استان #کردستان دارای جاذبه های فرهنگی، طبیعی، تاریخی فراوان است. در اینجا «نوروز در روستاهای کردستان» مورد بررسی قرار می گیرد.
گردشگری و تفریح، امروزه جزء جدایی ناپذیر از زندگی شده است و این صنعت بعد از صنایع خودرو و ساختمان، به سومین صنعت بزرگ دنیا تبدیل شده است و به جرات می توان گفت: که در آینده ای نه چندان دور، صنعت اول دنیا خواهد شد. نسبت سود و اشتغال به سرمایه گذاری در این صنعت، بسیار بالاتر از دیگر صنایع سرمایه بر و ابزار بر است. رقابت برای پذیرش و میزبانی گردشگران، میدانی برای جدال دولت ها و ملت ها شده است. البته جدلی بدون خشونت و همراه با خلاقیت که این عرصه را به سمت رقابت پذیری می کشاند و به کشورها هشدار می دهد که دیر جنبیدن همانند هرگز نجنبیدن است. از این رو انواع گردشگری در سطح جهان متولد شده اند و هر روز بر این انواع افزوده می شود. اگر سیر تاریخی گردشگری را نگاهی اجمالی بیندازیم به این نکته مهم پی می بریم که هر از گاهی مولفه ای جدید به این صنعت عظیم وارد شده و این صنعت را به صدر صنایع برده است و این پیشرفت هم کماکان و به صورت مستمر در حال اتفاق افتادن است.
شرایط اقتصادی حاکم بر جهان که در چند سال گذشته به صورت رکود اقتصادی همه ی دنیا را فرا گرفته است، نیاز به تغییر تفکرات استراتژیک در این عرصه را روشن ساخته و این مهم چه با رکود ورود گردشگر و چه با نیاز میزبان برای ورود بیش تر گردشگر بیشتر آشکار شده است. تنها نقطه ی امید، سریع و آسان برای برون رفت از این بحران، مقوله گردشگری است. تا جایی که دولت یازدهم، در واپسین ماه های عمر خود به این حوزه توجه بیشتری نموده و عبور از بحران بزرگ بیکاری و رکود حاکم بر فضای کسب و کار کشور را با صنایع دستی و گردشگری می خواهد رقم بزند.
در این بین، حلقه های گمشده ای وجود دارند که مثلث گردشگری را نمی تواند کامل کنند. چرا که گردشگری تنها یک کالا و خدمت نیست، بلکه یک فرآیند پویا است. فرایندی که باید به تمام جوانب آن اهمیت داد تا مثلث این صنعت کامل شود. در این صنعت سه مولفه ی جاذبه، گردشگر و میزبان وجود دارند. که هر کدام لازم و ملزوم همدیگر هستند ولی متاسفانه حلقه ی واسط این سه ضلع، در ایران و مخصوصا استان کردستان به فراموشی سپرده شده است. چرا که مردم و مسئولین چنان اندیشه می کنند که تنها وجود جاذبه ی گردشگری، آنهم جاذبه های طبیعی و فرهنگی برای موفقیت و فعالیت در امر گردشگری کافی است این طرز تفکر، در واقع تیشه بر ریشه ی این صنعت زده است. وجود داشتن صرف جاذبه ی گردشگری، کافی نیست، چرا که وقتی گردشگر نباشد و دیدن نکند، نمی توان در این صنعت موفق شد. باز هم می توان گفت: که وجود جاذبه و گردشگر هر چند لازم است اما کافی نیست چرا که رفتار صحیح و مناسب میزبان است که این چرخه و فرآیند را تکمیل می کند و باعث رونق بیشتر این صنعت در منطقه خواهد شد. چرا که هیچ تبلیغی به اندازه احساس آرامش و امنیت و رضایت مشتری و گردشگر نمی تواند مفید باشد. با ایجاد هر گردشگر ناراضی، چندین گردشگر متقاضی و بالفعل، منصرف خواهند شد و این گردشگر ناراضی، با تبلیغ خود عاملی بازدارنده در رشد این صنعت خواهد شد. در این بین باید برنامه ای مدون و راهبردی با عملکردی مشخص و سیستماتیک داشت تا گردشگر و میزبان بتوانند به آنچه که می خواهند برسند. این برنامه شامل نقشه و نحوه ی عملکرد گردشگر از قبل از تصمیم سفر تا مدت و چگونگی اقامت وی در مقصد، با بیان و پیشنهاد جزئیات سفر جهت رضایت کامل گردشگر است. ضروری است که این برنامه و نقشه بدون هر گونه موازی کاری و تنها با یک متولی، محقق شود.
