هر گردشگر از هر نقطه جهان که قصد سفر به ایتالیا را داشته باشد، قبل از عزیمت، با استفاده از پایگاه های اینترنتی متعدد و جامعی که در این خصوص وجود دارند، می تواند تمام اطلاعات لازم را اخذ کند.
رشد صنعت گردشگری یک کشور، نیازمند حداقل توانمندی های طبیعی و تاریخی است که کشور ایتالیا، نه تنها از این حداقل ها بی بهره نیست؛ بلکه، به عنوان مثال، شهر رم به تنهایی، ده ها بنای باستانی ثبت شده دارد و استان «توسکانا» در این کشور، یکی از زیباترین استان های اروپا به شمار می آید و زیبایی و آب و هوای مطبوع سواحل جنوب ایتالیا، هر ساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران را به خود جلب می کند.
اما، دست اندر کاران صنعت گردشگری ایتالیا به این مواهب تاریخی و طبیعی بسنده نکرده و با مرمت و حفظ و نگهداری ابنیه باستانی این کشور؛ به همراه حفظ نظافت این ابنیه و گردشگاه های طبیعی؛ همراه با فرهنگ سازی مراقبت از این ابنیه و حفظ نظافت آنها در بین شهروندان ایتالیایی و نظارت های جدی در این خصوص، مواهب تاریخی و طبیعی خویش را پاس داشته اند.
هیچ گردشگری نمی تواند بدون اطلاع رسانی کافی و مناسب کشور مقصد، ابنیه باستانی و اماکن دیدنی آن کشور را به تنهایی حدس بزند. اگر چه روایات های گردشگران قبلی می تواند محرک سفر گردشگران جدید باشد؛ اما از حیث اطلاع رسانی کافی نیست. در جهان ارتباطات امروز، کشوری توان ارتقاء صنعت گردشگری خود را خواهد داشت که از امکانات اطلاع رسانی، نهایت بهره را ببرد. در کشور ایتالیا نیز به گونه های ذیل، از فن آوری جدید اطلاعات، در جهت ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، بهره گرفته شده است:
هر گردشگر قادر است، قبل از سفر به ایتالیا، با استفاده از پایگاه های اینترنتی متعدد و نسبتاً جامعی که در این خصوص وجود دارند، تمام اطلاعات لازم را اخذ کند. گردشگران می توانند، از چند و چون مسافت های سفر، وسایل نقلیه، هزینه هاو... آگاهی یابند و نقشه راه ها، نقشه های شهری، محل دقیق ابنیه باستانی و مسیرهای تردد و وسایل نقلیه مناسب برای تردد در این مسیرها و... را، انتخاب کنند.
هر یک از ابنیه باستانی و گردشگاه ها و موزه ها در این کشور، به طور جداگانه، دارای پایگاه های اینترنتی هستند که در این پایگاه ها، گردشگران می توانند، اطلاعات نسبتاً جامعی را، در خصوص تاریخچه، پیش آگاهی ها برای بازدید مفیدتر، ساعات کار، هزینه ها، نحوه دسترسی و... کسب کنند و در صورت ضرورت پرداخت هزینه ورود، بلیط را به صورت اینترنتی خریداری کنند.
بخش دیگری از اطلاع رسانی گردشگری در کشور ایتالیا، از طریق چاپ جرایدی که در سطح بین المللی توضیح می شوند و ساخت برنامه های تلویزیونی که از شبکه های ماهواره ای پخش شده و در معرض دید بینندگان دیگر کشورهای قرار می گیرند، صورت می گیرد.
مرحله بعدی اقدامات مسؤلان کشور ایتالیا در خصوص ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، مربوط به دوره پس از ورود یک گردشگر به این کشور، یا ورود یک گردشگر از یک شهر به شهر دیگر می شود که طبعاً از فرودگاه ها، ایستگاه های راه آهن و سایر پایانه های مسافربری آغاز می شود:
برای تأثیرگذاری بیشتر و بهتر بر گردشگران، سعی می شود که این پایانه ها، منظم، پاکیزه و همراه با خدمات رسانی کارکنانی خوش برخورد و آشنا به زبان انگلیسی اداره شوند.
نقشه شهر، ایاب و ذهاب شهری و ابنیه باستانی و موزه ها و گردشگاه های آن، به طور رایگان، همراه با سایر دفترچه های راهنما و اطلاع رسانی شهری، در تمامی فرودگاه ها، ایستگاه های قطار و دیگر پایانه ها، در اختیار گردشگران گذاشته می شود.
در کلیه پایانه های زمینی و هوایی، دفاتری در نظر گرفته شده است که در آنها افرادی که خصوصیت برجسته شان، خوش برخوردی و آشنایی به زبان انگلیسی و آشنایی نسبی با برخی از دیگر زبان های زنده دنیا است، به طور حضوری به اطلاع رسانی به گردشگران می پردازند.
