مدتی است تلاش هایی برای پیوند حمل و نقل با #فناوری شده که نمونه موفق آن، استفاده از اپلیکشین های تاکسی با عنوان های #اسنپ و تپ سی است.
همه خاطره های تلخ سرگردانی در خیابان های این شهر بزرگ، در نیمه شب ها و غروب های بارانی و همه اضطراب دنبال وسیله ای برای رسیدن به خانه گشتن در محله هایی که نمی شناسیم، به پایان می رسد؛ وقتی بدانیم در هر ساعت از شبانه روز و هر جای شهر که باشیم، فقط با داشتن اینترنت می توانیم سوار تاکسی هایی شویم که بدون نیاز به چانه زدن، کرایه را خوب حساب می کنند.
به گزارش گسترش تجارت، «اسنپ» و «تپ سی» دو اپلیکیشن تاکسی یاب محبوب اینترنتی این روزهای شهروندان تهرانی هستند که سفر با تاکسی های تلفنی یا همان آژانس را از سکه انداخته اند و با قیمت و خدمات مناسب، مسافران پروپاقرصی برای خود فراهم کرده اند. اما فعالیت این تاکسی یاب ها از نظر تاکسی داران و کسانی که در آژانس های تاکسی و اتومبیل های کرایه کار می کنند، نه تنها مطلوب نیست بلکه زیانی بزرگ برای کسب وکار آنهاست و در کار و زندگی آنها خلل وارد کرده است. اعتراض کسانی که در اتحادیه تاکسی و اتومبیل کرایه فعالیت می کنند به فعالیت اسنپ و تپ سی، هر روز بیشتر می شود و این روزها به مرحله تحصن مقابل مجلس هم رسیده است.
برخی مسئولان همصدا با معترضان می گویند این شیوه فعالیت، بدون داشتن مجوزهای حمل ونقلی غیرقانونی است اما نباید جلو آنها گرفته شود، بلکه نیازمند ساماندهی هستند. با این وجود این تاکسی های اینترنتی هر روز به حدی محبوب تر می شوند که به نظر می رسد به سادگی نمی توان جلو فعالیت آنها را گرفت یا حتی ساماندهی شان کرد.
به گزارش گسترش تجارت، در بسیاری از نقاط جهان سال هاست سامانه حمل ونقل عمومی شامل اتوبوسرانی و تاکسیرانی از پوسته سنتی خود بیرون آمده و در راستای تسهیل تردد شهروندان، پیوند خود را با اینترنت محکم تر کرده است. بیخ گوش خودمان در ترکیه، دیگر خبری از انتظار کشیدن های مسافران در ایستگاه های اتوبوس نیست که بی تابانه سرک می کشند تا شاید اتوبوس در افق پدیدار شود! در این کشور کافی است به اینترنت دسترسی داشته باشید تا زمان دقیق رسیدن اتوبوس را بدانید، سروقت سرکوچه بروید و سوار شوید! باتوجه به نرخ بالای سوخت در این کشور، نظام تاکسیرانی نیز به طور کامل با کشور ما متفاوت است و تاکسی شیوه ای لوکس از حمل ونقل به شمار می رود.
با این حال در سراسر خیابان ها دستگاه هایی تعبیه شده که با فشار دادن دکمه آنها، تنها یکی دو دقیقه انتظار کافی است تا نزدیک ترین تاکسی خود را به شما برساند؛ تاکسی اینترنتی که جای خود دارد. حالا مدتی است در کشور ما هم تلاش هایی برای پیوند حمل ونقل با فناوری شده که نمونه موفق آن، استفاده از اپلیکشین های تاکسی با عنوان های اسنپ و تپ سی است. ادعای موفقیت آمیز بودن این اپلیکیشن ها به دلیل استقبالی است که مردم از آنها کرده اند و همین استقبال است که صدای تاکسی داران را درآورده است.
