27 مارس 2024 - 21:53

نمره قبولی دولت در حوزه محیط زیست

14 می 2017 - 12:00 dsfr.ir/xe2pu

نمره قبولی دولت در حوزه محیط زیست
میثم رودکی
بند شاه بلاغی در شهرستان قروه درجزین استان همدان

دولت یازدهم توانست موضوع محیط زیست را به میان خانواده ها و رسانه ها برده و به عنوان یک دغدغه و اولویت ملی مطرح کند.

دولت دکتر روحانی، یازدهمین دولتی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی سکان اجرایی کشور را در دست گرفته است. در این دولت بود که برای نخستین بار بیش از 100 هزار هکتار از قلمرو بخش ایرانی هورالعظیم، برخوردار از آبی شیرین و گوارا شد، چرا که هم اینک دبی ورودی به هورالعظیم از سمت رودخانه کرخه به 110 متر مکعب در ثانیه می رسد؛ روندی که سبب شده تا بیش از 80 درصد هورالعظیم آبگیری شده و پس از دو دهه، امکان صیادی مجددا در آن فراهم شود. بهبود وضعیت هورالعظیم به مفهوم ناپدید شدن یکی از مهم ترین کانون های بحرانی فرسایش بادی در داخل کشور و افزایش ظرفیت گرمایی ویژه جنوب خوزستان است که خود منجر به تعدیل اقلیم، کاهش نیاز آبی اقلام زراعی و بهبود تنوع زیستی می شود. در مجموع، کمتر پیش آمده تا توان تاب آوری پنج تالاب اصلی خوزستان، مانند امروز در چنین سطح امیدوارکننده ای قرار گرفته و علاوه بر هورالعظیم؛ شادگان، بامدژ، میانگران و شیمبار هم در وضعیتی مطلوب قرار بگیرند.

نکته مهم دیگر آن است که تعداد روزهای گرد و غبار در خوزستان از 72 روز در سال 88، اینک به 28 روز در سال 95 کاهش یافته است که خود نشان از تعاملات درون و برون منطقه ای، از جمله مقاومت در برابر اجرای طرح های انتقال آب در بالادست کارون است.

از دیگر رخدادهای امیدوارکننده در دولت حسن روحانی، باید به ماجرای دریاچه ارومیه اشاره کرد که سطح تراز آبش اینک نسبت به کمترین تراز ثبت شده اش در اول مهر 1393 که به 1280.08 متر رسید؛ حدود 90 سانتی متر افزایش یافته است. این موفقیت در حالی به دست آمده که میانگین ریزش های آسمانی حوضه آبخیز دریاچه ارومیه در سال آبی جاری، حدود 13 درصد نسبت به میانگین درازمدت 48 ساله، کاهش نشان می دهد؛ واقعیتی که آشکارا ثابت می کند اعمال تمهیداتی چون تغییر الگوی کشت و توقف صادرات آب مجازی از حوضه، پلمب چاه های غیرمجاز، نصب کنتور بر چاه های مجاز، لایروبی رودخانه ها، توقف ساخت سدهای بیشتر و اهدای حقابه سدها به دریاچه به همراه آموزش گسترده جوامع محلی به کمک سمن های محیط زیستی منطقه، سبب این تحول مثبت شده است؛ البته حضور مؤثرتر سمن های محیط زیستی در فرآیند تصمیم گیری از جمله تدوین فصل محیط زیست در برنامه ششم توسعه، برگزاری انتخابات آزاد و شکل گیری شبکه های استانی و ملی، حضور همراه با حق رأی در کمیته آمایش استانداری ها و افزایش معنی دار شمار سمن ها به بیش از دو برابر سال 1392، نشان از پویایی و پیش برندگی این حوزه، یعنی بازگشت نشاط به سرمایه اجتماعی محیط زیست دارد؛ واقعیتی که در ماجرای مخالفت با توسعه نابخردانه در آشوراده، خط انتقال آب خزر به سمنان، جلوگیری از استقرار صنایع انرژی بر در کوشکنار و ممانعت از اجرای طرح بهشت آباد و چشمه های قطری خود را نشان داد.

علاوه بر این، حضور نزدیک به 50 مدرسه طبیعت و ایجاد یک زمینه اشتغال سبز، برگ برنده دیگر دولت تدبیر و امید است که تماما با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و حمایت سازمان حفاظت محیط زیست امکانپذیر شده و می تواند فرآیند یادگیری در نظام آموزش و پرورش کشور را متحول کند.

اینکه با استفاده از طرح آماک، توانستیم از سوزاندن 241 میلیون فوت مکعب گاز ترش در هوای خوزستان و اهواز جلوگیری کنیم؛ اینکه تعداد روزهای پاک و سالم در شهرهایی چون اصفهان، تهران و شیراز بین 15 تا 50 درصد افزایش یافت؛ اینکه بنزین سرطانزای پتروشیمی برای همیشه به تاریخ پیوست؛ اینکه تبصره یک بند 16 لایحه هوای پاک برای جذب دانش آموختگان این حوزه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید؛ و اینکه مردم و دولت با حمایت از پویش های محیط زیستی چون سه شنبه های بدون خودرو توانستند در فرآیند تغییر سبک زندگی و تحول مبلمان شهری به انسان محوری مؤثر باشند؛ از دیگر رخدادهای مثبت کارنامه حسن روحانی و تیمش در دولت تدبیر و امید است.

اما شاید مهم تر از همه دستاوردهای ذکر شده که بخش ناچیزی از عملکردهای مثبت رخ داده در این حوزه را شامل می شود؛ دولت حسن روحانی توانست موضوع محیط زیست را مطابق بیانات تاریخی رهبر معظم انقلاب در 17 اسفند 1393 به میان خانواده ها و رسانه ها برده و به عنوان یک دغدغه و اولویت ملی مطرح کند؛ ملتی که محیط زیست فارغ از هر رنگ سیاسی در شمار اولویت هایش قرار گرفته باشد، می تواند امیدوار به بهبود شرایط زیست بومش در هر چهار مؤلفه خاک، آب، هوا و تنوع زیستی باشد.

1