19 مارس 2024 - 05:52
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد:

ایران؛ قربانی جدید تغییر اقلیم

26 اکتبر 2016 - 10:00 dsfr.ir/oo4sk

تأثیر تغییر اقلیم در جوامع، پیش بینی شده بود اما اثرات تغییر اقلیم در کشور ما زودتر دیده شد.

افزایش دما، کاهش بارندگی، خشکیدن تالاب ها و توسعه بیابان ازجمله شواهد تغییر اقلیم در ایران است.

معاون رئیس جمهوری در مراسم روز جهانی مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی با برشمردن شواهد این پدیده در ایران، از افزایش دما، کاهش بارندگی، خشکیدن تالاب ها و کاهش آب های زیرزمینی یاد کرد و گفت: «ایران قربانی اثرات تغییر اقلیم است.» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با برداشتن نقاب از چهره پدیده جهانی تغییر اقلیم، در این مراسم از اقدامات ایران و لزوم همکاری های بین المللی در این مورد سخن گفت.

صبح روز سوم آبان ماه، معصومه ابتکار با بیان این که امروزه به طور متوسط شاهد افزایش 1.5 درجه ای دما در برخی از مناطق کشور هستیم و در برخی استان ها تا 3 درجه افزایش دما را تجربه کرده ایم، گفت: «کاهش بارندگی یکی دیگر از تاثیرات تغییر اقلیم بر کشور است که لازمه مقابله با آن اقدام جدی ملی و همراهی جدی بین المللی است، اما به نظر می رسد به اندازه کافی به اثرات تغییر اقلیم توجه نشده است.»

برای مدیریت صحیح آب نباید تعلل کرد

ابتکار با اشاره به خشکیدن تالاب ها، رودخانه ها، کاهش آب های زیرزمینی و توسعه بیابان به عنوان آثار تغییر اقلیم در ایران، مقابله با این پدیده را نیازمند اقدامی قاطع و هماهنگ دانست، چرا که «مسأله آب و آینده ایران» مطرح است. «نمی توانیم کوتاهی و تعلل کنیم. شاید در گذشته به منابع آب توجه کافی نشده اما اکنون به مرحله ای رسیده ایم که مدیریت روان آب ها و منابع زیرزمینی نیازمند تجدید نظر و بازنگری است.»

او با این مقدمه، دستیابی به فناوری های روز دنیا را از نیازمندی های مدیریت صحیح آب و کشاورزی دانست؛ اقدامی که به گفته او، دولت یازدهم گام های موثری برایش برداشته، هرچند «باید موضوع را جدی تر گرفت و تهدید را کوتاه مدت دید و دانست که در آینده مشکلات بیشتری به وجود خواهد آمد.» به گفته معاون رئیس جمهوری، بخشی از این وضع به نحوه مدیریت و بخش دیگر به تاثیرات جهانی بر می گردد که نتیجه آن تأثیرپذیری ایران از یک واقعه جهانی است. بر این اساس، باید در این راستا حقوق کشور خود را در نظر بگیریم، هر چند در چند سال اخیر تحریم ها سبب شد نتوانیم از کمک صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF) استفاده کنیم.

آنچه ایران برای مقابله با تغییر اقلیم انجام داد

معاون رئیس جمهوری در ادامه سخنانش، بعد از چیدن مقدمات، باب صحبت از «واقعیت ها» را باز کرد و درباره «اقدامات موثر دولت در سه سال گذشته» سخن گفت، هر چند «عقب ماندگی زیادی وجود دارد.» او گفت: « باید تلاش کنیم تا میان اهداف کنوانسیون تغییر اقلیم، توافق پاریس و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای یک همگرایی ملی و بین المللی ایجاد کنیم.» ابتکار با نگاهی به سیاست های محیط زیستی ابلاغی رهبری و با اشاره به انتشار گازهای گلخانه ای و تغییر اقلیم در آن، این سیاست ها را نشان دهنده ایجاد جهت گیری درست در این زمینه دانست و توجه رئیس جمهوری به این موضوع را مهم اعلام کرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «در راستای بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای برنامه اقتصاد کم کربن تصویب شد که جزو سند پشتیبان برنامه ششم توسعه است، علاوه بر این در همان سال اول دولت، مشارکت ایران در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را با همکاری دستگاه ها آغاز کردیم و براساس آن برنامه اقدام ملی تصویب شد.» او به توافق پاریس هم اشاره کرد که براساس آن، مقرر شد ایران 4 درصد بدون شرط و 8 درصد مشروط به برداشته شدن تحریم ها، از انتشار گازهای گلخانه ای خود تا سال 2030 بکاهد.

نقش ایران در توافق پاریس

ابتکار با اشاره به نقش بسزای ایران در شکل گیری توافق پاریس و قدردانی رئیس جمهوری فرانسه از این موضوع، یادآور شد: «از زمانی که این توافق شکل گرفت ایران اقدامات خود را آغاز کرد و اکنون این توافق در دولت ایران تصویب شده و در دستور کار صحن مجلس قرار دارد که امیدواریم هرچه زودتر تصویب شود.» او اجرای این توافقنامه را از چند جهت به نفع ایران دانست؛ ازجمله اصلاح الگوی مصرف. «در حال حاضر با استفاده نادرست از منابع، انرژی زیادی را هدر می دهیم؛ به عنوان مثال روشن بودن فلرها علاوه بر آلودگی هوا ثروت ملی را هدر می دهد.»