ماجرا چیست؟
پیش از آنکه ماجرای اعتراض تاکسی داران به سامانه های آنلاین تاکسی که این روزها در تهران فراگیر شده را روایت کنیم بد نیست اسنپ و تپ سی را بیشتر معرفی کنیم؛ هرچند به احتمال زیاد بسیاری از شما تا امروز از مزیت های این تاکسی یاب های اینترنتی بهره گرفته اید. اسنپ و تپ سی اپلیکیشن هایی هستند که با اتصال به اینترنت و با وارد شدن اطلاعات مبدا و مقصد مورد نظر از سوی شما، نزدیک ترین تاکسی به شما را پیدا، هزینه مسیر را محاسبه و به شما اطلاع رسانی می کنند و نام، شماره پلاک و شماره تلفن راننده تاکسی را در اختیارتان می گذارند تا با هماهنگی، سفر درون شهری خود را انجام دهید. نکته مهم در این میان، در دسترس بودن این تاکسی هاست.
در حالی که بسیاری از ما در دسترس نبودن تاکسی های تلفنی در برخی ساعت های شبانه روز به ویژه نیمه شب ها را تجربه کرده ایم، تاکسی های فعال در اسنپ و تپ سی در بیشتر اوقات شبانه روز در دسترس هستند. علاوه بر این مسئله، عامل دیگری که استقبال زیاد مسافران از این تاکسی ها را به دنبال داشته، تخفیف های ویژه و قیمت های مناسب این تاکسی ها نسبت به تاکسی های تلفنی و آژانس هاست و همین مسئله است که صدای رانندگان تاکسی های تلفنی و آژانس ها را درآورده است. آنها می گویند تاکسی های آنلاین، کار و کاسبی آنها را از رونق انداخته است. باتوجه به مناسب بودن نرخ خدمات تاکسی های آنلاین، برخی شهروندان ترجیح می دهند در مسیرهای طولانی، به جای استفاده از تاکسی های عمومی شهر، از همین تاکسی های آنلاین که برای آنها به صرفه تر است استفاده کنند، به همین دلیل حتی تاکسی داران در سطح شهر نیز دل خوشی از این تاکسی های اینترنتی ندارند.
همین ناراحتی موجب شد اعتراض های گاه و بیگاه و غرولندهای تاکسی داران تبدیل به اعتراض جدی تر شود، به طوری که در روزهای اخیر، کار به تحصن آنها جلو در مجلس شورای اسلامی کشید و تعدادی از رانندگان تاکسی های تلفنی، در اعتراض به فعالیت این دو اپلیکیشن، مقابل مجلس تجمع کردند. رانندگان معترض، فعالیت این دو اپلیکیشن را غیرقانونی عنوان می کردند و خواستار رسیدگی مجلس و دولت به این مسئله بودند. نکته قابل تامل در این میان آن است که معترضان در یکی از شعارهای خود علیه این دو نرم افزار، آنها را امریکایی خوانده بودند؛حال آنکه این دو نرم افزار حاصل نوآوری یک جوان ایرانی و از فارغ التحصیلان دانشگاه شریف است!
چالش تاکسی های اینترنتی با قانون
اگرچه قانون راه را بر نوآوری و استفاده از ایده های جدید در تجارت باز گذاشته اما از آنجا که در هر کسب و کاری، باید مجوزی از صنف مربوط گرفته شود، به نظر می رسد تاکسی های اینترنتی هم باتوجه به نقشی که در نظام حمل ونقل دارند، باید مجوزهای لازم را از اتحادیه تاکسیرانی دریافت کنند؛ کاری که نکرده اند و همین صدای فعالان این صنف را درآورده است. قاسم قربانی خواه، رییس اتحادیه موسسات توریستی و خودروی کرایه تهران پیش تر در گفت وگویی با گسترش تجارت، این خبر را تایید کرده و گفته بود مجوز فعالیت اسنپ و تپ سی، مجوز کافی نت است که آن را از اتحادیه فناوران رایانه دریافت کرده اند و این شرکت ها مجوز حمل ونقل مسافر ندارند.
