیچیده به مساحت 12 کیلومترمربع قرار گرفته است. در سال 2015، وقتی دانشمندان از احتمال وجود یک "سوپرهنج" - دایره سنگی عظیمی با قطر 500 متر - در منطقه دارینگتون والز خبر دادند، این پروژه سر و صدای زیادی در رسانه ها به پا کرد.

این غوغای رسانه ای اما خیلی زود خاموش شد. باستان شناسان در حین حفاری منطقه هیچ سنگی پیدا نکردند و به جایش گودال هایی کشف شد که گویا زمانی تیرهای چوبی عظیم در آن ها کار گذاشته شده بودند. این تیرهای چوبی از زمین بیرون آورده شده و گودال های به جا مانده با گچ پر و رویشان با خاک پوشانده شده بود و همین باعث شد رادارها در تشخیص شان به اشتباه بیفتند.

با وجود این شکست، وینسنت گافنی، استاد باستان شناسی دانشگاه بردفورد و یکی از مدیران پروژه چشم انداز مخفی استون هنج از کشفیات جدید در مورد این بنا و پیدا شدن مناطقی که تا پیش از آن ناشناخته بودند، خبر داد: "بعد از این تحقیقات حالا ما نه تنها می دانیم کجا باید دنبال کشفیات تازه بگردیم، بلکه می دانیم کجا نباید این کار را بکنیم. این نوع تحقیقات بسیار کلیدی هستند چون به ما باستان شناسان این اجازه را می دهند که فقط روی بنایی که می شناسیم تمرکز نکنیم و همه منطقه پیرامون آن را به یک اندازه مورد بررسی قرار دهیم. و این دست ما را برای موشکافی هر چه بیشتر علائم و نشانه ها باز می گذارد. این تحقیق یک بخش کاملا ناشناخته از تاریخ دورینگتون والز را فاش کرد. یک حلقه عظیم از تیرهای چوبی با ارتفاع تقریبی بین 4 تا 6 متر که ممکن است تعدادشان به 300 هم برسد. این یک کشف کاملا تازه است و بدون این تحقیق هیچوقت به آن نمی رسیدیم."

مایک پارکر پیرسون، باستان شناس و استاد موسسه باستانشناسی کالج دانشگاهی لندن که بین سال های 2003 تا 2009 پروژه "استون هنچ ریورساید" را مدیریت می کرد معتقد است تیرهای چوبی در دورینگتون والز به طور موقت در زمین کار گذاشته شده بودند: «آن ها احتمالا فقط برای چند ماه آنجا گذاشته شده بودند، پیش از آن که گودال های گچی جایشان را بگیرند. به نظر می رسد از این تیرها برای علامت گذاری سکونت گاهی که در آن زمان متروک شده بوده، استفاده شده. . بنابراین ممکن است این تیرها به عنوان یادبود سازندگان استون هنج که در طول ساخت آن در این منطقه زندگی می کردند، آنجا قرار داده شده باشند.»

این بنا با هر هدفی که ساخته شده باشد، نشان می دهد که استون هنج در این ناحیه تنها نیست و شناخت اهمیت استون هنج بدون شناخت همه آنچه پیرامونش قرار دارد، غیرممکن است.

بر اساس یافته های پروژه "استون هنچ ریورساید"، این بنا در دو مرحله ساخته شده. مرحله اول - که شامل کندن یک خندق، ساخت دیواره کوچک بیرونی و قرار دادن حلقه ای از سنگ های کبود در گودال های حفر شده در اطراف آن می شود - 500 سال زودتر از آنچه پیش از این تصور می شد صورت گرفته، یعنی بیش از 4500 سال قبل. مرحله دوم هم ساخت حلقه سنگی بزرگ بیرونی بوده که 500 سال بعد از مرحله اول اتفاق افتاده است.

این ناحیه اما از 9000 سال قبل سکنه داشته و این بدین معناست که سال ها پیش از ساخت استون هنج منطقه ای مهم محسوب می شده است. به فاصله 30 کیلومتری استون هنج، منطقه کمتر شناخته شده اما مهم "آوه بری" قرار دارد، منطقه ای که بزرگ ترین دایره سنگی اروپا را در خود جا داده است. اما رد پای دوران نوسنگی در این ناحیه در مناطق دورتر نظیر ولز هم دیده می شود. جایی که ساکنان آن زمان بریتانیا، سنگ کبود مورد نیازشان برای ساخت دایره داخلی استون هنج را از آن تأمین می کردند.

آن طور که پارکر پیرس می گوید، گویا سنگ های بزرگ به کار رفته در استون هنج از منطقه آوه بری به محل ساخت این بنا برده شدند. بنابراین احتمالا سه منطقه نوسنگی مهم شامل دشت سالیسبری، آوه بری و تپه های پرسلی در ولز (یک منطقه دیگر پر از بناهای ماقبل تاریخی) به هم مرتبط بوده اند و دلیل پیوندشان هم استون هنج بوده است.

پارکر پیرسون معتقد است سنگ های کبود ولزی اولین سنگ هایی هستند که در استون هنج قرار داده شدند. این سنگ ها نماد موروثی ساکنان غرب بریتانیا در آن دوره به حساب می آمدند و "آوردن شان به دشت سالزبری نشانه اتحاد دو قوم نوسنگی ساکن در جنوب این سرزمین به حساب می‎آید."

مسأله حمل سنگ ها از ولز تا دشت سالیسبری که فاصله ای 260 کیلومتری است اما خود معمایی است که همچنان حل نشده باقی مانده است. برخی معتقدند این سنگ ها اصلا توسط انسان ها حمل نشده و یخچال های طبیعی آن ها را انتقال داده اند. اما کشف دو معدن تاریخی در پرسلی تا حدود زیادی به این بحث پایان داد.

به گفته پارکر پیرسون، سازندگان استون هنج فهمیده بودند حرکت دادن قطعات سنگ کبود که اغلب 2 تن یا کمتر وزن دارند کار چندان سختی نیست. آن ها احتمالا سنگ ها را بر روی تخته های بزرگ قرار می دادند و بر روی زمین می کشیدند.

سال 2008 پروژه استون هنج ریورساید در حفاری هایش 58 قبر کشف کرد که از بین آن ها حداقل 9 قبر مربوط به مردان و 14 قبر مربوط به زنان بود. با این فرض که استون هنج محل دفن طبقات بالای اجتماع بوده، سوالاتی در مورد نقش زنان در دوره نوسنگی شکل می گیرد.

گافنی می گوید: "استون هنج همیشه چیزی تازه برای ارائه دارد اما من باز هم از این که حتی در مناطقی که سال ها عمیقا تحت مطالعه بوده، چیزهای جدید کشف می کنیم واقعا شگفت زده می شوم."

این طور که پیداست رازهای استون هنج تمامی ندارد و این بنا همیشه می تواند با طرح سوالی جدید دانشمندان و رسانه ها را به فکر فرو ببرد. کشف تمامی ابعاد بنایی به این عظمت که طی قرن ها این چنین استوار سر جایش ایستاده، برای ما که در دنیای سریع امروزی زندگی می کنیم، به نظر نمی رسد کار آسانی باشد.

1