در حالی که چند روز تعطیلات، فرصت خوبی برای سفرهای چند روزه فراهم شده بود، اتفاق هایی که در طول این ایام افتاد مسئله خدمات دولتی و کیفیت آن را دوباره به میان می آورد.
سال هاست که سفرهای تابستانه با طعم ترافیک و مشکلات جاده ای گره خورده است. صحبت امروز و دیروز نیست. هر زمان که تعطیلاتی در میان باشد، گره های ترافیکی هم بیشتر می شود. اما قدری فراتر از این عادت، این سوال به میان می آید که چرا این مشکلات هر ساله پابرجاست و دولت تغییری در ارائه این خدمات نمی دهد؟ چرا اینقدر خدمات دولتی با کیفیت پایینی ارائه می شود که در نهایت سبب می شود بسیاری از خانواده ها از صرافت سفر کردن، بیافتند؟
توقف سوخت رسانی
دور اخیر سفرهای تابستان، از همان ابتدا مشکلات خاص خود را داشت. اختلال در سوخت رسانی، آغازی بود بر سفری پر دردسر. شروعی برای یک سفر که خانواده ها بعد از 30 روز روزه داری انتظارش را می کشیدند. درست در همین ابتدای سفر هم بود که دولت اقدام به روزآمد کردن نرم افزار جایگاه های سوخت کرد. آن هم درست در شرایطی که سفرهای تعطیلات چند روزه، آغاز شده بود. حداقل نتیجه ای که به روز کردن این نرم افزار داشت، اختلال در سوخت رسانی بود؛ به گونه ای که برای مدتی طولانی، عرضه بنزین و گازوئیل به طور کلی متوقف شد. در همان زمان هم بود که شرکت پخش فرآورده های نفتی در اطلاعیه ای علت این توقف در سوخت رسانی را اعلام و تاکید کرده بود که تا چند ساعت بعد، مشکل نرم افزاری پیش آمده، برطرف می شود.
اختلال در هواشناسی
چند ساعت اختلال در سوخت رسانی کافی بود تا آغازی تلخ برای سفرهای تعطیلات عید فطر رقم بخورد. آغازی که نه ادامه خوشایندی داشت و نه پایانی مناسب. در ادامه همین اتفاق ها بود که بازهم تجربه ناخوشایند سال گذشته تکرار شد. دوشنبه 12 خرداد ماه سال قبل بود که طوفانی تهران را در نوردید و بدون آنکه پیش بینی درستی از آن شده باشد، ساکنان پایتخت را غافلگیر کرد. همین اتفاق امسال هم تکرار شد. درست در میانه تابستان و در هرم گرمای تیرماه، توفانی تهران را فراگرفت که علاوه بر باد، باران تندی را تقدیم پایتخت نشینان کرد. این باران اما خسارت های بیشتری نسبت به سال قبل در پی داشت. شدت بارش سیل آسای باران در حدی بود که حتی برای برخی خودروهای داخل خیابان هم خسارت در بر داشت.
شاید شکی نباشد که کیفیت خدمات دولت در طول سال ها با کاهش بسیاری روبرو بوده است اما بعد دیگر این اتفاق ها که باید به آن پرداخت، مسئله اعتماد مردم به دولت است. اینکه چرا مردمی که می توانند با قدری آگاهی، از بروز برخی حوادث جلوگیری کنند، بی گدار به آب می زنند و بدون بنزین به سمت جاده حرکت می کنند. چرا همیشه این تصور وجود دارد که باید در انتظار دولت باشند تا خدماتی مناسب ارائه شود. حتی در مواردی که خودروهای نزدیک رودخانه مفقود شده نیز می توان بخشی از اتفاق را به ناآگاهی مردم نسبت داد. اینکه با وجود هشدارهای داده شده، بازهم خودروهایی در حریم رودخانه متوقف شده، تامل برانگیز است.
امنیت راه ها
با این حال، این سوال مطرح می شود که آیا در صورت انجام شدن سهم مردم، دولت هم به همین نسبت به حقوق خود در مقابل مردم وفادار می ماند؟ مسئله مشکلات ترافیکی که هر ساله دامن مسافران را می گیرد، حالا به یک معضل بزرگ تبدیل شده که تکانی برای رفع شدن به خود نمی دهد و حالا مسئله تازه تری با عنوان امنیت راه ها هم به آن اضافه شده است. ریخته شدن سنگ از کوه ها بر سر مسافرانی که در جاده مانده اند، تلنگری است که می تواند مسئولیت دولت در قبال جان صدها مسافر مانده در ترافیک را بیشتر از قبل یادآور شود. اینکه ترافیک در طول این سال ها بازهم تکرار می شود و در نهایت پلیس ناچار به یک طرفه کردن جاده ها می شود، از یک طرف و از طرف دیگر مسئله امنیت جاده ها انتقادهایی را روانه دولت کرده است.
اختلال در دسترسی به اطلاعات
مسئله خدمات دولتی تنها به حوادث جاده و تامین امنیت مسافران ختم نمی شود. خدمات دولتی مصادیق بسیاری دارد که به اذعان بسیاری، در بیشتر موارد لنگ می زند. خدماتی که بسیاری شان در زمان سفر، بروز پیدا می کنند. چه آن زمان که مسافران بخواهند برای دریافت اطلاعات، به وب سایت هواشناسی یا وضعیت جاده دسترسی داشته باشند و چه زمانی که در شرایط اضطرار، نیاز به دسترسی به اینترنت در سفر باشد، بن بست اطلاعاتی با سرعت پایین اطلاعات پیش روی متقاضیان است. دولت از خدمات آموزشی، امنیتی و بهداشتی که بر گردن دارد، پایین می آید تا سفری که می تواند به یک خاطره خوش برای خانواده ها بدل شود، شروع و پایان خوبی نداشته باشد و از منظر کیفی، در پایین ترین سطح خود قرار گیرد.
سفر را می توان از معدود تفریحاتی دانست که یک خانواده بر بنیان آن، استحکام بیشتری پیدا می کند. حالا همین سفر اگر قرار باشد با کیفیت پایینی روبرو باشد، هر روز عده بیشتری را از آن منصرف می کند. دولت در این میان با آزمون تعهد روبروست. آزمونی که به نظر می رسد سال هاست نمره قبولی از مردم در آن نگرفته است. در همین حال باید توجه کرد که همین اعتمادهای مردم به دولت است که سرمایه اجتماعی را در کشور رقم می زند که می تواند پایه اساسی فعالیت های اقتصادی در کشور باشد. از نگاه تعدادی از کارشناسان همین مولفه سرمایه اجتماعی است که می تواند بنیان بسیار از فعالیت های اقتصادی از جمله سرمایه گذاری های مردم و حضور بخش خصوصی در اقتصاد را تقویت کند. شاید مردمی که در اوج نیاز به اطلاعات از مسیر راه ها نتوانند سایت مرجع این موضوع (www.141.ir) را باز کنند خیلی سخت بپذیرند که در روزهای آینده سرمایه های خود را در این فضا و با اتکا به اعتماد به دولت هزینه کنند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « اقتصاد نیوز » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
