23 آوریل 2024 - 21:40

شأن بناهای تاریخی را چطور نشان می دهیم؟

3 آوریل 2017 - 12:00 dsfr.ir/ue9bn

شأن بناهای تاریخی را چطور نشان می دهیم؟
ایسنا
قرار دادن کودک در کنار جداره‌های تاریخی یک فرهنگ‌سازی نامناسب می‌تواند به دنبال داشته باشد.

نوروز موقعیتی خوب برای معرفی مکان های #تاریخی در #تهران و شهرستان هاست و چه فرصتی بهتر از این برای برگزاری مراسمی با حضور مردم.

"فرماندار ویژه شهرستان ری"

به گزارش خبرگزاری ایسنا، «میدان مشق» در تهران نیز جزو همین محوطه های تاریخی است که به واسطه داشتن مدیریتی چند ضلعی یعنی شهرداری، وزارت امور خارجه و میراث فرهنگی با برپایی برنامه های مختلف که تا امروز نیز کم نبوده اند، توانسته تا جایی که امکان دارد به دیگران معرفی شود، اما یک نکته وجود دارد و آن لزوم برگزاری برنامه هایی در شأن این محوطه ی تاریخی است؛ برنامه هایی که شأنیت این نوع محوطه های تاریخی را زیر سوال نبرد.

و حالا در نوروز برگزاری جشن برای کودکان با حضور عمو پورنگ و عروسک هایش شاید از ابعادی بتواند به معرفی بهتر این مجموعه ی تاریخی در میان گردشگران نوروزی تهرانی و حتی دیگر شهرهای کشور کمک کند، اما با توجه به رفتارهای متناقضی که برخی خانواده ها در استفاده از این نوع بناهای تاریخی دارند، به نظر می رسد قبل از برگزاری هر نوع برنامه ای از این قبیل یا حتی در حین برگزاری آن ها، بهتر است آموزشی مناسب در این زمینه به خانواده ها و حتی کودکان داده شود.

مگر نه این که وقتی پلیس، کودکان را به عنوان «همیار پلیس» در وظیفه ی خطیر خود شرکت داد، کودکان نیز به خوبی از عهده ی آن برآمدند و همیاری خوب برای پلیس و آمری به معروف برای بزرگترهای خود شدند؛ مشابه چنین قدم هایی هنوز در میراث فرهنگی برداشته نشده است، یعنی مسیر مشخصی پیدا نکرده که بتواند از روی زمین برداشته شود، قدمی که در حال حاضر فقط سعی دارد به هر نحوی که شده بناها و محوطه های تاریخی را معرفی کند و نه فرهنگ سازی در راستای حفاظت از تاریخ و هویت ایرانی.

میدان مشق چند قسمت دارد، بخشی متعلق به موزه ملک و بخش هایی متعلق به وزارت امور خارجه که هر دو به واسطه استفاده مستمری که از بناهای در اختیار انجام می دهند، دست کم توجه و رسیدگی به آن ها به طور دائم است، اما بخش دیگر که در طول سال های گذشته به حال خود رها شده بود، بخش شمالی است که از چند سال پیش در اختیار دانشگاه هنر تهران قرار گرفت تا به مرور بازسازی شود؛ اقدامی که هنوز در دست انجام است.

اما نکته قابل تامل، محل قرار گرفتن سِنِ - مکان اجرای برنامه توسط مجری - برگزاری مراسم نوروزی برای کودکان بود که در نزدیک ترین موقعیت این بخش از مجموعه میدان مشق که به نظر می رسد هنوز به طور کامل استحکام بخشی نشده، برگزار شد.

برنامه ای که به واسطه ی مخاطبانش یعنی کودکان قطعا پر سروصداتر از دیگر برنامه های فرهنگی است که بعضا در این مکان تاریخی برگزار می شدند.

از سوی دیگر برخورد خانواده های کودکان با این محوطه ی تاریخی را نباید دور از ذهن داشت، وقتی که پدر خانواده کودک را روی سکوی مجسمه ی تاریخی قرار گرفته در کنار ورودی ساختمان اصلی میدان مشق می گذارد تا از او عکسی به یادگار بگیرد، این را به راحتی در ذهن کودک نهادینه می کند که چنین رفتارهایی با بناهای تاریخی درست است و کسی هم به آن ها تذکر نمی دهد!

هر چند مجری برنامه تلاش می کند در کنار شادی هیجان انگیزی که به کودکان می دهد، آنها را با کلمه «موزه» آشنا کند و چند بار از آن ها می پرسد که تا امروز موزه رفته اید، اما این کار هم چند دقیقه ای بیشتر طول نمی کشد، حرف هایی که قطعا کودکان از زبان خاله ها و عموهای دنیای کودکانه خود بهتر می آموزند و می توانند هر کدام به تنهایی یک همیار میراث فرهنگی در درون خود شکل دهند، نه مخربِ هویت و تاریخ خود و کشورشان!

اگر قرار باشد برای هر برنامه ای بر اساس عنوان آن یک محوطه یا بنای تاریخی انتخاب شود، آن قدر فضای تاریخی با کاربری های مختلف در تهران و سراسر کشور وجود دارد که جای هیچ بحثی نمی ماند.

نمونه ی بارز آن «موزه ی عروسک های ملل» است که می توانست بهترین مکان برای برگزاری این برنامه ی تلویزیونی باشد، هر چند تهیه کنندگانش باید قدری شوی تلویزیونی آن را کم می کردند، اما آشنا شدن کودکان با همین موزه که مناسب آن ها بود می توانست تعریف بهتری از فضای موزه ای و تاریخی را به کودکان آموزش دهد.

به گزارش ایسنا؛ «میدان مشق» سابق که میدان «امام خمینی (ره)» (توپخانه) امروزی است، در اوایل حکومت ناصرالدین شاه، محل فعلی اداره ی پست، شهربانی سابق و وزارت دفاع ملی سابق، سراسر بیابان بود و سربازان در آن «مشق» (تمرین) می کردند. به همین دلیل، به آن «میدان مشق» می گفتند. در دوران پهلوی دوم در بخشی از محوطه، بناهای نظامی و دولتی ایجاد شد و قسمتی از آن هم به صورت گردشگاه درآمد که به آن «باغ ملی» می گفتند. اما پس از مدتی، آن بخش هم به تصرف ساختمان ها درآمد، با این وجود نام آن و سردرش هنوز پابرجاست و در دوره ی معاصر مکانی اداری - فرهنگی و آموزشی برای وزارت امور خارجه، موزه ی ملی ایران و دانشگاه هنر است که برای سامان دهی اش طرح ها و مصوبات زیادی در دست بررسی است.

1