کیفیت حضور گردشگران، موضوعی است که برای هر کشوری در سطح ملی و بین المللی حائز اهمیت است و افزایش کمی تعداد گردشگران را نیز به دنبال خواهد داشت.
در بحث پیرامون گردشگری، موضوعی که همواره از سوی دست اندرکاران این صنعت به ویژه در بخش دولتی مطرح بوده، توجه به کمیت گردشگران یا تعداد آنان است؛ در حالی که کیفیت حضور یک گردشگر از کمیت آن مهم تر است. اینکه گردشگر چقدر در مقصد مورد نظر هزینه می کند و از این طریق، بر اقتصاد منطقه میزبان و درآمدزایی جامعه محلی تاثیرگذار است، موضوعی است که در برنامه ریزی های گردشگری باید همواره مورد توجه قرار گیرد.
از سوی دیگر کیفیت حضور گردشگران، موضوعی است که برای هر کشوری در سطح ملی و بین المللی حائز اهمیت است و افزایش کمی تعداد گردشگران را نیز به دنبال خواهد داشت. حضور کیفی یک گردشگر است که به ایجاد فرصت های شغلی، مطرح شدن جامعه میزبان و ایجاد فرصت های توسعه و پیشرفت، بهبود ساختارهای زیربنایی و تشکیلات اصولی منطقه و همچنین افزایش منابع مالی و کمک به اقتصاد جوامع محلی منجر می شود.
این حضور کیفی خود نیازمند بسترسازی و ایجاد زیرساخت های مناسب در راستای پاسخگویی به نیاز گردشگران اگرچه در تعداد اندک است و تا زمانی که شرایط مناسب برای تامین زیرساخت های کیفی گردشگری فراهم نشود، کمیت گردشگران نیز در حالتی ایستا خواهد ماند و تغییر رو به رشدی را تجربه نخواهد کرد.
مناسب ترین مثال در این رابطه ورود گردشگران زیارتی به کشورمان است که آمار آنان به مراتب بیشتر از گردشگران فرهنگی و تاریخی است. در حالی که علت سفر این گردشگران پایبندی به اعتقادهای مذهبی است و از این رو تحت هر شرایطی و با بهره مندی از حداقل امکانات نیز به ایران سفر می کنند، اما درآمد اقتصادی کشورمان از این حضور انبوه گردشگران زیارتی، بالا نیست.
همان گونه که در دهه اول ماه محرم و اربعین حسینی نیز شاهد حرکت جمع عظیم گردشگران زیارتی ایران به سمت شهر کربلا و البته با پای پیاده و با بهره مندی از کمترین امکانات رفاهی - خدماتی هستیم، اما طبیعی است که درآمد مالی که باید از حضور این گردشگران عاید عراق و دست اندرکاران حوزه گردشگری این کشور شود در مقایسه با حجم عظیم گردشگران ناچیز است و شاید با هزینه های خدماتی که این کشور برای پذیرایی از زائران حسینی هر سال در نظر می گیرد، کوچک ترین صرفه اقتصادی برای عراق به عنوان یکی از قطب های گردشگری زیارتی مسلمانان جهان نداشته باشد.
نمونه های جهانی
اما اگر بخواهیم در سطح بین الملل نیز به مقایسه بپردازیم فرانسه و آمریکا نمونه های خوبی در این زمینه هستند. در شرایطی که بنا بر اعلام سازمان جهانی گردشگری، فرانسه به عنوان نخستین کشور موفق در جذب گردشگر در دنیا شناخته شده و از بیش ترین تعداد گردشگران بین المللی برخوردار است، اما ایالات متحده آمریکا به رغم برخورداری از تعداد کمتر گردشگران در مقایسه با فرانسه، از نظر کسب درآمد حاصل از گردشگری مقام اول را در دنیا از آن خود کرده است.
کل سخن اینکه بالا بودن آمار گردشگران نباید ملاک رونق گردشگری یک مقصد گردشگری باشد، چراکه الزاما بازدهی مالی مناسبی را برای منطقه میزبان به دنبال نخواهد داشت و شاید اثر مخربی نیز به ویژه برای جوامع محلی به دنبال داشته باشد. آنچه در گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد برابری سطح خدمات گردشگری با تعداد گردشگران و بازدهی مناسب مالی برابر با کمیت حضور گردشگران برای یک منطقه است.
مناسب بودن سطح خدمات ارائه شده به گردشگران است که به نوعی موجب اطمینان بخشی به گردشگر در مورد مقصد سفر می شود و زمینه بازگشت دوباره او را به یک منطقه فراهم می آورد. طبیعی است گردشگری که با آگاهی و به صورت هدفمند یك منطقه را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می کند، در مقصد مورد نظر نیز به شکل هدفمند هزینه کرده و از این رو منجر به درآمدزایی جامعه میزبان خواهد شد.
بنابراین باید این طور نتیجه گرفت که به رغم رویکرد نادرستی که در بخش گردشگری کشور و در حوزه جذب گردشگر حاکم است، اولویت اصلی در صنعت گردشگری باید درآمدزایی از طریق این صنعت به دنبال کیفیت حضور گردشگران باشد و نباید صرفا با هدف بالا بردن آمار گردشگران، کیفیت را فدای کمیت کنیم.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
