29 مارس 2024 - 09:25

مدل لهستانی مدیریت گردشگری

12 نوامبر 2016 - 13:00 dsfr.ir/s2546

مدل لهستانی مدیریت گردشگری
trvl-media.com
پایین ترین سطح تصمیم گیری و مدیریت در لهستان، شهرداری ها هستند که وظیفه اصلی آنها برآورده کردن نیازهای جوامع محلی است.

با بررسی صنعت گردشگری لهستان، مشخص است که یکی از مزیت های اصلی سیستم مدیریت گردشگری و سازماندهی واحدهای تصمیم گیرنده و اجرایی این صنعت، تفویض اختیارات به پایین ترین سطح ممکن است.

لهستان با مساحت 312 هزار کیلومتر مربع، ششمین کشور بزرگ اتحادیه اروپا بعد از فرانسه، اسپانیا، سوئد، آلمان و فنلاند است. جمعیت لهستان 38 میلیون نفر است و روند کاهشی دارد. این کشور شاهد رشد اقتصادی سریعی بوده است؛ در بازه چهارساله بین سال های 2005 تا 2008، نرخ رشد سالانه متوسط تولید ناخالص داخلی 6 درصد بوده است. حتی بین سال های 2009 تا 2011 که تمام اروپا در بحران اقتصادی به سر می برد، تولید ملی لهستان با رشد 1.7 درصدی به 4.3 درصد رسید. پس از یک دوره 20 ساله تغییرات اجتماعی-اقتصادی، لهستان به یک مقصد گردشگری بسیار جذاب و پر جنب و جوش بدل شد. از سال 1995 اقتصاد لهستان شاهد رشد سریع و با ثباتی بوده است که در آن تولید داخلی شاهد رشد 80 درصدی بوده است. در بحران اقتصادی جهانی، لهستان تنها کشور اتحادیه اروپا با رشد تولید ناخالص ملی بوده است.
 
در همین حال، گردشگری در لهستان در نقش نیروی محرکه توسعه اقتصادی شناخته می شود. این موضوع در «استراتژی توسعه گردشگری برای سال های 2013-2007» مصوب هیات وزیران این کشور، منعکس شده است. این سند با این فرض ایجاد شده که محصولات گردشگری که عناصر مختلفی مانند جاذبه ها، زیرساخت های عمومی، حمل و نقل، سیستم ها و خدمات اطلاعاتی را یکپارچه می سازند و از طریق نیروی کار شایسته و حرفه ای اجرا می شود، جایگاهی برجسته در بازار به دست می آورند. در نتیجه این موضوع باید به این موارد منجر شود:

  • جایگاهی قوی تر برای مقصدهای پرطرفدار فعلی مانند کراکوف، ساحل بالتیک، دریاچه مازوری یا کوهستان تاترا؛
  • توسعه مناطق حاشیه ای کمتر توسعه یافته مانند دریاچه لوبوسکی، پودلاسی و ... .

طبق بیان گروه متخصصانی که به تهیه و تنظیم استراتژی پرداخته بودند، توسعه متوازن گردشگری بدون یک تجزیه و تحلیل کامل و جامع و بهبود متعاقب تصویر لهستان در خارج از کشور و همچنین بدون همکاری و اقدام یکپارچه نهادهای شایسته و قدرتمند دولتی و خصوصی ممکن نیست.

اولویت های مد نظر این استراتژی عبارتند از: توسعه محصولات گردشگری؛ توسعه منابع انسانی؛ توسعه فضا و شرایط صنعت گردشگری؛ حمایت از بازاریابی؛ حمایت نهادی. طبق دستورالعمل ها و چشم انداز این سند، با ارائه محصولات گردشگری جذاب تر و بهبود کیفیت خدمات، اجرای این استراتژی باید به افزایش درآمدهای گردشگری داخلی و بین المللی بینجامد. جدای از این موضوع، اهداف استراتژیک باید شامل خط مشی ها و اقداماتی شوند که قصد دارند کاهش فعلی فعالیت های گردشگری لهستان را متوقف و به طور خاص مشارکت جوانان را در گردشگری ترغیب کنند.

