#گردشگری #معلولان در برخی کشورها از جمله #ایران کماکان با عوامل بازدارنده ای رو به رو است.
وجود شمار زیادی از افرادی که دارای محدودیت های جسمی و ذهنی هستند، در سراسر جهان موضوعی قابل تامل بوده و سال ها است توجه جامعه جهانی را در راستای فراهم آوردن شرایط مناسب برای ادامه زندگی بهره مند از نیازهای اولیه، توام با حفظ حیثیت و کرامت انسانی آنان به خود جلب کرده است؛ چراکه موضوع حقوق انسانی افراد دارای معلولیت از بزرگ ترین چالش های جوامع امروزی است.
در این راستا و از اوایل دهه هفتاد میلادی جامعه بین الملل و در راس آن سازمان ملل متحد فعالیت هایی را در حمایت از افراد دارای معلولیت پیش گرفته است تا این قشر جامعه نیز از حقوق انسانی مشابه سایر افراد و در تمام زمینه ها برخوردار شوند. از این رو سوم دسامبر هر سال با هدف ارتقای رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولان و افزایش آگاهی نسبت به مشکلات این افراد، به عنوان روز جهانی معلولان نامگذاری شده است. دلیل این توجه چیزی نیست جز آنکه امروزه افراد کم توان بیش از آنکه به دنبال جلب ترحم باشند، خواهان ایفای نقش، کسب مسوولیت و همین طور بهره مندی از خدمات مشترک با سایر اعضای جامعه هستند. بنا بر اعلامیه حقوقِ معلولان، این افراد از حق حیات اجتماعی و اقتصادی در جوامع برخوردارند؛ از این رو فراهم بودن امکان تفریح و گردش نیز جزئی از حقوق طبیعی آنان به شمار می رود که در این زمینه باید از حمایت های لازم بهره مند شوند.
امروزه گردشگری معلولان در بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است و به عنوان یکی شاخه های حائز اهمیت گردشگری در این صنعت شناخته می شود. شعار امسال سازمان جهانی گردشگری نیز با عنوان «گردشگری برای همه و ارتقای دسترسی جهانی» معلولان را به عنوان بخشی از جامعه هدف خود مورد توجه قرار داده است. سالهاست که کشورهای پیشرو در عرصه گردشگری، در راستای توسعه سفر افراد دارای معلولیت، نه تنها به فراهم آوردن شرایط لازم برای سفرهای درون شهری گردشگران به صورت شخصی اکتفا نکرده اند، بلکه پا را فراتر نهاده و به برنامه ریزی برای برگزاری تورهای ویژه این افراد با برخورداری از تمامی استانداردهای مورد نیازِ برگزاری یک تور اقدام کرده اند؛ تورهایی که علاوه بر حوزه های فرهنگی و طبیعت گردی در حوزه گردشگری ماجراجویانه نیز تعریف شده و امکان تجربه چنین سفرهایی را برای افراد علاقه مند که از قضا دارای معلولیت نیز هستند، فراهم می آورند.
از این دست تورها می توان به تورهای غواصی، پاراگلایدر، صخره نوردی و نظایر این ها اشاره کرد که در حوزه های گوناگون دیگر نیز قابل تعریف هستند. گردشگری معلولان در برخی کشورها از جمله ایران و به رغم فعالیت های صورت گرفته از سوی موسسات گردشگری که به طور تخصصی در این زمینه فعالیت می کنند، کماکان با عوامل بازدارنده ای رو به رو است که از آن جمله می توان به مشکلات مربوط به هزینه بالای سفر به ویژه در تورهای ویژه معلولان، بیمه سفر گردشگران معلول، محدود بودن راهنمایان متخصص و کمبود تجهیزات مورد نیاز برای سفر این افراد اشاره کرد. در عین حال، فراهم سازی امکان سفر معلولان علاوه بر اینکه نیازمند مناسب سازی زیرساخت های گردشگری و تعریف مقاصد جدید است، به عامل دیگری نیز نیاز دارد و آن عامل انگیزشی است.
افراد دارای معلولیت به دلیل مواجه بودن با محدودیت های جسمانی به طور معمول افرادی منزوی و در ظاهر امر، محکوم به خانه نشینی هستند و ترس از حضور در اجتماع به نوعی در وجود آنها رخنه کرده است؛ امری که خود عاملی بازدارنده در راستای ترغیب این افراد برای سفر به شمار می رود. به این منظور اطلاع رسانی موسسات گردشگری مجری برگزاری تورهای گردشگری معلولان و تبلیغ در این زمینه راهگشا خواهد بود. مخلص کلام آنکه معلولان نیز به عنوان اعضای جامعه انسانی و همانند سایر افراد جامعه، نیازمند بهره مندی از سفر و خدمات وابسته به آن هستند که این مهم تاکنون و به دلیل مشکلات ذکر شده، آنطور که باید تحقق پیدا نکرده است. بدیهی است که رونق گردشگری معلولان نگاهی جامع و فراگیر در تمامی حوزه های خدمات رسان وابسته به سفر را می طلبد، تا علاوه بر انگیزه بخشی به این افراد، اعتماد آنان را برای پای گذاشتن در مسیر سفر جلب کند؛ در غیر این صورت طبیعی است که این شاخه از گردشگری راه به جایی نخواهد برد.
