گردش اقتصادی استان ها در سفرهای نوروزی

مقوله گردشگری در ایران در ایام تعطیلات نوروزی و فصل تابستان به اوج خود می رسد، ولی فقدان ثبات به همراه ضعف در زیرساخت های موجود باعث عقب ماندن سهم این حوزه و عدم نقش آفرینی در اقتصاد کشور بوده است.

به دنبال موج ایجاد شده طی دهه اخیر درخصوص اهمیت صنعت توریسم و لزوم سرمایه گذاری و معرفی مراکز گردشگری و با وجود خبرهای خوش مسئولان میراث فرهنگی در خصوص افزایش میزان سرمایه گذاری در این بخش، به نظر می رسد مقوله توریسم در کشور همچنان در اول راه قرار داشته و به بلوغ نرسیده است.

بر اساس این گزارش، مقوله گردشگری در ایران که در ایام تعطیلات نوروزی و فصل تابستان به اوج خود می رسد، طی سالیان گذشته با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده و فقدان ثبات به همراه ضعف در زیرساختهای موجود باعث عقب ماندن سهم این حوزه و عدم نقش آفرینی در اقتصاد کشور بوده است.

به نظر می رسد با اختصاص ردیف اعتباری معین از سوی مقام معظم رهبری به مقوله گردشگری و نیز اعلام معاون رییس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در خصوص سرمایه گذاری های کلان در این بخش، امیدها برای ارتقای جایگاه گردشگری در کشور زنده شده است.

«مسعود سلطانی فر» با اذعان به اینکه اگر مشکلات ریشه‌یابی نشود بخش گردشگری نمی‌تواند بهبود یابد، می گوید: مقام معظم رهبری در برنامه ششم یک ردیف مهم برای گردشگری کشور معین کردند که بسیار مطلوب است و برای رفع مشکلات به ما کمک می‌کند.

در این میان باید به این نکته توجه داشت که گذشته از تاثیر و اهمیت صنعت گردشگری در معرفی هر منطقه در سطح داخلی و بین المللی، آنچه اهمیت این حوزه را دوچندان می کند، میزان اشتغالزایی و کسب درآمد از این صنعت است؛ موضوعی که حداقل در حوزه آمار و ارقام با کاستی های زیادی همراه است.

با مروری بر آمار میزان گردشگران نوروزی در سال ۹۳ و نوروز امسال، آنچه بیش از همه نمایان است میزان ورود و خروج مسافران و بازدید از اماکن بوده و چندان به مقوله گردش مالی و درآمدزایی در این بخش توجهی نشده است؛ حال اینکه درآمدزایی و منافع اقتصادی از صنعت گردشگری بخش مهمی از منابع مالی کشورهای جهان را به خود اختصاص می دهد.

در تماس با افراد مختلف مسئول در امور گردشگریِ نهادهای دولتی و غیردولتی، آنچه که بیش از همه وجود ندارد، اراقام و آمارهای اقتصادی است که جای خالی آن بدجوری به چشم می آید!

با اینحال، سئوال اساسی اینجاست که گذشته از تمهیدات لازم برای رفاه حال مسافران و گردشگران نوروزی، اگر قرار بر اشتغالزایی و کسب درآمد نبود، هدف از اینهمه بسیج امکانات چیست؟!

به نظر می رسد برای به دست آمدن گردش مالی گردشگران نوروزی باید دست به کار شد و با ضرب و تقسیم کردن آمار تردد مسافران، اشغال مراکز اقامتی و بازدید از آثار تاریخی، به رقمی تقریبی رسید گرچه برخی از آمارهای ارائه شده چندان با ارقام دیگر همخوانی ندارد!

گردش ۱۰۰ میلیارد تومانی سفرهای نوروزی ۹۳

درحالیکه هنوز آمار مربوط به گردش مالی سفرهای نوروزی امسال بدست نیامده، آمار ارائه شده در سال ۹۳ از رقم ۱۰۰ میلیارد تومانی مسافرت های نوروزی در کشور حکایت دارد.

