ایران 21 اثر ثبت شده جهانی دارد که پنج اثر آن در دولت یازدهم ثبت جهانی شده اند و عبارت اند از #میمند، شهر سوخته، #شوش، بیابان لوت و قنات.
ایرانیان، به عنوان یکی از قدیمی ترین اقوام دارای تمدن جهان، دستاوردهای مهمی به جهان عرضه کرده اند. بسیاری از عناصر فرهنگی در جهان امروز به طوری وامدار تمدن آریایی است که از دوره مادها توانسته است در کشاکش فرهنگی با اقوام رقیب محصولات فرهنگی جهان شمولی در جریده فرهنگی بشر به ثبت برساند.
حفظ این محصولات فرهنگی در دنیای امروز از پدید آمدن آن مهم تر شده است؛ چراکه اقوامی در دنیای امروز بافرهنگ محسوب می شوند که در مورد دستاوردهای فرهنگی خود اهتمام ورزند. ایران از ابتدای راه اندازی سازمان یونسکو تاکنون 21 مورد ثبت جهانی داشته که پنج اثر از آن ها در دولت یازدهم ثبت جهانی شده است.
یونسکو، به عنوان سازمانی جهانی، کشورها را در حفظ این گونه آثار یاری می کند. «میراث جهانی یونسکو» نام عهدنامه ای بین المللی است که در تاریخ 16 نوامبر 1972 میلادی به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید. موضوع آن حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق است به تمام انسان های زمین، فارغ از نژاد و مذهب و ملیت خاصشان.
بر پایه این کنوانسیون، کشورهای عضو یونسکو می توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به عنوان «میراث جهانی» کنند. حفاظت از این آثار، پس از ثبت، در عین باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوط به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. مکان های میراث جهانی ثبت شده در سازمان یونسکو، مکان هایی مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه یا شهر هستند. ایران در سازمان یونسکو بین 161 کشوری که آثار تاریخی جهانی دارد رتبه یازدهم را به خود اختصاص داده است. اعضای کنوانسیون میراث جهانی 191 کشور است که از این تعداد 161 کشور آثار را در فهرست میراث جهانی خود ثبت کرده اند.
امکان ثبت همه آثار نیست
هر کشور، در سال، یک سهمیه برای ثبت اثر در سازمان یونسکو دارد و کشور ما به دلیل اینکه کشوری کهن و با سابقه تاریخی و آثار بی شمار تاریخی و فرهنگی است، امکان ثبت این همه آثار را یک جا ندارد. ایران نیز مانند بقیه کشورها، در سال، دو سهمیه دارد. یکی از این سهمیه ها برای آثار تاریخی و دیگری مربوط به آثار طبیعی است. براساس این گزارش، کشورها باید از قبل آثار تاریخی را به سازمان یونسکو با عنوان «فهرست موقت» معرفی کنند، چراکه خارج از این فهرست موقت نمی توان اثری را ارائه کرد؛ این در حالی است که در پایان هر سال این فهرست بِروز می شود.
انتخاب و تهیه این آثار در شورای سیاست گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اتفاق می افتد. در جلسه ای، از بین فهرست موقت، با توجه به اوضاعی که آثار دارند، کارشناسان تصمیم گیری می کنند و پس از بررسی در شورای سیاست گذاری، آثار ارزیابی و اولویت بندی و طبق اولویت ها پرونده های آثار تاریخی تهیه می شوند.
فعالیت دولت یازدهم در ثبت آثار تاریخی
اقبال عمومی و توجه ویژه دولت یازدهم در شهرهای مختلف کشور به داشته ها و آثار گران بهای تاریخی، رشد فزاینده ای یافته و شمار گردشگران خارجی برای نمایش آثار فرهنگی و تاریخی کشورمان نیز چندین برابر شده است. براساس این گزارش و آمارهای موجود، از ابتدا تاکنون 21 مورد ثبت جهانی داشته ایم که پنج اثر آن در دولت یازدهم ثبت جهانی شده اند که عبارت اند از «میمند»، «شهر سوخته»، «شوش»، «بیابان لوت» و «قنات». این در حالی است که در دولت دهم «کاخ گلستان»، «مسجدجامع اصفهان»، «گنبد قابوس (کاووس)» و «باغ ایرانی» ثبت جهانی شده بودند. ثبت آثار تاریخی کشور در فهرست جهانی یونسکو شناخت و هوشیاری جامعه در حفاظت از این آثار تاریخی باارزش، افزایش اشتغال زایی و جذب گردشگر جهانی و ایجاد اقتصادی پایدار را برای کشور به همراه دارد.