معاون رئیس جمهوری کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و سهم ایران در جامعه جهانی را موضوع مهمی دانست که براساس آن، هفته گذشته مصوبه ای در دولت به تصویب رسید که تمام دستگاه های اجرایی را مکلف می کند تا دو سال آینده 20 درصد برق مورد نیاز خود را از انرژی های تجدیدپذیر تأمین کنند. او افزود: «این که گفته شده در توافقنامه پاریس تحریم ها و جریمه هایی پیش بینی شده یا این که بخواهند ترس و واهمه ای از توافق پاریس ایجاد کنند؛ گرچه مدیران مربوطه اشاره کردند، اما لازم است من هم این موضوع را تکذیب و اعلام کنم این تعهدات را خود ما برای خودمان تعیین کرده ایم و در راستای منافع، سیاست ها و راهبردهای ماست و پیشگامی در این زمینه یکی از رویکردهایی است که دنبال می کنیم.»

ابتکار همچنین هشدار داد که توافقنامه پاریس از جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به لحاظ بهداشتی، اقتصادی و همراهی با جامعه جهانی مهم است، اما بُعد دوم آن که سازگاری با اثرات تغییر اقلیم است هم خیلی اهمیت دارد زیرا ایران نه در آینده که همین امروز هم قربانی اثرات تغییر اقلیم است.

قدم نخست مقابله با تغییر اقلیم کاهش رشد جمعیت

گری لوئیس، نماینده سازمان ملل متحد در ایران هم از دیگر سخنرانان این مراسم بود که با طرح این سوال ها، سخنرانی خود را آغاز کرد: این که اثرات تغییر اقلیم چیست؟ دنیا برای این اثرات چه برنامه هایی دارد و ایران و سازمان ملل چه برنامه هایی را در پیش گرفته اند؟گری لوئیس ادامه داد: «مورد اول کاملا واضح است. با توجه به شواهدی که داریم، اثرات تغییر اقلیم روی تمامی کشورهای کره زمین دیده می شود. امروز همه اثرات ازجمله بالا آمدن سطح دریا و تغییر آب و هوا را می توان مشاهده کرد. همه این شواهد را در ایران هم می توان دید. در ایران مشکل کم آبی، طوفان های شن و ماسه و بیابان زایی را داریم. مشکل طوفان های شن و ماسه اغلب دلایل طبیعی دارد اما در ایران نبود آب و خشکسالی و ضعف مدیریت اراضی در داخل و خارج ایران دلیل اصلی این موضوع است. این عوامل باعث شده که اقتصاد ایران تحت تأثیر قرار گیرد و مردم نتوانند معیشت پایدار داشته باشند و سلامتی آنها متاثر شود. در ایران متاسفانه مردمی که بیشتر تحت تأثیر اقلیم هستند، توانایی آن را ندارند که از پس این اتفاقات برآیند. ما چه می توانیم بکنیم؟»

نماینده سازمان ملل در ایران با این توضیحات گفت که در تمامی دنیا ازجمله در ایران اقداماتی هست که باید انجام داد. «قدم اول این است که رشد جمعیت را مهار کنیم زیرا تعداد آدم های روی زمین با منابع محدود ما سازگاری ندارد و این ایجاد مشکل می کند.» گری لوئیس اضافه کرد: «باید روش ها و الگوهای تولید و مصرف خودمان را تغییر دهیم و به تولید و مصرف سبز رو بیاوریم. به دلیل این که تغییرات اقلیم درحال رخ دادن است باید زیرساخت ها و مردم را به نحوی سازگار کنیم تا این تغییرات را تاب بیاورند.»

 او در ادامه با بیان این که در یک سال گذشته توافقاتی در جهان امضا شد که کمک می کنند بتوانیم مشکلات را حل کنیم، گفت: «دو توافق به طور اخص به مسأله محیط زیست پرداخته اند. یکی توافق پاریس و دیگری توافق اهداف 17 گانه توسعه پایدار که هدف سیزدهم آن از تغییرات اقلیم صحبت می کند. توافق پاریس می گوید تمام کشورهای متعهد توافق کرده اند افزایش دمای کره زمین بیش از 2 درجه نباشد. کارهای زیادی برای رسیدن به این هدف باید کرد که من وارد جزییات آن نمی شوم اما ایران با امضا کردن این سند تعهد خود را برای رسیدن به این اهداف نشان داده است.»

به گفته گری لوئیس، وزیر خارجه ایران، محمدجواد ظریف در آوریل 2016 با امضا کردن این سند ایران را به این توافق متعهد کرد و طی چند هفته آینده این برنامه عملی خواهد شد.

نماینده سازمان ملل در ایران همچنین خبر داد که جمهوری اسلامی ایران متعهد شده است که اواسط سال 2017 گزارشی از عملکرد خود را در اهداف توسعه پایدار به نشست سازمان ملل متحد ارایه کند. به گفته او، اکنون ششمین برنامه توسعه ملی ایران در مجلس درحال تصویب و بازخوانی است و 20 اصل از این برنامه توسعه، آرمان های توسعه پایدار را پوشش می دهد.

1