در ایام نوروز ۹۳ ، ۱۰۰ میلیارد تومان در سیستم اقتصادی کشور جریان داشت که شامل هزینه‌های اقامت، بنزین، بازدید از اماکن تاریخی و سایر هزینه‌ها می‌شود.

توریست داخلی هزینه نمی کند

«مسعود سلطانی فر»، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تاکید بر اینکه باید گردشگری داخلی را به لحاظ مکانی و زمانی ساماندهی کنیم ، از ثبت اقامت ۵۵ میلیون و ۷۷۷ هزار و ۹۹ نفر-شب در بازه زمانی ۲۹ اسفند تا ۱۴ فروردین ۹۳ در کشور خبر داده بود.

بر اساس این گزارش اگر این آمار در هر کجای دنیا اتفاق می افتاد، مسلما گردش مالی زیادی را به همراه داشت اما در ایران، توریست داخلی هزینه زیادی نمی کند و در نتیجه خبری هم از گردش های مالی آنچنانی نیست.

چرا که براساس آمار ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور، از این تعداد اقامت نفر- شب ها، به طور متوسط ۲۹.۵ درصد در چادرهای مسافرتی، ۱۸.۷ درصد در مراکز اقامتی ادارات، خوابگاه های دانشجویی و سالن های ورزشی، ۱۷ درصد در کمپ های موقت، ۱۶.۳ درصد در منازل استیجاری، ۱۳.۹ درصد در مدارس و ۴.۳ درصد در هتل ها، هتل آپارتمان ها و مهمانپذیرها اقامت داشته اند.

به عبارتی بیشترین سهم این مسافرت های نوروزی متعلق به چادرهای مسافرتی با ۱۶ و نیم میلیون نفر- شب بوده و کمترین آن هم با حدود ۲ و نیم میلیون نفر- شب به هتل ها رسیده است.

برخی سفرهای داخلی با سفرهای خارجی برابری می کند!

با بررسی آمار ارائه شده در سال گذشته، اینگونه به نظر می رسد که برخی سفرهای داخلی پرهزینه است و گاهی حتی با سفر به کشورهای خارجی برابری می کند.

به این ترتیب، تعداد مسافران نوروزی که قرار است چرخ صنعت گردشگری را در هتل ها بچرخانند، تقریبا یک سوم مسافرانی است که ترجیح داده اند، روزهای عید را در کلاس های درس بگذارند. در این میان، آن دسته از توریست های ملی هم که می خواهند هزینه کنند، ترجیح می دهند همان میزان پول را بدهند و اولین روزهای سال جدیدشان را در کشورهای خارجی بگذارند.

گردش مالی آثار تاریخی

در ۱۵ روز تعطیلی عید سال ۹۳حدود ۲۸ میلیون و ۵۰۹ هزار و ۳۰۵ نفر از آثار تاریخی کشور بازدید کرده اند که این آمار با توجه به اینکه برخی از افراد بلیت نمی خرند یا بلیت رایگان در دست دارند، بیش از این آمار خواهدبود. با این حال، با توجه به این آمار و میانگین هزار و ۵۰۰ تومان هزینه بلیت بازدید از آثار تاریخی، می توان گفت که سازمان میراث فرهنگی از محل آثاری که گذشتگان برجای گذاشته اند، تقریبا ۴۳ میلیارد تومان درآمد داشته است.

مقاصد سفرها ثابت مانده اند

طبق گزارشهای رسیده ، مازندران، مشهد، گیلان، کیش، قشم، یزد، اصفهان و شیراز همواره میزبان بیشترین تعداد گردشگران نوروزی هستند و از این میان متقاضیان تورهای گردشگری نوروزی، سفر به مشهد و کیش را در اولویت قرار داده‌اند.

بررسی فروش تورهای گردشگری نوروز ۹۴ نشان داد که در ایام عید امسال گردشگران ایرانی مانند هر سال از تورهای گردشگری شهرهایی مانند مشهد، کیش، قشم برای سفرهای گروهی استفاده کرده اند و این پروسه هرسال تکرار می شود.

