19 مارس 2024 - 11:39
شورای حکام میراث ناملموس مطرح کرد؛

پیشنهاد عموزادگی به جای خواهرخواندگی شهرها

18 اکتبر 2016 - 12:30 dsfr.ir/485v3

پیشنهاد عموزادگی به جای خواهرخواندگی شهرها
خبرگزاری مهر
نشست میراث ناملموس

مرکز میراث ناملموس تهران به شورای حکام میراث ناملموس پیشنهاد داد: به واسطه وجود برخی از آیین های مشترک بین دو کشور عموزادگی به جای خواهرخواندگی مطرح شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست بررسی عملکرد گذشته و آینده مرکز میراث ناملموس تهران با حضور رئیس این مرکز و معاون میراث فرهنگی کشور ظهر روز دوشنبه 26 مهر ماه در دبیرخانه این مرکز برگزار شد.

در این برنامه، یدالله پرمون رئیس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث ناملموس در آسیای مرکزی و غربی تحت نظارت یونسکو (مقوله 2) که از آن به عنوان مرکز میراث ناملموس تهران یاد می شود، گفت: این مرکز یک مرکز مطالعاتی درباره میراث ناملموس تحت نظارت سازمان جهانی یونسکو است که حوزه کاری 24 کشور در آسیای غربی و مرکزی را برعهده دارد.

وی افزود: ترغیب و ترویج همکاری های بین المللی در سطح منطقه، تقویت مراکز تحت فعالیت، پژوهش با محوریت پاسداری از میراث ناملموس، کسب، توزیع و نشر اطلاعات مربوط به میراث ناملموس کشورها، اجرای برنامه های پاسداری موفق از میراث ناملموس، آگاهی افزایی و رؤیت پذیر کردن میراث ناملموس برای مردم، ظرفیت سازی یا آموزش و تربیت نیروی متخصص از جمله وظایف این مرکز به شمار می آید.

پرمون ادامه داد: میراث ناملموس تحت 5 مقوله در این مرکز شناسایی می شوند. یکی از آن ها سنن شفاهی است که در بستر زبان جاری می شود مانند قصه ها، لالایی ها، آواهای کار، نقالی ها و ... دیگری در زمینه هنرهای اجرایی است، مانند مجموعه ای از موسیقی ها، رقص، تئاتر، عروسک گردانی و ... مجموعه ای از آیین ها نیز جزئی از میراث ناملموس هستند مثل آداب و رسوم، جشن ها، بازی، رویدادها و گردهمایی ها. دانش سنتی که نسل به نسل منتقل می شود و مدیریت سنتی با استفاده از منابع انرژی همه اینها در حوزه دانش سنتی قرار می گیرد. صنعتگری سنتی نیز جزئی از میراث ناملموس است این موارد جزء مقولاتی هستند که اکنون تحت عنوان مردم شناسی آنها را می شناسیم ولی این میراث ناملموس فراتر است چون مقوله هنر و زبان شناسی را نیز در بر می گیرد.

رئیس مرکز میراث ناملموس تهران افزود: این مرکز سال گذشته به عنوان مرکز فعال در منطقه تجلیل شد چون توانسته ایم همکاری کشورها را جذب کنیم از 24 کشور حوزه آسیای غربی و مرکزی اکنون 11 کشور به عضویت مرکز ما درآمده اند مانند ایران، عراق، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، قرقیزستان، قزاقستان، لبنان، فلسطین، ترکیه و ارمنستان. تعداد دیگری از کشورها نیز علاقه مند هستند به ما بپیوندند که امورات اداری آنها در حال انجام است.

وی گفت: کنوانسیون میراث ناملموس یونسکو این آزادی را به کشورها می دهد که آیین ها را حتی اگر ابزار آن تغییراتی داشت، ثبت کنند. همچنین ما اگر مرتکب انتخاب شویم، یکی از اصول حوزه میراث ناملموس را نقض کرده ایم که به آن رقابت می گوییم. شاید بگویید فرش ایران غیرقابل رقابت است، اما در کشور ترکمنستان فرش به حدی مهم بوده که 5 گل فرش را روی پرچم این کشور طراحی کردند و نشان دهنده 5 گل در این کشور است. این کار انجام شد چون در چارجوب کنوانسیون تا این اندازه باید به اقوام احترام گذاشته شود. اگر پرونده ای به شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی به عنوان میراث ناملموس آورده شده و گفته اند این میراث عنصر هویتی است، باید سبز شود.

