29 مارس 2024 - 03:32

کارنامه هاشمی در توسعه گردشگری

13 ژانویه 2017 - 11:00 dsfr.ir/nw9j7

کارنامه هاشمی در توسعه گردشگری
ایسنا
بازدید هاشمی رفسنجانی از موزه ملی ایران

مهدی حجت: نگاه آیت الله هاشمی #رفسنجانی به #صنعت #گردشگری مثبت بود و از رونق آن استقبال می کرد.

«بازدید از موزه ملی ایران همراه با توضیحات مفید مهندس حجت و مدیران بخش ها، ایمانم را به ارزش های والای تاریخی اسلام و ایران قوی تر کرد و تلاش های بنیان گذاران این مرکز و ادامه دهندگان راه را عمیقا می ستایم. بجاست که مردم کشورمان و به خصوص جوانان از این گنجینه گرانبها بهره گیرند.»

این اظهار نظر مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در بازدید از موزه ایران باستان در سال 69 بود، یعنی تنها دو سال پس از به اتمام رسیدن جنگ تحمیلی و در شرایطی که کشور درگیر سامان دادن به خرابی های پس از جنگ بود. این صریح ترین گفته از رئیس جمهوری سال های نخستین پس از انقلاب است که تفکر ایشان را در ارتباط با مقوله میراث فرهنگی بیان می کرد. درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی آن چنان ناگهانی بود که فضای رسانه ای کشور و حتی جهان، تا مدت ها از این اتفاق متاثر خواهد ماند. جنبه های مختلف زندگی و فعالیت سیاسی او در روزهای اخیر مورد بحث قرار گرفته و حالا نگاهی به دیدگاه شخصی او نسبت به میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین عملکرد دولت 8ساله سازندگی در این دو حوزه می تواند، جنبه ای دیگر از این زندگی تاریخی را روشن کند.

رویکرد میراثی

یکی از روسای سازمان میراث فرهنگی کشور در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، در گفت و گو با «دنیای اقتصاد»، با تاکید بر اینکه اصلی ترین ایده آیت الله هاشمی رفسنجانی رشد و رونق ایران بود، می گوید: «آقای هاشمی به صورت های گوناگون توجه خود را به میراث فرهنگی کشور نشان داد. نخستین وجه در دوره ای بود که ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشتند؛ در آن زمان ما به دنبال تشکیل مجموعه متولی میراث فرهنگی در قالب یک سازمان و در زیرمجموعه وزارت فرهنگ و آموزش عالی کشور بودیم.»

مهدی حجت ادامه می دهد: «این اقدام نیازمند یکسری ادغامات دستگاهی و سازمانی بود که به آسانی نمی توانست محقق شود و در تمام این مراحل ایشان به عنوان رئیس مجلس وقت، حمایت خود را از این جریان ابراز داشتند. او معتقد بود که نگاه به میراث فرهنگی باید از منظر تحقیقاتی و تعلیماتی باشد و از این رو از قرار گرفتن این سازمان ذیل وزارت آموزش حمایت می کردند؛ تا آنجا که این اتفاق عملی شد.»

وی همچنین به موافقت هاشمی در دورانی که ریاست دولت را بر عهده داشت، با شرکت رئیس سازمان میراث فرهنگی در جلسات هیات دولت اشاره می کند؛ هرچند که به گفته او این اتفاق به دلیل عدم موافقت وزیر ارشاد در آن زمان محقق نشد. البته رئیس سازمان میراث فرهنگی در دوره سازندگی، در کنار تاکید بر رویکرد مثبت هاشمی رفسنجانی به مقوله میراث فرهنگی، به اتفاق ناخوشایندی که در آن دوران برای این سازمان افتاد نیز اشاره می کند و می گوید: «الحاق سازمان میراث فرهنگی به وزارت ارشاد با رای شورای عالی اداری کشور از آن دست تصمیماتی بود که مسیر آینده میراث فرهنگی را تغییر داد؛ هرچند که آقای هاشمی با این موضوع همدل نبود.»

توجه به گردشگری در دوره سازندگی

حجت در ادامه به رویکرد هاشمی نسبت به موضوع گردشگری نیز می پردازد و تصریح می کند: «توسعه گردشگری پس از انقلاب، برای نخستین بار در دولت سازندگی مورد توجه قرار گرفت. البته این موضوع نه در مجموعه سازمان میراث فرهنگی آن دوره که برای اولین بار در بنیاد مستضعفان و در قالب دستگاهی با نام آیتو شکل گرفت.»

این کارشناس میراث فرهنگی در توضیح بیشتر فعالیت های آیتو اشاره می کند: «در آن زمان، فعالیت های آیتو تنها محدود به آوردن گردشگران به کشور در قالب گروهی می شد و ابعاد دیگری نداشت.» به گفته حجت، با توجه به رویکرد هاشمی در مذاکره با جهان و حضور ایران در عرصه های بین المللی، نگاه این سیاستمدار به صنعت گردشگری مثبت بود و برخلاف دیدگاه های جزم اندیشانه در آن سال ها که ورود گردشگران یا ارتباط با دنیای بیرون را مخاطره آمیز تلقی می کردند، هاشمی رفسنجانی از رونق گردشگری استقبال می کرد.

آیت الله در هنگامه ای پست ریاست جمهوری را تحویل گرفت که ایران یکی از سخت ترین برهه های تاریخی معاصر خود را از سر می گذراند؛ ویرانی پس از جنگ و تحریم های بین المللی، اداره کشور را بسیار دشوار کرده بود و در این ایام، شاید پرداختن به موضوعاتی همچون گردشگری و میراث فرهنگی چندان در اولویت قرار نمی گرفت. با این همه، آن گونه که نزدیکان و همکارانش می گویند، اعتقاد او به توسعه روابط بین الملل در چارچوبی که شأن و منزلت ملت و نظام حفظ شود، بیانگر دیدگاه های مثبت او در خصوص توسعه گردشگری و حفظ و حراست از میراث کهن کشور بود.

1