در تمامی پایانه ها، علاوه بر دفاتر اطلاع رسانی، دفاتری به رزرو هتل یا اقامتگاه های اقتصادی تر و تهیه وسیله نقلیه برای گردشگران اشتغال دارند.
برای پوشش دادن گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، در اکثر شهرهای کشور ایتالیا، امکانات متفاوتی حسب توان اقتصادی گردشگران برای اسکان آنها وجود دارد؛ این امکانات، دامنه ای از هتل های مجلل تا مسافرخانه های دارای اتاق های اختصاصی و عمومی و اقامتگاه های فضای سبز، با اسکان در کانکس و چادرهای مناسب را دربرمی گیرد.
ورود گردشگران به یک کشور و اقامت آنها به تنهایی برای رونق صنعت گردشگری یک کشور کافی نیست؛ بلکه، این گردشگران باید بتوانند به سهولت در شهر تردد کنند. برای تردد آسان و سریع این گردشگران در شهر، امکانات گوناگونی وجود دارد که در ادامه به تشریح ساختار آن خواهیم پرداخت:
سیستم های حمل و نقل زمینی و هوایی در اکثر کشورهای پیشرفته اروپایی از جمله ایتالیا، بسیار منظم عمل می کنند. بهره این نظم در راستای رونق صنعت گردشگری این کشورها از آن جهت است که هیچ یک از گردشگران، برنامه ای (به عنوان نمونه بازدید از یک موزه) را، با این پیش فرض که بی نظمی در رفت و آمد، حتماً قسمتی از وقت آنها را هدر خواهد داد، از برنامه گردش خود حذف نمی کنند؛ مضافاً بر اینکه نظم و سرعت وسایل نقلیه، امکان گردش ها و سفرهای کوتاهتر را که اقتصادی تر بوده و با تعطیلات کوتاه نظیر تعطیلات آخر هفته نیز سازگاری دارند، مهیا می کند.
برای گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، انواع وسایل نقلیه؛ از تاکسی های تشریفات تا تاکسی های معمولی و اتوبوس و مترو و... مهیاست.
در سطح بین شهری و حتی بین المللی نیز، در کنار قطارهای پرسرعت و گران قیمت تر، انتخاب های دیگری نیز وجود دارند که با حذف برخی خدمات، هزینه ها را کاهش داده تا همچنان، سفر ممکن باشد. در سفرهای هوایی نیز، سفرهایی وجود دارند که به عنوان مثال، به شرط حمل بار کمتر و تنها با پرداخت هزینه های گمرکی، هزینه سفر را به حداقل کاهش داده اند.
منطق ساخت مسیرهای مترو و اتوبوس در شهرهای بزرگ ایتالیا مانند شهر رم، بر این مبنا است که همواره در کنار یک بنای باستانی یا موزه معروف، یک ایستگاه مترو یا اتوبوس نیز وجود دارد.
منطق نامگذاری ایستگاه های مترو و اتوبوس در شهرهای بزرگ ایتالیا مانند شهر رم، به این نحو است که همواره ایستگاه های مترو یا اتوبوس، به نام بنای باستانی یا موزه نزدیک به آن ایستگاه ها نامیده می شوند تا شناسایی آنها توسط گردشگران با سهولت بیشتری انجام شود.
ساعات کار اتوبوس، قطارهای بین شهری، تراموا و مترو در شهرهای ایتالیا؛ به ویژه شهرهای بزرگ مانند رم، به نحوی است که با ساعات کاری از حدود ساعت ۵ صبح تا نیمه شب به طور عادی، و از نیمه شب تا ۵ صبح با خطوط شبانه، امکان تردد گردشگران را در تمامی اوقات شبانه روز به صورت منظم و قابل برنامه ریزی و با نهایت سرعت ممکن فراهم می کند.
وسایل نقلیه عمومی در شهرهای بزرگ ایتالی با افزایش ساعات کاری خود در شب های تعطیل (تا ساعت ۱.۳۰) و شب های اعیاد و مناسبت های ملی (تا ساعت ۳) به تردد مسافران و گردشگرانی که برای مشاهده یا شرکت در یک مراسم خاص (به عنوان مثال، مراسم ویژه روز آزادی در شهر رم) به شهرهای این کشور سفر کرده اند، یاری می رساند.