استان کردستان به جهت داشته ها و استعدادی فرهنگی، هنری، طبیعی، اقلیمی، قدمت و تاریخ، دارای جاذبه های فراوان است و در این نوشته تنها به نوروز، که یک مورد فرهنگی، تاریخی است اشاره خواهد شد. نوروز رویدادی شناخته شده برای تمام جهان است. تا جایی که چند وقت پیش این رویداد مهم به عنوان اثری فرهنگی و به صورت مشترک برای چندین کشور و ملت ثبت جهانی شد. اینکه این مهم چگونه بوده؟ چگونه است؟ و چرا چنین شد؟ را کاری نداریم. مهم برای ما چگونگی بهره برداری مفید از این رویداد بزرگ تاریخی و میراث بزرگ است. چگونه ما از این فرصت بهره برداری نماییم؟ چگونه این رویداد زیبا و رنگارنگ بهاری کردستان را رنگین تر نماییم و ارزشی بیشتر به آن بیفزاییم؟ چرا که چندین سال است که روستاهای کردستان به صورت خود جوش و مردمی و با کسب مجوز لازم از ادارات متولی، اقدام به برگزاری این کهن مهرگان شده اند و نوروز این استان فرهنگی را پر بار تر نموده اند. مردم در این فستیوال های روستایی، با اجرای شعر، سرود و دیگر مراسمات سنتی و برنامه های جذاب به پیشواز بهار می روند و هوایی تازه در کالبد جسم و روح خسته از فعالیت سالانه ی خود می دهند تا خود را همزمان با طبیعت نو کنند و برای تلاشی بزرگ در سالی جدید انرژی بگیرند.
وجود چنین فستیوال هایی در هر کشور را باید به فال نیک گرفت. چرا که فرصتی بزرگ برای رونق گردشگری هستند. از نوروز روستای "چەشمیەر" و "دیوەزناو" شهرستان سروآباد که نزدیک به یک ماه مانده به اولین روز بهار برگزار می شوند تا واپیسن روز سیزدهم فروردین سال جدید فرصتی عالی در اختیار ما قرار می دهد که با هماهنگی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان، برنامه ای مدون و منسجم برای جذب و نگه داری گردشگران داخلی و خارجی تدوین نماییم. به طوری که در این زمان چهل روزه با برنامه ریزی مناسب، مراسم نوروز را از منطقه ای به منطقه ای دیگر استان کردستان برگزار نماییم و چنان عمل نماییم که مراسم نوروز روستاهای هم جوار را به فاصله زمانی کم برگزار نماییم تا گردشکر بتواند وقت خود را برای شرکت در چند مراسم هماهنگ نماید و بیش ترین ماندگاری و توقف را در این استان داشته باشد و در کم ترین جابجایی مکانی، بیش ترین استفاده را از فستیوال نوروز ببرد. همچنین گردشگر با داشتن بازه زمانی زیاد، امکان انتخاب بیشتری خواهد داشت. با این طرح می توان در این بازه زمانی هفته ای چند مراسم در روستاهای استان کردستان برگزار کرد و در ایام تعطیلات نوروز، می توان هر روز یک مراسم را در روستایی از روستاهای زیبای کردستان برگزار نمود. این که چه روستایی در چه تاریخ و روزی مراسم برگزار نماید را باید با چند فاکتور بررسی نمود. اول اینکه منفعت کل استان و مردمانش مهم تر از هر چیز دیگر است. دوم اینکه برای راحتی و بهره ی بیشتر گردشگر باید تلاش شود چرا که رضایت گردشگر یعنی کسب سود برای جامعه و سوم اینکه تاریخ برگزاری مراسم نوروز در روستاها را به صورت دوره ای و هر ساله تغییر داد تا هم برای مردم روستا جذاب باشد و هم برای گردشگران تنوع ایجاد شود.
هر ساله میلیون ها نفر از محل سکونت خود به قصد تفریح، تجارت و یا سایر اهداف به دیگر مقصدها سفر می کنند. در این میان از نظر بازاریابی یکی از موضوعات قابل توجه آن است که چگونه می توان افراد بیشتری را به یک مقصد خاص جدب نمود و چه عواملی بر واکنش های رفتاری آن ها موثر است که نهایتا به بازگشت مجدد و تبلیغات دهان به دهان مثبت آن ها برای جذب گردشگران جدید منجر شود. در این راستا همواره در زمینه های مشابه و به ویژه در گردشگری، عقیده بر آن است که کیفیت خدمات بالا و رضایت حاصل از آن به واکنش های رفتاری چون تبلیغات دهان به دهان مثبت و بازگشت مجدد بازدید کنندگان منجر می شودکه نهایتا بر عملکرد مالی تمام مشاغلی که به نوعی با گردشگری در ارتباط هستند تاثیر گذار است و این امر به منزله ی حصول منافع اقتصادی خواهد بود که یکی از مهم ترین اهداف غایی گردشگری محسوب می شود (زابکار و همکاران، 2010؛ ون تای لای، چینگ فوچن 2010). از طرفی از دیدگاه مدیریتی، بازدید مجدد و تبلیغات دهان به دهان مثبت، منبع عمده و اصلی درآمدهای آتی و عامل اصلی کسب سهم بازاراست (جانکینگتون و گنجنارت 2012). برای رسیدن به این منافع، مدیران مقصدها برای تاثیرگذاری مثبت بر واکنش های رفتاری باید برنامه ها و معیارهای خود را به گونه ای برنامه ریزی کنند که کیفیت بالا و تجارب رضایت بخش را برای بازدید کنندگان به دنبال داشته باشد (چن 2010) و با درک بهتری از رفتار گردشگران بتوانند راهبردهای بهتری را برای بازاریابی، جذب و وفاداری بازدید کنندگان داشته باشند (هاچینسون، لای و ونگ 2009). (لیچن زو 2005).
منابع
فصلنامه مدیریت گردشگری، سال هفتم - شماره 2 زمستان 91
عوامل موثر بر واکنش های رفتاری بازدیدکنندگان از مقاصد گردشگری - عظیم زارعی، فاطمه قربانی، میتو پدرام نیا، 1391.
