نگاهی به کشورهای موفق جهان در زمینه #گردشگری می تواند نشان دهنده این باشد که چرا و چگونه این کشورها توانسته اند به موفقیت دست یافته اند.
مدیریت گردشگری در کشورهای مختلف جهان به روش های متفاوتی صورت می گیرد که صنعت گردشگری را از سیاست های گوناگون ناشی از این ساختارها متاثر می کنند. نگاهی به کشورهای موفق جهان می تواند نشان دهنده این باشد که چرا و چگونه این کشورها توانسته اند به موفقیت دست یافته و منابع موجود را چگونه به درستی مدیریت کرده اند. مهم ترین کشورهای جهان در این حوزه فرانسه و اسپانیا هستند که در کنار قرار گرفتن در رتبه های برتر جهان به خوبی از عهده مدیریت گردشگران برآمده اند. ترکیه نیز کشوری است که توانسته در مدتی کوتاه رشدی قابل توجه در این صنعت را تجربه کند و امروز به یکی از قطب های مهم گردشگری تبدیل شود. نگاهی به تحولاتی که در ساختار گردشگری این کشورها ایجاد شده و نحوه مدیریت آنها و همچنین ساختاری که برای این صنعت در نظر گرفته اند، می تواند برای ایران نیز راهگشا باشد و تجربه آن برای کشور منجر به نتایج مثبتی شود، آن هم درحالی که اخیرا یک فوریت طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه در مجلس به تصویب رسیده و قرار است نمایندگان مجلس در این مورد تصمیم گیری کنند.
ساختار مدیریت گردشگری در فرانسه
توریسم نقش عمده ای در اقتصاد فرانسه ایفا می کند و حدود 7 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص می دهد. فرانسه با جذب بیش از 84 میلیون گردشگر از سراسر دنیا موفق به کسب برترین مقصد گردشگری جهان از نظر تعداد گردشگر شده است. پذیرش این حجم از گردشگران ورودی حاکی از آن است که مدیریت گردشگری در این کشور به نحوی بسیار مناسب اجرا شده است. در واقع گردشگری فرانسه 3 سطح دارد: کشوری، بدنه مشورتی و اجرایی و در نهایت مسوولان محلی. در بالاترین سطح، وزارت گردشگری قرار گرفته که خود شامل بخش های عملیاتی و اجرایی و نیز کشوری می شود. در بخش کشوری، زیرمجموعه آن اداره کل رقابت پذیری، صنعت و خدمات است و زیرمجموعه های آن در بخش عملیاتی آژانس توسعه گردشگری فرانسه، آژانس ملی برای مسافرت های تابستانی و شورای گردشگری ملی است.
اداره کل رقابت پذیری، صنعت و خدمات نیز به چند زیرمجموعه دیگر تقسیم می شود که از آن جمله می توان به بخش پیش بینی، تحقیقات و ارزیابی اقتصادی و نیز واحد تحقیقاتی آماری گردشگری اشاره کرد. در بخش مقامات محلی نیز کمیته های گردشگری منطقه ای، کمیته های گردشگری سازمانی و دفاتر گردشگری (شوراهای مربوط به شهرداری ها) قرار دارند. اداره کل رقابت پذیری، صنعت و خدمات در سال 2009 در این کشور تاسیس شد. گردشگری این کشور در وهله نخست تحت مسوولیت وزارت گردشگری قرار دارد که نشانه ای از اهمیت گسترده این بخش به خصوص از نظر اقتصادی است. در سال 2009، قانون توسعه و مدرنیزاسیون خدمات گردشگری در فرانسه به تصویب رسید و «شورای گردشگری ملی» این کشور مسوول توسعه گردشگری شد. این آژانس در اجرایی شدن و پیاده سازی سیاست های عمومی مربوط به گردشگری کمک کرده و گردشگری در فرانسه را ارتقا می دهد.
نقش نهاد دولتی در مباحث کلان گردشگری فرانسه بسیار مهم است. تعریف سیاست گردشگری ملی بر عهده این نهاد بوده و چارچوب قانونی آن نیز از سوی دولت تصویب می شود. علاوه بر این، خط مشی های پیرامون سیاست های همکاری بین المللی و سازمان های جهانی نیز از سوی دولت تعیین می شود. در نهایت، هماهنگی بخش عمومی و خصوصی در زمینه توریسم نیز بر عهده نهاد دولتی گردشگری است. «شورای منطقه ای» در این کشور نیز از جمله سازمان های مهم است که وظیفه ترسیم اهداف میان مدت را بر عهده دارد و منجر به توسعه منطقه ای گردشگری به عنوان بخشی از «الگوی توسعه تفریحی و گردشگری منطقه ای» می شود. هر منطقه ای یک کمیته گردشگری منطقه ای دارد که مسوول ارتقای گردشگری است. وظیفه اصلی این کمیته ها نیز توسط قانون تعیین شده و باید در آن چارچوب عمل کنند.
ساختار مدیریت گردشگری در ترکیه
همسایه شمالی ما یکی از مهمترین کشورهای پذیرنده گردشگران خارجی تا پیش از وقایع مهم دو سال اخیر بود. این کشور با جذب حدود 40 میلیون گردشگر خارجی در سال 2015 توانسته بود به قله های گردشگری جهان نزدیک شود تا اینکه در دو سال اخیر با مشکلاتی مواجه شد. در سطح ملی، مسوولیت توسعه گردشگری بر دوش وزارت گردشگری و فرهنگ قرار دارد كه نتیجه ادغام دو وزارتخانه جداگانه در سال 2003 است. سایر سازمان های مهمی که در اداره صنعت گردشگری این کشور نقش دارند، عبارتند از: انجمن آژانس های مسافرتی تركیه (TÜRSAB)، انجمن سرمایه گذاران گردشگری تركیه (TYD)، انجمن سرمایه گذاران و هتلداران تركیه (TÜROB)، فدراسیون هتل های تركیه (TUROFED) و انجمن راهنمایان گردشگری (TUREB) این کشور.
در سال 1995 آمار گردشگران ورودی به این کشور تنها 7 میلیون نفر بود و در پایان هزاره دوم میلادی نیز هنوز به 10 میلیون نفر نرسیده بود. در ادامه این روند در سال 2003 بالغ بر 13.3 میلیون گردشگر خارجی از این کشور بازدید کردند که تحولات مختلف این کشور و تمرکز بر گردشگری در کنار شکل گیری وزارت فرهنگ و گردشگری توانست جهشی در افزایش تعداد گردشگران ایجاد کند، به طوری که در مدت یک سال یعنی در پایان 2004 تعداد گردشگران خارجی این کشور 3.5 میلیون نفر افزایش یافت و در سال بعد از آن نیز با افزایشی مشابه به جذب بیش از 20 میلیون گردشگر در سال دست یافت. افزایش 7 میلیون گردشگر خارجی تنها در دو سال نشان دهنده تغییرات بنیادی و عزم مسوولان این کشور برای جذب گردشگر است. با این حال، ساز و کار ایجاد این تغییرات بسیار مهمتر از تغییرات رخ داده است. در سال های بعد نیز همین رشد قابل توجه حفظ شد به گونه ای که تعداد گردشگران خارجی این کشور در سال 2008 به آستانه 30 میلیون نفر رسید.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