علاوه بر انتقادهای معمول تاکسی داران مبنی بر کساد شدن بازارشان با فعالیت اسنپ و تپ سی، قربانی خواه این انتقاد را اضافه می کند که بسیاری از خودروهایی که با اسنپ همکاری می کنند، گران قیمت هستند و به نظر می رسد رانندگان آنها نیاز مالی چندانی ندارند یا به عنوان شغل دوم به آن نگاه می کنند، درحالی که رانندگی، شغل و محل درآمد اصلی رانندگان تاکسی و آژانس است. از سوی دیگر، به گفته قربانی خواه، اتحادیه موسسات توریستی و خودروی کرایه تهران، دارندگان شماره پلاک شهرستان را برای کار نمی پذیرد اما از این نظر برای همکاری با اپلیکیشن های اینترنتی تاکسی، محدودیتی وجود ندارد و این نیز مشکل دیگری است که فعالیت حدود هزار و 700 موسسه ای که زیرمجموعه این اتحادیه فعالیت می کنند را با مشکل مواجه کرده است.
تاکسی های اینترنتی مانند مسافرکش های شخصی!
پلیس می گوید از آنجا که اسنپ و تپ سی مجوز فعالیت حمل ونقلی ندارند، پلیس می تواند با آنها برخورد کند زیرا این تاکسی های اینترنتی در حکم مسافرکش های غیرمجاز هستند و برخورد با این تاکسی ها از وظایف پلیس است. با این اظهار نظر پلیس و با وجود اعتراض های مکرر اتحادیه تاکسیرانی، هنوز شاهد فعالیت تاکسی های اینترنتی در تهران هستیم و جالب آن است که با وجود همه اعتراض ها و تحصن تاکسی رانان جلو مجلس شورای اسلامی، رییس کمیسیون عمران مجلس می گوید تاکنون شکایتی از اسنپ و تپسی به مجلس و کمیسیون عمران نشده است. به گفته محمدرضا رضایی کوچی، اگر شکایتی در این زمینه به مجلس برسد، در کارگروه حمل ونقل کمیسیون عمران به این موضوع رسیدگی خواهد شد. در واقع از سخنان رضایی کوچی چنین برمی آید که مجلس رسیدگی به موضوع چالش برانگیز قانونی بودن یا نبودن فعالیت تاکسی های اینترنتی را منوط به ثبت شکایت در مجلس کرده است.
تاکید نهادهای نظارتی بر ساماندهی
باتوجه به نقش شورای شهر تهران در ساماندهی حمل ونقل عمومی و نظارت بر وضعیت این حوزه، نظر این نهاد درباره فعالیت تاکسی های اینترنتی و آخرین پیگیری های شورا در این زمینه را از اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران و حمل ونقل شورا جویا شدیم. او در گفت و گو با گسترش تجارت با بیان اینکه شورای شهر پیش از این نظر خود درباره فعالیت این تاکسی ها را به اتحادیه اتومبیل های کرایه و تاکسیرانی اعلام کرده، گفت: مسئولیت امور حمل ونقل شهر برعهده تاکسیرانی و معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری است، بنابراین در این زمینه نیاز به صدور مصوبه جدیدی از سوی شورای شهر نیست.
شاکری با تاکید بر اینکه پیش تر استفاده از روش های جدید و فناورانه در حوزه حمل ونقل در شورای شهر تصویب شده، معتقد است فعالیت اسنپ و تپ سی باید قانونمند شود؛ به این معنی که هر خودرو یا شرکتی که اقدام به حمل ونقل مسافر می کند، از معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری یا اتحادیه های مرتبط، مجوز و پروانه فعالیت داشته باشد و اگر غیراز این باشد، حمل ونقل مسافر غیرقانونی تلقی می شود. به گفته او استفاده از اپلیکیشن های تاکسی یاب از سوی مردم، تخلف نیست بلکه فعالیت آنها بدون مجوز حمل ونقل، مشکل اصلی است.