همچنین این موضوع بسیار با اهمیت است که این استراتژی اصول انسجام اجتماعی، مانند اصول دسترسی عادلانه تمام گروه های اجتماعی به خدمات گردشگری و انسجام اراضی را مدنظر دارد. در این استراتژی دستورالعمل هایی برای جنبه بین المللی گردشگری نیز تدارک دیده شده است. این دستورالعمل ها بیان می کنند که محصولات گردشگری لهستان باید برای بازارهای جهانی طراحی شود و محصولات داخلی باید برای مردم لهستان که تمایل فزاینده ای به سفر به خارج از کشور دارند، جذابیت بیشتری داشته باشند. مدل فعلی مدیریت گردشگری لهستان نتیجه تغییراتی است که در سال 1989 آغاز شده است. پیش از این سال، سازماندهی گردشگری بر مبنای اصول اقتصاد متمرکز و دولتی بوده است. اغلب تصمیمات توسط سازمان های مرکزی انجام می شده؛ در حالی که نقش مدیریت محلی تنها به اجرای سیاست های دولت مرکزی محدود می شده است.

پس از نابودی این اقتصاد متمرکز و دولتی، تغییرات اجتماعی-اقتصادی متعاقب آن نقش دولت مرکزی را در اقتصاد گردشگری کاهش داد. مدل جدید مدیریت گردشگری لهستان بر مبنای اصول تمرکززدایی، مانند تفویض قدرت از دولت مرکزی به ساختارهای حکومتی منطقه ای و محلی، بنا شده است. پایین ترین سطح تصمیم گیری و مدیریت در لهستان، شهرداری ها هستند که وظیفه اصلی آنها برآورده کردن نیازهای جوامع محلی است. به عنوان مثال، برنامه ریزی یعنی تنظیم اولویت های توسعه محلی، یکی از وظایف اصلی شهرداری ها است. مقامات محلی لهستان، گردشگری را فرصتی برای بازسازی اقتصاد، منبعی برای ترویج کارآفرینی محلی، ابزاری برای بهبود استانداردهای زندگی جوامع محلی و منبعی جدید برای درآمدهای دولتی می دانند.

شهرداری های لهستان در حال مواجهه با چالش های جدیدی هستند و باید برای مدیران مقاصد در مناطق محلی که گردشگری در حال رشدی دارند، نقش های جدیدی در نظر گرفت. یکی از این وظایف جدید مقامات محلی، تحقیقات بازار و به طور ویژه پایش تغییرات تقاضای گردشگری است. مقامات محلی همچنین باید به تهیه و تنظیم استراتژی های توسعه محلی و تحکیم روابط نقش آفرینان و ذی نفعان دخیل در تولید محصولات گردشگری بپردازند. مدیران گردشگری باید طور منسجم به ترفیع و تبلیغ مناطق تحت نظر خود بپردازند و محصولاتی چند وجهی ایجاد کنند که عناصر مختلف مانند سیستم اطلاعات گردشگری و حمل و نقل عمومی فرامنطقه ای را زیر یک چتر گرد آورند. همچنین این مدیران باید سیستمی برای پایش تغییرات بازار محلی ایجاد کنند.

با بررسی صنعت گردشگری لهستان، مشخص است که یکی از مزیت های اصلی سیستم مدیریت گردشگری و سازماندهی واحدهای تصمیم گیرنده و اجرایی این صنعت، تفویض اختیارات به پایین ترین سطح ممکن است. شهرداری ها به عنوان نهادهایی نیمه دولتی می توانند با شناسایی نیازهای جوامع محلی، توسعه گردشگری را به طریقی میسر کنند که منافع جوامع محلی نیز حفظ شود. در ایران نیز می توان با انتقال مدیریت محلی گردشگری به شهرداری ها، به یکپارچگی هرچه بیشتر اقدامات و فعالیت های گردشگری در سطح محلی دست یافت.

نویسندگان

سیدمهدی طباطبایی / کارشناس ارشد بازاریابی گردشگری
سیامک سیفی / دانشجوی دکترای گردشگری دانشگاه پانتئون سوربن فرانسه

1