29 مارس 2024 - 06:51

بازسازی بافت فرسوده زمینه ساز توسعه گردشگری

9 می 2017 - 11:30 dsfr.ir/lc6p8

بازسازی بافت فرسوده زمینه ساز توسعه گردشگری
میثم رودکی
نورپردازی «درب گجیل» در تبریز

هدف مداخله در بافت های فرسوده شهری، یافتن راه حل های بهینه برای حل مسائل و مشکلات زیستی شهروندان است.

مسئله بافت های فرسوده از جمله چالش های اکثر شهرهای جهان بوده که یکی از ریشه های شکل گیری چنین بافت هایی را می توان از زمان ورود اتومبیل به شهرها و گسترش خیابان ها دانست چراکه با این رویکرد، توسعه به سمت بیرون تشویق و توجه و رسیدگی به بافت های قدیمی تر کمرنگ شد.

اما آنچه مسلم است هر بافت در گذر زمان دچار فرسودگی می شود و در صورت عدم رسیدگی، روند میرایی را طی خواهد کرد هرچند که با بحرانی شدن این مشکل طرح هایی در قالب بازسازی، بهسازی و نوسازی برای بافت های فرسوده تدوین شده اما در برخی موارد به دلیل داشتن دیدگاهی کالبدی و عدم توجه به جنبه های کیفی و مسائل اجتماعی-اقتصادی در مبانی نظری مدون طرح ها، با شکست مواجه شدند.

اصولا هدف مداخله در بافت های فرسوده شهری، یافتن راه حل های بهینه برای حل مسائل و مشکلات زیستی شهروندان است که نخستین مسئله ای که در امر مداخله در بافت های فرسوده مد نظر است، جنبه کالبدی آن است.

بافت های فرسوده با معضلات متعددی از لحاظ کالبدی مواجه بوده که ناپایداری ابنیه و عدم ایمنی ساکنان مهم ترین آنها است. بناهای این بافت ها به علل گوناگون از جمله قدمت، استفاده از مصالح بی دوام و یا کم دوام و عدم رعایت شیوه های صحیح ساخت و ساز، از استحکام و پایداری لازم برخوردار نیستند.

از سوی دیگر عدم کارایی و ناتوانی این بافت ها در پاسخگویی به نیاز شهروندان از دیگر مشکلات این مناطق بوده که دسترسی های نامناسب و نفوذناپذیری این بافت ها، علاوه بر این که عملیات امداد رسانی در مواقع خطر را با مشکل مواجه می سازد و باعث ایجاد ترافیک سواره و گاه عدم دسترسی سواره ساکنان بافت می شود.

با توجه به اینکه 18 درصد وسعت تبریز به صورت بافت فرسوده و حاشیه نشین بوده و جمعیتی بالغ بر 450 هزار نفر در این بخش ها زندگی می کنند ساماندهی و بازسازی بافت های فرسوده و حاشیه ای تبریز یکی از دغدغه های مهم مسئولان شهری بوده که با تدابیر مختلف همواره سعی در رفع مشکلات آن داشته اند.

اما آنچه به نظر می رسد که بیش از همه در این حوزه باید مورد توجه قرار گیرد افزایش امتیازات به مردم کم درآمد در خصوص پروانه ساخت و وام های با درصد پایین مانند وام بافت فرسوده است. پس از پیگیری طرح های مختلف آنچه به عنوان طرح تشویقی و سازنده می تواند بازسازی بافت فرسوده را به سرانجام برساند ارائه تسهیلاتی همچون رایگان شدن صدور پروانه ساخت در راستای کاهش میزان بافت های فرسوده شهر است.

از سوی دیگر مشارکت عمدۀ مالکین در بازسازی بافت های فرسوده از طریق ارائه زمین است و غالبا مالکین می توانند از ارزش اندک بنای فرسوده یا مخروبه برای به دست آوردن ارزش افزوده ناشی از بازسازی بافت، چشم پوشی کرده و گروه سرمایه گذاران نیز با سرمایه گذاری در ساخت و ساز، می توانند از مهم ترین عوامل بازسازی بافت های فرسوده باشند.

این درحالیست که با اجرای طرح های این چنینی و ارائه وام با درصد پایین افت های فرسوده ای که امنیتی در آن وجود ندارد، نوسازی می شود و همچنین این امر در زیبایی شهر و روانتر شدن ترافیک خودروها تاثیر بسزایی ایفا خواهد کرد.

از سوی دیگر با جذب سرمایه گذار برای احیای بافت فرسوده شهری به خصوص مرکز شهر که به عنوان قلب تپنده شهر ایفای نقش می کند، مزایای فروانی به همراه خواهد داشت که یکی از این موارد می توان به فراهم شدن بستر توسعه گردشگر به کلانشهر تبریز اشاره کرد.

همچنین با نوسازی و بازسازی معابر و خیابان های شهر، بار ترافیکی خودروها کاهش خواهد یافت و به این سبب موجب کاهش آلاینده های جوی شده و شاهد تبریز سال های نه چندان دور می شویم؛ همچنین امدادرسانی نیز که تاکنون به دلیل پیچ و خم کوچه ها و همچنین تنگی معابر مشکل جدی برای سلامت شهروندان بوده، مطلوب تر خواهد شد که البته این مسئله نیازمند همکاری و مشارکت جدی شهروندان تبریزی است.

1