28 مارس 2024 - 17:33

درس های برنامه جامع گردشگری استونی برای ایران

25 سپتامبر 2016 - 13:30 dsfr.ir/9a6af

درس های برنامه جامع گردشگری استونی برای ایران
آمازون
قسمت تاریخی شهر تالین استونی

صنعت گردشگری استونی از اوایل دهه 1990 به سرعت توسعه یافت.

استونی کوچک ترین و شمالی ترین کشور حوزه دریای بالتیک است و با روسیه و لتونی مرز مشترک دارد. این کشور در سال 2004 عضو اتحادیه اروپا و در دسامبر 2007 وارد منطقه پیمان شنگن شد. همچنین در سال 2011 استونی به منطقه یورو پیوست.

طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، استونی جایگاه بیست و پنجم رقابت پذیری گردشگری را در میان 139 کشور به دست آورده است. به رغم اندازه کوچک آن، جغرافیا و فرهنگ استونی به طرز شگفت آوری متنوع است. حدود 40 درصد استونی از جنگل، دریاچه های متعدد، تالاب ها و مرداب ها پوشیده شده است. استونی دارای 3794 کیلومتر خط ساحلی و حدود 1500 جزیره است. سنت ها، فرهنگ و بناهای تاریخی استونی به خوبی تحت حفاظت قرار گرفته و بافت تاریخی و قرون وسطایی تالین (پایتخت استونی) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

آغاز صنعت گردشگری در استونی مربوط به میانه قرن نوزدهم میلادی است که تعدادی تفرجگاه برای اهداف تفریحی و درمانی تاسیس و به مقاصدی شناخته شده برای طبقه روشنفکر و مرفه سن پترزبورگ تبدیل شدند. پس از جنگ جهانی دوم، گردشگری به سرعت به صنعتی قدرتمند و در حال توسعه در اروپای غربی و آمریکای شمالی تبدیل شد؛ درحالی که استونی به دست شوروی تصرف شده و اهداف اقتصادی برای توسعه گردشگری، جای خود را به اهداف ایدئولوژیک داده بود و بسته بودن مرزهای اتحاد جماهیر شوروی از سفر افراد مقیم آن به خارج جلوگیری می کرد. با این همه این افراد می توانستند بین جمهوری های مختلف سفر کنند. صنعت گردشگری استونی از اوایل دهه 1990 به سرعت توسعه یافت. با به دست آوردن مجدد استقلال و بازگشایی مرزها و همچنین علاقه جهانیان به استونی به عنوان مقصدی جدید، این روند توسعه تقویت شد.

وزارت فرهنگ برای اجرای سیاست های دولت در گردشگری، هیات گردشگری استونی را در سال 1990 تاسیس کرد. وزارت امور اقتصادی و ارتباطات، خط مشی گردشگری را به عنوان بخشی از خط مشی اقتصادی کلی کشور طراحی و تدوین می کند و هدف آن تضمین رفاه اجتماعی و اقتصادی مردم از طریق رشد با ثبات اقتصادی، افزایش رقابت پذیری بین المللی و توسعه پایدار کشور است. این وزارتخانه همچنین مسوول تدوین لوایح قانونی، اجرای قوانین و مقررات، هماهنگی خط مشی گردشگری و اقدامات، یافتن منابع بودجه دولتی، استفاده از بودجه اتحادیه اروپا و ارتباط با سازمان های بین المللی است. نهاد سرمایه گذاری استونی در سال 2000 مرکز توسعه گردشگری را تاسیس و وظیفه اجرای خط مشی ملی گردشگری را به آن محول کرد.

برنامه ملی توسعه گردشگری سال 2013-2007 با هدف تضمین رقابت پذیری و توسعه پایدار صنعت گردشگری در سال 2006 از سوی مجلس استونی تایید شد. افزایش تعداد شب اقامت گردشگران و درآمد حاصل از آن، کاهش فصلی بودن گردشگری و بهره وری نیروی کار اهداف اصلی این برنامه بودند. در آغاز سال 2012، وزارت امور اقتصادی و ارتباطات، کار تدوین برنامه ملی توسعه گردشگری برای بازه زمانی 2020-2014 را آغاز کرد. لزوم بازنگری برنامه ملی توسعه گردشگری، از نیاز به مداخله ملی برای تضمین توسعه یکپارچه صنعت گردشگری در تمام مناطق ناشی می شود.