امکانات ایاب و ذهاب در کشور ایتالیا به آنچه گفته شد محدود نمی شود و انواع مختلفی از امکانات برای گردشگران مهیاست. به عنوان مثال در شهر رم، اتوبوس های سربازی وجود دارند که گردشگران با خرید بلیط ویژه آن می توانند در روزهای خوش آب و هوا از غالب بناهای باستانی و اماکن دیدنی این شهر با صرف کم ترین وقت و انرژی و هزینه دیدن کنند. این اتوبوس ها، به ویژه برای افرادی که به هر دلیل (کهولت یا بیماری و...)، قادر به پیاده روی نیستند، وسیله نقلیه مناسبی به شمار می روند.
گردشگر در طول سفرهای درون شهری به حال خود رها نشده و همواره در طول گردش روزانه، در طول شهر و در کنار مسیرهای پرتردد، با دفاتر گردشگری ای مواجه می شود که در آنها می توان نقشه دریافت کرده و مسیر حرکت خود را کنترل کرد یا برای بازدید از چند بنای باستانی و موزه و... که در یک مسیر قرار دارند، اطلاعات تکمیلی دریافت کرد.
در اماکن تفریحی و گردشگاه ها، یا ابنیه باستانی و موزه ها، تلاش شده با بهره گیری از یک برنامه کاری منظم و منطقی و نیروی انسانی متخصص، در محیطی مناسب، شرایط استاندارد بازدید برای گردشگران فراهم شود که اطلاع رسانی یکی از ضروریات آن بوده و به شرح ذیل تحقق می یابد:
* نصب تابلوهای بزرگ و قابل رؤیت مشخصات هر بنا یا هر بخش از یک بنا، یا هر اثر باستانی در یک موزه که علاوه بر زبان ایتالیایی به چند زبان زنده دیگر نیز ترجمه شده است.
* راهنمایان حاضر در این ابنیه و موزه ها که در صورت درخواست بازدید کنندگان قادر هستند به جند زبان زنده دنیا، توضیحات لازم را به ایشان ارائه کرده و به سوألاتشان پاسخ دهند.
* رادیو بی سیم های چند زبانه که در مقابل ورودی های ابنیه و موزه ها به بازدید کنندگان تحویل می شود و بازدیدکنندگان در صورت تمایل، با انتخاب یکی از زبان های موجود در سیستم، در هر یک از قسمت های یک بنای باستانی، یا در یک موزه در مقابل هر یک از آثار باستانی و هنری موجود در آن، کد مربوط به آن بخش از بنا، یا آن اثر هنری یا تاریخی را وارد سیستم کرده و سیستم، اطلاعات کامل موجود را به زبان انتخاب شده توسط بازدید کننده، به صورت گویا برای وی بازگو می کند.
در محل ورودی ها و خروجی های هریک از موزه ها و بناهای باستانی، میزهایی نهاده شده که بر روی آنها، انواع دفترچه ها و آگهی های مربوط به آن بنا، موزه، یا آثار تاریخی و هنری موجود در آن موزه، همراه با تصاویر رنگی و زیبا آماده شده است.
ویژگی این قبیل دفترچه ها و آگهی ها این است که با کیفیتی بالا به نحوی تهیه شده اند که بالفرض، آگهی ها می توانند مانند سوغات فرهنگی یک شهر، پس از بازگشت از سفر، به عنوان کارت پستال آن شهر، به دوستان هدیه داده شوند و به این ترتیب، علاوه بر اطلاع رسانی و برآوردن نیاز به داشتن یک یادمان از سفر، تبلیغی نیز برای افراد دیگری که ممکن است آن دفترچه یا آگهی را مشاهده کنند، برای بازدید از آن بنا یا موزه و... خواهند بود.
چنانکه از بررسی موارد سابق الذکر مشهود است، ارتقاء صنعت گردشگری در یک کشور، صرفاً با مساعی سازمان هایی که به طور مستقیم و بی واسطه با بخش گردشگری در ارتباط هستند، مقدور نیست و به همکاری سایر نهادها و سازمان ها نیز نیازمند است. آنچه در ادامه می آید، اشاره به برخی از اقداماتی است که توسط سازمان هایی خارج از سازمان گردشگری کشور ایتالیا انجام شده و به ارتقاء صنعت گردشگری در این کشور کمک می کند:
در شهرهای پر گردشگر ایتالیا مانند شهر رم، تلاش شده است که جهت رفاه حال گردشگران و رفع مشکل ایشان در برقراری ارتباط کلامی به زبان ایتالیایی، همواره در مشاغلی نظیر پذیرش هتل، رستوران ها و... از کارکنانی بهره گرفته شود که برای برقراری ارتباط با مراجعین، لااقل به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند.
