استان کردستان دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری است و به دلیل دارا بودن طبیعت منحصر به فرد و بکر مقصد مناسبی برای بومگردی و طبیعت گردی به شمار می رود.
با توسعه بومگردی مردم روستاهای این استان می توانند با فعالیت در گردشگری به اقتصاد روستای خود کمک کنند. همچنین می توان با به کار گماردن جوانان کردستانی به عنوان راهنمایان گردشگری محلی و بومی، برای مردم بومی و روستایی این استان اشتغالزایی کرد. کارشناسان بسیاری معتقدند که استان کردستان دارای زیباترین مناطق طبیعی در خاورمیانه است که به طور حتم با توسعه طبیعت گردی در این استان و جذب گردشگران خارجی از کشورهای همسایه، به اقتصاد کشور نیز کمک شده و به دلیل مرزی بودن کردستان می توان با جذب گردشگر خارجی برای ایران ارزآوری داشت. همچنین یکی از فرصت های توسعه گردشگری و صنایع دستی در استان کردستان انتخاب استان کردستان به عنوان نمونه آزمایشی کشوری صنایع دستی و گردشگری از سوی سازمان جهانی توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO) است که می تواند فرصتی برای رشد صنایع دستی و معرفی جاذبه های گردشگری این استان نیز به شمار رود.
یکی از مشکلات استان کردستان در حوزه گردشگری کمبود سرمایه گذاری روی این صنعت است. به گفته کارشناسان حمایت نکردن از سرمایه گذاران، اختصاص ندادن بسته های تشویقی به سرمایه گذاران، نبود احساس امنیت کافی در سرمایه گذاری و ارائه نکردن تسهیلات موجب شده تا بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه گذاری در استان کردستان نداشته باشد. این در حالی است که کارشناسان معتقدند اگر دولت به سرمایه گذاری در صنعت گردشگری استان اقدام کند بخش خصوصی نیز امنیت لازم را در سرمایه گذاری احساس کرده و به سرمایه گذاری در صنعت گردشگری کردستان ترغیب می شود. خبرها حاکی از آن است که بیش از 30 پروژه احداث هتل، هتل آپارتمان، اماکن اقامتی و گردشگری در استان کردستان در دست اجرا است که به تازگی طی جلسه ای در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان به مشکلات آنها رسیدگی شده است.
یکی از مشکلات اصلی گردشگری استان کردستان و از دلایلی که سرمایه گذاران را نسبت به سرمایه گذاری در این استان بی انگیزه کرده، نبود حمل و نقل مناسب برای مسافران و کمبود در زیرساخت های حمل و نقل این استان است. به گفته فعالان گردشگری استان کردستان دارای جاده های پیچ در پیچ و باریک است که در بسیاری از مناطق دچار خرابی و ویرانی شده و در برخی مواقع بدون اعلام قبلی مسدود می شوند. حمل و نقل ریلی نیز در استان کردستان وجود ندارد و در سراسر این استان تنها یک فرودگاه سنندج وجود دارد که آن نیز پروازهای محدودی به تهران و سلیمانیه دارد. برخی فعالان گردشگری نیز معتقدند که جاده سنندج به تهران جاده ای هموار و مناسب است و فقط جاده های روستایی این استان باریک و ناهموار هستند. فاصله تهران تا سنندج 6 ساعت است. چنانکه اشاره شد، استان کردستان به عنوان نمونه آزمایشی کشوری توسعه صنایع دستی و گردشگری از سوی سازمان جهانی توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO) انتخاب شده است. همچنین به تازگی جلسه هماهنگی و برنامه ریزی آن از سوی نهادهای مرتبط در استانداری استان کردستان با حضور «جولیو ویناتشا» نماینده سازمان جهانی توسعه صنعتی، فرماندار سنندج و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان در سنندج برگزار شد.
به گزارش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان در این جلسه سیدمحسن علوی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان اظهار کرد: پس از بازدید نماینده سازمان جهانی توسعه صنعتی ملل متحد در اواخر آذر سال گذشته از استان کردستان و بررسی ظرفیت ها و وضعیت موجود صنایع دستی استان، استان کردستان به عنوان اولویت اول نمونه آزمایشی توسعه صنایع دستی کشور در راستای اجرای طرح تکاپو انتخاب شد.
علوی عنوان کرد: یونیدو برنامه هایی مانند راه اندازی مرکز خلاقیت صنایع دستی استان، در نظر گرفتن راهکارهایی به منظور ارتقای تجارت جهانی صنایع دستی، حفظ اشتغال موجود در صنایع دستی و توسعه اشتغال در این حوزه، تبیین نقش صنایع دستی استان در توسعه گردشگری توسط این نماینده و مدیران گردشگری و صنایع دستی استان کردستان در نظر گرفته است. به گفته کارشناسان این انتخاب می تواند در توسعه صنایع دستی و گردشگری به طور همزمان موثر واقع شود.