هدف اصلی مداخله دولت، همکاری با سازمان ها و اتحادیه های فعالان و نمایندگان منطقه ای صنعت گردشگری برای تعیین کاستی های جاری و پتانسیل های توسعه و همچنین ایجاد یک برنامه عملیاتی واحد است که بتواند نیازهای واقعی را تحت پوشش قرار دهد. این برنامه توسعه در راستای برنامه ملی توسعه گردشگری پیشین است که در سال 2013 به پایان رسیده است. این برنامه پس از مشورت با هیات گردشگری استونی، وزارتخانه ها، انجمن ها و مقامات محلی و مهم ترین کسب و کارهای گردشگری، از سوی دولت تصویب و سپس برای تصویب به مجلس فرستاده شد.

این برنامه جدید نسبت به برنامه پیشین توجه بسیار بیشتری به توسعه دانش بنیان، مطالعات گردشگری، افزایش آگاهی گردشگری و ارتقای آموزش گردشگری دارد. همچنین یکی از مهم ترین اهرم های موفقیت این برنامه توسعه جدید، همکاری هماهنگ و اقدامات مشترک تمام کارگزاران و ذی نفعان گردشگری در تمام سطوح برای دستیابی به اهداف تعیین شده است. اما در سطح منطقه ای سازمان های مدیریت و بازاریابی مقصد برای اجرای خط مشی ملی گردشگری و گسترش توسعه منطقه ای گردشگری تلاش می کنند.

همچنین به منظور بازاریابی، توسعه محصول، همکاری و آموزش ذی نفعان، انجام مطالعات، مشارکت و اجرای پروژه ها، جذب سرمایه، گردآوری و توزیع اطلاعات گردشگری و مدیریت مراکز اطلاعات گردشگری، پنج شهرستان استونی سازمان های غیرانتفاعی خود را با همکاری بخش خصوصی و دولتی تاسیس کردند. علاوه بر این، سه سازمان توسعه منطقه ای بزرگ تر نیز وجود دارد که مناطق شمالی، غربی و جنوبی را پوشش می دهد.

اهداف این سازمان ها برنامه ریزی و توسعه محیط کسب وکار گردشگری، هماهنگی پروژه های گردشگری، تامین مالی و ترفیع همکاری درون بخشی در استونی و خارج از کشور، جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، برگزاری کنفرانس ها و هماهنگی بازاریابی و ترفیع اکوتوریسم و سفر مسوولانه است. طبق بررسی روندها و اقدامات انجام گرفته برای پیشرفت صنعت گردشگری استونی، می توان نتیجه گرفت که گردشگری ایران نیز برای تضمین پایداری صنعت گردشگری در بلندمدت، باید به تدوین خط مشی گردشگری، برنامه ریزی هوشمندانه، جنبه های مختلف کیفیت، راه حل های خلاقانه، تمرکز دو چندان بر مشتریان و بازاریابی کشور به عنوان مقصدی جذاب توجه کند. تقویت همکاری بین سازمان ها، موسسات، فعالان بخش خصوصی و به طور کلی ذی نفعان و تعریف دقیق مسوولیت های هرکدام، امری حیاتی است. علاوه بر این برای توسعه مقاصد و محصولات، منابع سرمایه گذاری باید پایدارتر و مدل های بهره برداری از منابع محلی باید کارآتر باشند و آموزش منابع انسانی بهبود پیدا کند.

نویسندگان

سید مهدی طباطبایی / کارشناس ارشد بازاریابی گردشگری
سیامک سیفی / دانشجوی دکترای گردشگری دانشگاه پانتئون سوربن فرانسه

« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1