نظر شاکری، تاکیدی چندباره از سوی مسئولان بر لزوم ساماندهی فعالیت این دو اپلیکشین بر مبنای قانون و دریافت مجوزهای حمل ونقلی است؛ موضوعی که بسیاری از ضرورت آن سخن گفته اند اما همچنان عملی نشده و عضو شورای شهر تهران نیز بار دیگر بر آن تاکید می کند. این نشان می دهد با وجود اینکه در ماه ها و هفته های اخیر شاهد اعتراض صنف تاکسی داران و حتی اظهار نظر پلیس مبنی بر غیرقانونی بودن فعالیت این تاکسی یاب های آنلاین بوده ایم، هنوز نه نهادهای قانونی و نه نهادهای تصمیم گیر مانند شورای شهر و مجلس، در این زمینه اقدام عملی انجام نداده اند. شاکری با بیان اینکه پیش تر، شیوه حمل ونقل مسافر با روش های اینترنتی و مشابه تپ سی و اسنپ تایید شده، تاکید دارد: اکنون زمان رسیدگی به این مسئله از دیدگاه قانون است، در واقع باید ساز وکار قانونی این فعالیت ها دیده شود. با توجه به اینکه تاکسی های آنلاین، مزیت های هزینه ای و زمانی برای مشتریان دارند، به نظر می رسد بد نیست تاکسی داران و صاحبان آژانس ها به جای اعتراض به این روش، به دنبال افزایش مزیت های رقابتی خود باشند. شاکری در این زمینه گفت: پیشنهاد ما به تاکسی داران این است که از مزیت های این شیوه بهره بگیرند و به تاکسیرانی و اتحادیه اتومبیل های کرایه توصیه کرده ایم استفاده از این سامانه ها را در دستور کار قرار دهند.
وی معتقد است اپلیکیشن های تپ سی و اسنپ بهتر است از تاکسی داران و آژانس داران برای حمل ونقل مسافر استفاده کنند و بهتر است هرچه زودتر دست اندرکاران این دو بخش در این زمینه با هم مذاکره کنند و به توافق برسند. این عضو شورای شهر تهران در این باره توضیح داد: شیوه همکاری رانندگان با اسنپ و تپ سی ساده است و به طور تقریبی همه می توانند با این شرکت همکاری کنند، این در حالی است که اطلاعات سفر و آدرس مسافران به سادگی در اختیار رانندگان قرار می گیرد و این از نظر امنیتی می تواند خطرآفرین باشد، در واقع از نظر امنیتی، شیوه صحیحی به نظر نمی رسد، به همین دلیل توصیه می شود در این روش از تاکسی داران و رانندگان آژانس استفاده شود. اعتقاد این عضو شورای شهر نیز مانند پلیس راهور این است که رانندگان اسنپ و تپ سی تا زمانی که مجوز اتحادیه های حمل ونقلی را نداشته باشند، مسافرکش های غیرمجاز هستند. این نظر در حالی بیان می شود که اطلاعات خودرو، نام راننده و شماره تلفن او در اختیار مسافر قرار می گیرد، از این رو نمی توان این تاکسی ها را با مسافرکش های شخصی مقایسه کرد.
و نکته آخر ...
از مزیت های ارزانی و در دسترس بودن اسنپ و تپ سی زیاد سخن گفتیم. بد نیست از بعد دیگری نیز به این تاکسی ها نگاه کنیم. رضایت شغلی رانندگانی که با اسنپ و تپ سی کار می کنند، موضوعی است که به نظر می رسد در بررسی ها کمتر دیده شده است. باتوجه به نرخ های پایین این تاکسی ها و تخفیف های دوره ای که به مسافران ارائه می دهند، به تازگی برخی از رانندگان همکار این اپلیکیشن ها از به صرفه نبودن کار در این سامانه گلایه دارند؛ این موضوع در بلندمدت می تواند به شهرت و اعتبار این سامانه ها آسیب برساند. همچنین در برخی روزهای پرترافیک و بارانی، پیدا کردن تاکسی در این سامانه نیز مانند تاکسی پیدا کردن در خیابان ها، آنقدر طول می کشد که مسافران عطای آن را به لقایش می بخشند. به نظر می رسد در صورت ادامه فعالیت این اپلیکیشن ها بد نیست برای این مسائل نیز فکری شود.