وی همچنین درباره برگزاری برنامه ها و نشست های سالانه مرکز مطالعات میراث ناملموس گفت: برگزاری نشست های سالانه از جمله رئوس فعالیت های ما است. یک نشست عادی حکام و سه نشست فوق العاده در سال های اخیر برگزار شده است. تشکیل هیات اجرایی نیز در تهران امسال انجام شد. برگزاری مستمر شورای راهبردی، پیگیری تثبیت جایگاه حقوقی مرکز، نگارش اسناد پایه ای مرکز به دو زبان از جمله فعالیت های دیگر مرکز به شمار می آید. جشنواره بین المللی عروسک های بومی نیز در سال 2016 انجام شد و جشنواره پژوهشی بازی های فکری و سرگرمی نیز در سال 2017 برگزار می شود. سه نشست تخصصی که یکی از آنها در قشم در زمینه راهکاری های علمی برای پاسداری از میراث ناملموس بود، اخیرا برگزار شده است.

پرمون همچنین به پیشنهاد این مرکز به شورای حکام اشاره کرد و گفت: ما همیشه شنیده ایم که بین یکی از شهرهای ایران و یکی از شهرهای کشورهای دیگر رابطه خواهرخواندگی مطرح می شود. ما طرحی را به شورای حکام دادیم که به جای خواهرخواندگی عموزادگی را جایگزین کنیم. به این معنی که برخی از میراث ناملموس در تعدادی از کشورها مشکل است مثل بازی ها یا برخی از جشن ها. ما می توانیم رابطه خوایشاندی بین اقوام دو کشور از طریق میراث ناملموس دو کشور ایجاد کنیم به عنوان مثال مردم یک روستا می توانند با مردم یک روستای دیگر به واسطه برخی از آیین ها یا میراث مشترک رابطه عموزادگی داشته باشند. عموزادگی به این معنا است که می توان با میراث مشترک چند نسل عقب تر هم رابطه خویشاوندی داشت. دستورالعمل عموزادگی به شورای حکام برده شده است. این طرح در جریان نشست تخصصی قشم بررسی شد؛ چراکه در قشم جشنی با نام نوروز صیاد برگزار می شود که نمایندگانی از ترکیه نیز به ما گفتند که ما چنین جشنی را در ترکیه هم داریم و یا عروسک های بدون چهره نیز نه تنها در برخی از روستاهای ایران بلکه در افغانستان و یا اروپا هم درست می شوند، با این احال به ما گفته اند که فعلا روی آیین نامه آن کار کنید.

در ادامه این برنامه محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور، به ثبت برخی از پرونده های میراث ناملموس در تهران اشاره کرد که ثبت آنها موجب برخی از اظهارنظرهای متناقض شده است.

وی به ثبت ملی کباب بناب اشاره کرد و گفت: خود کباب ثبت نشده بلکه دانش پخت کباب است که به ثبت رسیده است. حتی همکاران ما در سازمان میراث فرهنگی و یا اداره های کل میراث استان ها هم در بیان آن اشتباه می کنند و این موجب برخی از اظهارنظرهای متناقض شده است و یا در ثبت ملی کرفس رویشگاه آن به ثبت رسیده است.

طالبیان همچنین در میان صحبت های خود به پرونده تخت جمشید و پاسارگاد اشاره کرد و گفت: پرونده های ثبت جهانی آثاری که سال ها پیش به ثبت رسیده، دو صفحه ای بودند، محدودیتی برای تکمیل پرونده وجود نداشت، اما رفته رفته این کار سخت تر شد و اکنون باید برای ثبت هر پرونده ای پلان مدیریتی ارائه کنیم.

وی به فهرست در حال انتظار میراث ناملموس اشاره کرد و گفت: همه استان ها تقریبا سیاهه ای از میراث ناملموس قابل ثبت را ارائه کرده اند. ما فهرست در حال انتظار ثبت جهانی میراث ناملموس را تهیه کرده ایم، اما نمی توان همه آن را روی سایت یونسکو قرار داد. کمیته میراث جهانی ناملموس توصیه می کند پرونده هایی که به صورت مشترک با کشورهای دیگر تدوین شده اند، در اولویت ثبت قرار گیرند.

معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: اگر ایل گلی تبریز درست ساماندهی می شد، این محوطه را می توانستیم به عنوان باغ ایرانی ثبت کنیم. برخی از باغ ها در کشور به پارک تبدیل شدند مانند هشت بهشت اصفهان که بیشتر شبیه پارک است. با این وجود اگر اثری معرف باغ ایرانی باشد، می توان به پرونده اصلی آن ملحق کرد.

1