بررسی میدانی از فروش تورهای گردشگری نشان می دهد که چند شهر در کشور بیش از شهرهای دیگر گردشگر به خود می بیند. مشهد که پای ثابت زائران است و در این روزها هتل‌هایش پر از مسافر بوده است.

هتل‌های جزیره کیش نیز برای نوروز ۹۴ مسافران زیادی به خود دید چرا که این جزیره مهمترین جزیره گردشگری کشور به حساب می آید و اکنون تورهای گردشگری این جزیره کمتر از یک میلیون تومان نیست. با این حال دفاتر خدمات مسافرتی اعلام می کنند که باید نیمه دوم اسفند ماه نرخ واقعی تورهای این جزیره را اعلام کرد. یکی از هتلهای مشهور کیش که تورهای گردشگری زیادی هم برگزار می کند، برای برگزاری تور گردشگری سه روزه و اقامت در اتاق دو تخته هتل ۴ ستاره خود حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از مسافر دریافت می کند.

از آنجا که اصفهان، شیراز و یزد نیز جزو مهمترین شهرهای گردشگری است، مسافران نوروزی در این ایام از این شهرها نیز دیدن کرده اند. بنابراین هتلهای این شهرها نیز همچنان شلوغ بود و متقاضی سفر به این استانها بیشتر بود. ولی تورهای گردشگری این شهرها بیشتر شامل مسافران فرهنگی بود.

اما در میان شهرهای پر گردشگر شمالی مانند مازندران، گلستان، گیلان تنها شهری که تور گردشگری ندارد مازندران است با این حال گیلان همچنان میزبان گردشگران طبیعی است و تورهای ماسوله، تالش، فومن و… در آژانس های مسافرتی فروخته می شود در کنار آنها تورهای ماسوله یک روزه نیز وجود دارد که تنها خدمات آن همراهی راهنمای گردشگری، بیمه، میان وعده، اتوبوسVIP و ورودیه موزه هاست که نرخی حدود صد هزار تومان را برای عید نوروز ۹۴ تعیین کرده بودند.

در این میان، هنوز استانهایی مانند ایلام، کردستان، چهارمحال و بختیاری، بوشهر و آذربایجان غربی از کمترین تعداد گردشگر برخوردارند چرا که برای این استانها تورهای گردشگری کمتری تعریف شده از سوی دیگر گردشگران این مناطق مهمانانی از شهرهای نزدیک به آنها هستند.

آشتی گردشگران غربی با ایران

سلطانی فر با بیان اینکه گردشگری در یکسال گذشته از رکود بیرون آمده و در مسیر رونق قرار گرفته می گوید: در حال حاضر شاهد حضور گردشگران غربی به کشور هستیم. روند صدور روادید از دیگر کشورها به ایران رو به رشد است و برای اتباع ۱۹۰ کشور دنیا ویزای فرودگاهی به مدت دو هفته صادر می شود و تا یک ماه هم قابل تمدید است.۵۰ درصد گردشگران خارجی در اماکن مذهبی و زیارتی حضور می یابند و ایران در این بخش به عنوان قطب بزرگ گردشگری حلال در بخش گردشگری مذهبی و زیارتی دنیا ایفای نقش می کند.

سرمایه گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومانی در صنعت گردشگری

معاون رییس جمهوری ، با بیان این که ۹۵۰ پروژه گردشگری با اعتبار ۲۰ هزار میلیارد تومان در کشور در دست اجراست، گفت: درآمد کشور در این زمینه در سال ۹۲ از چهار میلیون و ۷۰۰ هزار نفر گردشگر خارجی ۶.۵ میلیارد دلار بود ودر سال ۹۳ به لحاظ رویکرد و شرایط امنیتی خوب در کشور به طور قطع از این رقم بیشتر خواهد بود. مجموعه شرایط یاد شده نشان می دهد که با تمام این میلیاردها تومان پولی که مسافران نوروزی به گردش درآورده اند، باز هم چرخه صنعت توریسم در کشور به حرکت در نیامده و باید منتظر اتفاقات آینده بود.