نخستین فصل از کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک در جنوب سمنان نشان دهنده ویژگی های سنت های رایج تراشه برداری در پارینه سنگی میانی است که این امر انتساب آنرا به نوعی از انسان منقرض شده بنام انسان نئاندرتال قوت می بخشد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حامد وحدتی نسب سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک، امروز "سه شنبه" با بیان این مطلب مهم ترین اهداف اولیه این کاوش را دستیابی به عمق لایه های استقراری انسانی، تبیین آب و هوای دیرین منطقه و ارائه گاه نگاری مطلق برای استقرارهای انسانی اعلام کرد.
او با بیان اینکه نتایج به دست آمده از این کاوش، راه را برای دستیابی به تمامی اهداف یاد شده همواره کرد؛ تصریح کرد که بر همین اساس روشن شد که برخلاف برخی گمانه زنی های غیرکارشناسانه، پراکنش دست افزارهای محوطه میرک امری سطحی نیست. در این کاوش استقرارهای انسانی به وضوح در اعماق 3 و 5 متری از سطح فعلی شناسایی شد و لایه استقراری که در 3 متری زیر زمین واقع شده است در این فصل در چندین مربع 1 متر در 1 متر مورد کاوش روشمند باستان شناسی پارینه سنگی قرار گرفت.
به گفته این باستان شناس، یافته های به دست آمده از لایه های استقراری قرار گرفته در عمق 3 متری زیر زمین به طور مشخص دارای تمامی ویژگی های سنت های رایج تراشه برداری در پارینه سنگی میانی بوده (فراوانی تکنیک ساخت لوآلوآ) و این امر انتساب آنرا به نوعی از انسان منقرض شده بنام انسان نئاندرتال قوت می بخشد.
سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک خاطرنشان ساخت: از دیگر دستاوردهای درخور توجه این کاوش می توان به دستیابی به توالی های اقلیمی بر اساس جنس رسوبات اشاره کرد. با مطالعه دیواره باز شده از نوک تپه تا عمق 3 متری از سطح زمین توالی های رسوباتی که در محیط های خشک و مرطوب شکل می گیرند مشخص شد. یافته های رسوبی به وضوح نشان می دهد که محوطه کویری میرک روزگاری محیطی مرطوب و چه بسا به شکل تالاب یا نیمه جنگلی بوده است. بقایای جانوری یافت شده از گوزن و گاومیش در محوطه نیز در تایید این یافته های رسوبی است.
وحدتی نسب اظهار داشت: این محوطه چندین دوره خشک و مرطوب را به توالی زمانی پشت سر گذاشته و گروه کاوش با نمونه برداری برای گاه نگاری مطلق در پی آن است که این ادوار را به دقت در بستره زمانی مشخص کند. پس از پایان فصل نخست کاوش در تپه شماره 8 محوطه میرک، نمونه برداری های دقیق برای تکمیل بازسازی اقلیمی شمال کویر مرکزی و همچنین سن یابی شامل؛ نمونه برداری رسوب شناسی، نمونه برداری گرده، نمونه برداری Micromorphology و نمونه برداری برای تعیین قدمت لایه های رسوبی و استقراری با استفاده از روش OSL انجام گرفت. در حین کاوش تعداد قابل ملاحظه ای دست افزار سنگی از کاوش در لایه های بر جای باستانی و قطعات استخوان جانوری به دست آمد.
این باستان شناس با اشاره به اینکه میرک در حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران واقع شده است خاطرنشان ساخت که میرک نخستین محوطه استقراری پارینه سنگی روباز در ایران است که مورد کاوش قرار گرفته است. در این کاوش سعی بر آن بوده تا با انجام تمامی آزمایشات تکمیلی تصویری روشن از قدمت حضور و وضعیت اقلیمی محوطه میرک ارائه شود. گاه نگاری مطلق لایه های استقراری در کنار بازسازی اقلیمی 100 هزار سال گذشته حاشیه شمالی کویر مرکزی راه را برای انجام دیگر تحقیقات در ادوار پارینه سنگی این محدوده مهم جغرافیایی هموار ساخته و اجازه خواهد داد تا محوطه میرک همچون شاخصی برای ارائه گاهنگاری برای دیگر محوطه ها در حاشیه شمالی کویر مرکزی بکار گرفته شود.
به گفته وحدتی نسب بر همین اساس، کار بر روی نمونه های رسوب شناسی، گرده، Micromorphology و OSL در مرکز ملی علوم کشور فرانسه (CNRS) و پژوهش بر روی دست افزارهای سنگی و بقایای جانوری توسط محققین ایرانی انجام خواهد گرفت. وی با اشاره به اینکه نمونه های یاد شده به همراه همکاران فرانسوی این کاوش (دکتر ژیل بریون و دکتر گیوم ژامه) از مرکز ملی علوم فرانسه به این مرکز انتقال داده شده است اظهار امیدواری کرد که با اتمام مطالعات آزمایشگاهی تصویری روشن تر از قدمت حضور انسان در این منطقه جغرافیایی به دست آید.
به گفته این باستان شناس، کاوش فصل اول محوطه میرک تنها شروع کاری سخت و زمانبر بوده و ادامه پژوهش ها در این رابطه نیازمند ادامه کاوش ها در این محوطه است.
گفتنی است، محوطه های میرک و دلازیان که بنام تپه های میرک و دلازیان نیز خوانده شده اند، نخستین بار در خلال بررسی های باستان شناختی استان سمنان توسط مهریار و کبیری از کارشناسان استان سمنان در سال 1364 خورشیدی شناسایی و معرفی شدند. صرف نظر از شکل تپه ها مهم ترین ویژگی این 2 محوطه وجود پراکنش بسیار گسترده دست افزارهای سنگی بر روی سطح محوطه بود که مورد توجه هیئت بررسی کننده قرار گرفت و با دعوت از مرحوم عنایت الله امیرلو تصمیم به مطالعه دست افزارهای سنگی گرفته شد. با فوت نابهنگام امیرلو، اهمیت میرک و دلازیان از نقطه نظر باستان شناسی پارینه سنگی مغفول ماند و تنها با گمانه زنی در یکی از تپه های دلازیان سازه ای منتسب به دوره ماد به دست آمد. در سال 1387 برای نخستین بار نمونه برداری تصادفی توسط وحدتی نسب و روستایی از سطح محوطه دلازیان انجام گرفت و نتایج این پژوهش مقدماتی در کنگره باستان شناسی خاورمیانه کهن در دانشگاه ساپیانزای رم ارائه گردید. متعاقبا در سال 1388 با صدور مجوز بررسی کامل این منطقه جغرافیایی، وحدتی نسب و تیم همراه به مدت یک ماه به شناسایی، نمونه برداری روشمند و طبقه بندی آثار به دست آمده از میرک و دلازیان پرداختند.
دومین فصل از طرح 5 ساله بررسی های پارینه سنگی شمال کویر مرکزی که با انجام کاوش در محوطه میرک سمنان با هدف بازسازی اقلیمی، رسوب شناسی، تدوین نحوه شکل گیری محوطه و ارائه گاه نگاری قطعی از تاریخ 5 تیر ماه به سرپرستی دکتر حامد وحدتی نسب دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس و همکاری متخصصین مرکز ملی علوم کشور فرانسه با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شروع شده بود به پایان رسید.