جاذبه های گردشگری ناشناخته
کارشناسان معتقدند که استان کردستان بهترین مقصد برای طبیعت گردی و بومگردی به شمار می رود و می تواند از این حوزه درآمدزایی بسیاری داشته باشد. به عقیده آنها بسیاری از مناطق طبیعت گردی جذاب این استان ناشناخته هستند و هنوز به گردشگران داخلی نیز معرفی نشده اند.
رویا دانایی، فعال گردشگری به صمت می گوید: کردستان طبیعت بکر و بسیار زیبایی دارد که هنوز توسط انسان ها تخریب نشده اند. او می افزاید: تورهای گردشگری طبیعی بسیاری در این استان برگزار می شوند. مناظر بکر طبیعی و کوه ها در مریوان و پالنگان که یک روستای طبقاتی جذاب است، گردشگران خارجی بسیاری را به خود جذب می کنند. روستاهای بکر، زیبا و منحصر به فرد دیگری نیز در استان کردستان وجود دارند که برای گردشگران خارجی و داخلی جذابیت های بسیاری دارند.
دانایی عنوان می کند: تورهای طبیعت گردی کردستان به طور معمول به طور سنتی و بر اساس فضای منطقه برگزار می شوند. به عنوان نمونه اگر منطقه روستایی باشد گردشگران در خانه های روستایی اقامت می کنند و به طور کلی در فضایی که مردم محلی زندگی می کنند گردشگران نیز اسکان داده می شوند. او اضافه می کند: خانه های روستایی مخصوص مسافران توسط مردم بومی تزئین و آماده می شوند و داخل خانه های روستایی به طور معمول کاهگل می شوند. فضای پذیرایی نیز به طور جداگانه فراهم می شود. این فعال گردشگری اظهار می کند: سفر به کردستان از طریق حمل و نقل جاده ای انجام می شود. به گفته او تورهای طبیعت گردی بیشتر در مریوان و بانه برگزار می شوند. دانایی عنوان می کند: برای بازدید از مناطق بکر کردستان باید حداقل 3 روز در آن اقامت کرد.
زیرساخت های نامناسب
به گفته کارشناسان اگر بسته های تشویقی و تسهیلات مورد نیاز سرمایه گذاران در این استان توسط نهادهای مرتبط ارائه شوند گردشگری کردستان می تواند توسعه یابد.
کاوه پدیدار، فعال گردشگری کردستان و مدیر انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان کردستان به صمت می گوید: استقبال سفر در کردستان بسیار مناسب است. او معتقد است که گردشگری این استان با کمبودهای بسیاری در حوزه زیرساخت های گردشگری مواجه است. پدیدار می افزاید: جاده های استان کردستان هموار و مناسب نیستند و در برخی مناطق تخریب شده اند. جاده برای سفر گردشگران مناسب نیست و نیاز به تعمیر دارد.
او درباره شرایط کنونی جاذبه های تاریخی و آثار باستانی استان کردستان عنوان می کند: بسیاری از اماکن گردشگری بودجه ای برای مرمت ندارند. به عنوان نمونه عمارت خسروآباد در کردستان تخریب شده و هیچ بودجه ای برای مرمت و بازسازی آن در اختیار مدیران گردشگری استان کردستان قرار نمی گیرد. حمام خان نیز به دلیل نبود بودجه مرمت بسته شده و قابل استفاده و بازدید گردشگران نیست. عمارت احمدزاده نیز اکنون به کلی نابود شده است. هیچ نهادی اقدام مناسبی در راستای احیا و مرمت آثار تاریخی این استان انجام نمی دهد.
پدیدار در ادامه می گوید: دریاچه زریوار که یکی از جاذبه های طبیعی استان کردستان به شمار می رود نیز در حال نابودی است. نیزار اطراف این دریاچه در حال تخریب دریاچه زریوار است. بسیاری از جاذبه های طبیعی استان کردستان نیز در حال تخریب و نابودی هستند اما این استان در حوزه جاذبه های طبیعی یکی از بهترین استان های کشور به شمار می رود. بسیاری از مناطق این استان دارای طبیعت بکر و دست نخورده هستند که جذابیت های بسیاری برای گردشگران داخلی و خارجی می توانند داشته باشند. طبیعت کوه های بانه و سردشت یکی از زیباترین طبیعت های مناسب برای گردشگری در کشور است.
