توسعه گردشگری پایدار یکی از راه های تحقق اقتصاد مقاومتی و توانمند کردن جوامع محلی نیز یکی از آثار مثبت اقتصاد مبتنی بر گردشگری است.
«توسعه گردشگری پایدار یکی از راه های تحقق اقتصاد مقاومتی و توانمند کردن جوامع محلی نیز یکی از آثار مثبت اقتصاد مبتنی بر گردشگری است.» این دیدگاه برخی کارشناسان گردشگری است که میزان درگیری جوامع محلی با گردشگری و اثرات اقتصادی آن را تا حدی بررسی کرده اند.
نشست تخصصی "توسعه گردشگری پایدار و توانمندی اقتصادی جوامع محلی" با حضور هیات رییسه و کارشناسان کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران، روغنی مشاور رییس اتاق ایران و رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران، ضیایی دانشیار دانشکده جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی و سردبیر فصلنامه مطالعات گردشگری، فیاضی مدیرکل دفتر همکاری و توافق های ملی گردشگری، کارشناسان، علاقه مندان و فعالان صنعت گردشگری در اتاق ایران برگزار شد.
احمد اصغری رییس کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران با اشاره به این که این نشست در راستای همکاری بخش خصوصی و در تعامل با دولت و به منظور اجرایی کردن پایه های توسعه پایدار در صنعت گردشگری برگزار شده است، گفت: ایجاد راهکار به منظور عملیاتی کردن شعار 2017 سازمان جهانی گردشگری مبنی بر "گردشگری پایدار" و شعار سال جمهوری اسلامی ایران مبنی بر "اقتصاد مقاومتی، تولید-اشتغال" نیز از دیگر اهداف برگزاری این نشست تلقی می شود.
وی با اشاره به این که گردشگری، فعالیتی اقتصادی و جامعه بنیان است، اظهارکرد: بر اساس این اصل، تعامل اجتماعی بنا نهاده شده و این صنعت در صورتی رونق می یابد که با یاری رساندن به ارزش های اجتماعی نظیر مشارکت، آموزش و حاکمیت بومی پیشرفته، جوامع بومی را به کار گیرد.
او با بیان این که وقتی جوامع محلی و بومیان ساکن در مقاصد گردشگری، توانمند شوند و با توسعه خرده فرهنگ ها خود را برای پذیرش گردشگر آماده کنند می توان به بهره گیری این جوامع از صنعت درآمدزای گردشگری امیدوار بود، یادآور شد: گردشگری و صنایع وابسته به آن از سال ها پیش، مردم بومی را برآن داشته تا با بهره گیری از آن، وضعیت اقتصادی و معیشتی خود را بهبود بخشند.
رییس کمیسیون گردشگری اتاق ایران با اشاره به این که در جهان رقابتی امروز، بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اقتصادهای محلی و توسعه آن را به مردم بومی و محلی سپرده اند، افزود: در این بین مردم بومی حتی می توانند در ابعاد گسترده تر نقش آفرین باشند.
وی با بیان این که میزبانان گردشگران در جوامع بومی باید بدانند که گردشگری چه مزایایی برای آن ها خواهد داشت، اظهار کرد: باید با آموزش آن ها، راه را برای توسعه هموار کرد. گردشگری و مردم بومی، رابطه ای دو طرفه دارند، از یک سو گردشگری به مردم بومی سود می رساند و از سویی دیگر بومیان در توسعه گردشگری نقش ایفا می کنند.
اصغری با تاکید بر اینکه برای آماده سازی جوامع محلی به منظور پذیرش و میزبانی از گردشگر، به ابزارهای سخت افزاری و فرهنگی نیاز داریم، افزود: به عبارتی دیگر، زمانی که از ابزار سخت افزاری صحبت می کنیم، باید توجه خود را به زیرساخت ها معطوف کنیم و توسعه شبکه راه ها، ایجاد تابلوها و نشانه های گردشگری و مهم تر از همه ایجاد اقامتگاه هایی که بتواند گردشگران را در خود جای دهد از نکات ضروری است.
65 درصد گردشگران ایران از حوزه خلیج فارس است
محمود ضیایی دانشیار دانشکده جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی نیز با اشاره به اثرات مثبت اقتصادی گردشگری بر توانمندی اقتصادی جوامع محلی، یادآور شد: اشتغالزایی، درآمدزایی و ارزآوری از جمله آثار مثبت اقتصادی گردشگری است. توسعه اقتصاد محلی و حفظ آثار و ابنیه تاریخی از دیگر دستاوردهای آثار مثبت اقتصادی گردشگری است. این میان باید توجه کرد که صرفا نمی توان به یک بعد صنعت گردشگری اهمیت دارد، زیرا باید تنوع منابع درآمدی وجود داشته باشد.
او با بیان این که هم اکنون 65 درصد گردشگران خارجی از کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عراق به کشورمان سفر می کنند، ادامه داد: بر این اساس باید به سمت توسعه گردشگری پایدار و توانمندی اقتصادی جوامع محلی حرکت کنیم، زیرا جوامع محلی میزبان این گردشگران هستند.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر این که توسعه گردشگری پایدار در جوامع محلی به اشتغال زنان در این مناطق نیز کمک شایانی می کند، اظهار کرد: به عنوان مثال در منطقه دیزین 60 مربی زن مشغول به فعالیت هستند و این مهم دستاورد توسعه گردشگری پایدار در این منطقه است.
وی با بیان اینکه نباید فراموش کرد مشکلات بالقوه در اقتصادهای مبتنی بر گردشگری نیز وجود دارد، افزود: افزایش هزینه زندگی ساکنان، افزایش مالیات مردم آن منطقه، کاهش توانایی خرید مردم و افزایش تورم و قیمت زمین از جمله مشکلات سر راه اقتصادهای مبتنی بر گردشگری است.
ضیایی ادامه داد: تغییرپذیر بودن ذائقه گردشگران، وابستگی بیش از حد منطقه به سمت گردشگری و یک بعدی شدن فعالیت های اقتصادی، فصلی بودن گردشگری و غیره از دیگر مشکلات بالقوه در اقتصادهای مبتنی بر گردشگری تلقی می شود.