در شهرهای پرگردشگر، برای گردشگرانی که حتی به زبان انگلیسی نیز، تسلط نداشته باشند، تمهیداتی اندیشیده شده که حداقل قادر باشند، نیازهای اولیه خود را برآورده سازند. این امر با نصب دستگاه های فروش اقلام مختلف، در مراکز متفاوت مقدور شده است که عمدتاً به جای نگارش نام آن کالا، از تصویر آن بهره گرفته شده و به هر تصویر یک کد عددی اختصاص یافته است که خریدار با فشار دادن یک کلید، یا گفتن یک عدد به فروشنده می تواند کالایی را که قیمت آن نیز در مقابل اش مشخص شده، خریداری کند.
به عنوان مثال، گردشگر با ورود به یک اغذیه فروشی و دیدن تصاویر غذاها (که به خوبی، نشانگر محتویات آنهاست)؛ عدد مقابل غذای مورد علاقه اش را گفته، و بهای آن را می پردازد. واسطه سازی ماشین هایی با فهرست اقلام تصویری و کدگذاری عددی را در مورد خرید اقلام دیگر؛ از آب و نوشیدنی های گرم و سرد گرفته تا خرید بلیط و... نیز مشاهده می کنم.
گردشگران تنها به جاهایی که تاکنون ندیده اند، سفر نمی کنند؛ بلکه، به جاهایی که از آنجا خاطره خوبی دارند نیز سفر می کنند. مدیریت ساختن حس و خاطره خوب از یک سفر برای گردشگران، همانطور که گفته شد، از عهده بخش گردشگری یک کشور به تنهایی برنمی آید و نیازمند همکاری سایر بخش ها نیز هست. به عنوان مثال، در کشور ایتالیا، به شدت مراقبت می شود که رانندگان تاکسی، رستوران دارها، فروشندگان و... بابت کالاها و خدماتشان، وجهی بیشتر از قیمت مصوب از گردشگران اخذ نکنند تا موجبات انتقال حس عدم اطمینان به ایشان را فراهم نیاورند.
از دیگر ضروریاتی که به ارتقاء صتعت گردشگری در یک کشور یاری می رساند، ایجاد امنیت برای گردشگران در آن کشور است. اغلب گردشگران در صورت احساس عدم امنیت، به زیباترین شهرها و کشورها نیز سفر نخواهند نکرد. به عنوان مثال، مطابق آمارها، برخی از شهرهای جنوبی ایتالیا، علی رغم برخورداری از جاذبه های گردشگری بسیار، به واسطه معضل عدم امنیت، قادر نیستند به اندازه کافی جلب گردشگر کنند.
پذیرش و داشتن رفتار مناسب با گردشگران؛ به عنوان امری مؤثر در میزان جلب گردشگ در یک شهر، امری است که باید در میان شهروندان یک شهر، فرهنگ سازی شود. به عنوان مثال، آمارها گویای آن است که در کشور ایتالیا، گردشگران در شهرهایی که مردم با ایشان برخورد بهتری داشته اند، بر اقامت خویش افزوده اند و برعکس، در شهرهایی که رفتارهای نامناسبی، مانند رفتارهای نژادپرستانه مشاهده نکرده اند، از ایام اقامت خویش کاسته اند.
در خاتمه، می توان به برنامه هایی اشاره کرد که با هدف گسترش فرهنگ گردشگری و فراهم سازی امکان گردشگری برای اقشار کم درآمد و خاص جامعه، برنامه ریزی شده اند:
در کشور ایتالیا، در برخی شهرها مانند شهر رم، یکشنبه اول هر ماه، ورود به تمامی بناهای باستانی و موزه ها، رایگان بوده و به این ترتیب، افراد کم درآمد نیز، امکان بازدید از این ابنیه و آثار هنری، تاریخی را خواهند یافت.
در کشور ایتالیا، در شهر رم، هر ساله یک شب که «شب موزه» نامیده می شود، درهای تمامی موزه ها تا ساعاتی از بامداد، برای بازدید علاقه مندانی که به دلایل شغلی، تحصیلی و... امکان بازدید از موزه ها را در طول روز ندارند، مفتوح است.
بسیاری از برنامه های مربوط به اعیاد و مناسبات های ملی در کشور ایتالیا، مانند برنامه های اجرای موسیقی در این ایام، غالباً در مجاورت ابنیه باستانی شهرهای مختلف انجام می شود که خود به معرفی آن بنا و افزایش بازدید از آن کمک می کند.
سازمان گردشگری کشور ایتالیا، برای معرفی برخی از شهرهایی که جاذبه های گردشگری آن ها به انداره کافی معرفی نشده اند یا شمار گردشگران آنها کاهش یافته است، برنامه های فرهنگی و هنری ای را در این شهرها ترتیب می دهد تا به واسطه برگزاری چنین برنامه هایی، آن شهر را معرفی و مخاطبان را از نزدیک با جاذبه های گردشگری آن شهر آشنا کند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « خبرگزاری مهر » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