به گفته او یکی از مشکلات اصلی طبیعت گردی در استان کردستان وجود جاده های نامناسب است. پدیدار اظهار می کند: ناهماهنگی های بسیاری در مدیریت جاده های استان کردستان وجود دارد و در بسیاری از مواقع جاده ها بدون ناهماهنگی بسته می شوند. او معتقد است که تنها 20 درصد روی صنعت گردشگری استان کردستان سرمایه گذاری شده است.
دلسردی سرمایه گذاران
پدیدار درباره حمل و نقل استان کردستان عنوان می کند: جاده مریوان بسیار باریک و پر پیچ و خم است. حمل و نقل هوایی نیز در استان کردستان بسیار محدود است. فرودگاه سنندج گهگاهی پروازهایی به سلیمانیه و تهران دارد. به گفته او حمل و نقل ریلی نیز در استان کردستان وجود ندارد! فعال گردشگری کردستان می افزاید: قرار است یک ایستگاه راه آهن در 20 کیلومتری سنندج به بهره برداری برسد که به خط آهن همدان متصل است اما این ایستگاه نیز فقط در حد حرف مانده و محقق نشده است.
پدیدار عنوان می کند: یکی از زیرساخت هایی که در استان کردستان دچار کمبود و نقصان است هتل ها و اماکن اقامتی این استان است. چند هتل 4 ستاره محدود در سنندج و بانه وجود دارند اما ظرفیت آنها به اندازه ای نیست که در دوران پیک سفر پاسخگوی نیاز گردشگران باشد، به ویژه در سنندج هتل ها به میزان کافی نیستند. او معتقد است که باید تسهیلات و بسته های سرمایه گذاری به منظور تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در گردشگری استان کردستان ارائه شوند. پدیدار تصریح می کند: تاکنون هیچ اقدام جدی در راستای جذب سرمایه گذاران خصوصی به استان کردستان انجام نشده است.
بهترین مقصد طبیعت گردی خاورمیانه
یکی از مشکلات اصلی استان کردستان در گردشگری معرفی نشدن و ناشناخته ماندن جاذبه های گردشگری این استان است، این در حالی است که به گفته کارشناسان کردستان در حوزه جاذبه های طبیعی در خاورمیانه بی نظیر است.
شوان نصرت پور، کارشناس گردشگری استان کردستان معتقد است که استان کردستان نیز مانند بسیاری از استان های غیربرخوردار کشور در زیرساخت های گردشگری با کمبودها و نقصان هایی مواجه است. او به صمت می گوید: زیرساخت های گردشگری استان کردستان ضعیف هستند و جاذبه های گردشگری این استان هنوز به گردشگران داخلی و خارجی معرفی نشده اند. او می افزاید: گردشگران بسیاری به استان کردستان سفر می کنند و بسیاری متقاضی سفر به این استان هستند اما شرایط و امکانات لازم برای خدمات دهی به آنها محیا نیست و این امر موجب شده بسیاری از گردشگران نسبت به سفر به این استان دلسرد شوند. بسیاری از فعالان گردشگری استان کردستان در زمینه تورهای گردشگری دیگر استان ها فعالیت می کنند و تعداد کمی از آنها در زمینه گردشگری استان کردستان فعالیت می کنند.
نصرت پور عنوان می کند: گردشگری استان کردستان بیشتر در زمینه طبیعت گردی است و درصد کمی از آن به گردشگری تاریخی نیز اختصاص یافته است. غذای سنتی، فرهنگ های بومی مردم و روستاهای طبیعی استان کردستان برای گردشگران بسیار جذاب هستند. عمارت های باستانی استان کردستان نیز دارای معماری های اسلامی مشابه استان های اصفهان و آذربایجان شرقی هستند.
او معتقد است که کردستان دارای زیباترین طبیعت ها در خاور میانه است. این فعال گردشگری به عنوان نمونه به سارال، اورامانات و ژاوه رود اشاره می کند.
در پایان
گردشگری استان کردستان به دلیل نبود زیرساخت های مناسب در زمینه حمل و نقل مسافران، نبود اقامتگاه های بومگردی، هتل و هتل آپارتمان به میزان کافی و نبود بودجه ای برای مرمت آثار تاریخی و باستانی از رونق چندانی برخوردار نیست. این در حالی است که ظرفیت های گردشگری استان کردستان از نظر کارشناسان گردشگری می تواند گردشگری را به موتور محرک اقتصاد این استان تبدیل کند. به گفته آنها در صورت تکمیل زیرساخت های گردشگری، درآمدزایی و اشتغالزایی بسیاری در انتظار این استان است.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه گسترش صمت » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
