ایجاد مشوق های لازم برای ورود سرمایه گذاران به بازار کار و تولید، یکی از وظایف اصلی و مهم گردانندگان سیاسی و اقتصادی کشورها است.
دولت ها در راستای رونق و خروج اقتصاد از رکود باید شرایط لازم برای تسهیل فعالیت های اقتصادی را فراهم کنند و تامین سرمایه یکی از مهم ترین پیش زمینه های شکل گرفتن کسب و کارهای کوچک و بزرگ است؛ اما محدودیت های مالی و همچنین مغایرت ورود دولت ها به عرصه های تصدیگری با مبانی اقتصاد آزاد، لزوم ایجاد انگیزه در بخش خصوصی برای راه اندازی فعالیت های تولیدی را مورد تاکید قرار می دهد. از این رو ایجاد مشوق های لازم برای ورود سرمایه گذاران به بازار کار و تولید، یکی از وظایف اصلی و مهم گردانندگان سیاسی و اقتصادی کشورها است.
پرداخت وام های کم بهره با زمان بازپرداخت طولانی و نیز معافیت های مالیاتی از جمله راهکارهایی هستند که دولت ها برای تشویق سرمایه گذاران به کار می برند، اما راه اندازی بازارهای بورس و خرید و فروش سهام نیز یکی دیگر از راه هایی است که صاحبان صنایع برای تامین مالی فعالیت های خود می توانند از آن بهره بگیرند و باید گفت که در مقایسه با سیستم پرداخت وام، روش موثرتر و سالم تری برای توسعه اقتصاد است؛ روشی که در مورد کسب و کارهای گردشگری در کشور ما همچنان در ابتدای کار است و حتی می توان گفت عملا به عنوان روشی برای تامین سرمایه از سوی فعالان این صنعت مورد توجه قرار نگرفته است.
چرا کسب و کارهای گردشگری وارد بازار بورس نمی شوند؟
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس اقتصاد گردشگری در همین خصوص می گوید: «شرط ورود واحدها به بورس و فرابورس به ترتیب داشتن سرمایه حداقل 20 میلیارد و 10 میلیارد تومانی است و از آنجا که شرکت ها و واحدهای فعال در صنعت گردشگری ایران غالبا کوچک و با سرمایه های اندک هستند، امکان ورودشان به بورس و فرابورس مهیا نبوده است.»
محمدرضا فرزین اضافه می کند: «با این همه بر اساس قراردادی که در انتهای سال گذشته میان سازمان صنایع کوچک و سازمان بورس و فرابورس ایران منعقد شد، واحدهای کوچک و متوسط تحت عنوان SME می توانند وارد بازار سرمایه شده و از این طریق حجم و گستره معاملات و فعالیت های اقتصادی خود را رشد و توسعه دهند.» اما به گفته این استاد دانشگاه، با وجود اینکه چنین فرصتی فراهم شده، تاکنون واحدهای گردشگری جز تنها یک مورد که در قالب یک هلدینگ گردشگری فعالیت می کند، برای ورود به بازار سرمایه اقدام نکرده اند. وی همچنین به عدم شفافیت حساب های مالی شرکت های گردشگری که لازمه ورود آنها به بورس است، اشاره و اظهار می کند: «وارد شدن به بورس برای فروش سهام نیازمند ارائه صورت های مالی دقیق است که متاسفانه واحدهای فعال در گردشگری به دلایل مختلف کمتر از چنین شفافیتی در حساب های مالی خود برخوردارند.»
استقبال از گردشگری در بورس
به گفته فرزین با توجه به اینکه صنعت گردشگری ایران در حال رشد است و چشم انداز روشنی می توان برای آن متصور شد، از خرید و فروش سهام آن در بازارهای سرمایه استقبال خواهد شد. این استاد دانشگاه همچنین با تاکید بر اینکه نزدیک به 80درصد صنعت گردشگری ما وابسته به گردشگری داخلی است، سرمایه گذاری در زیرساخت های این حوزه را بسیار سودآور و در حال رشد می داند که به باور او این خود می تواند سرمایه داران را برای ورود به این حوزه تشویق و فعالان این صنعت را برای توسعه و گسترش ابعاد کسب وکار خود ترغیب کند. فرزین ادامه می دهد: «درحالی که با توجه به بسته شدن قرارداد مذکور امکان ورود شرکت های کوچک به بازار سرمایه فراهم شده اما با توجه به ظرفیت های نهفته در این صنعت، شانس ورود به بورس و فرابورس نیز برای واحدهای فعال در حوزه گردشگری در آینده ای نزدیک وجود دارد.»
این کارشناس اقتصاد گردشگری ایجاد زمینه های رشد و توسعه فعالیت های گردشگری در قالب ایجاد شرکت ها و واحدهای بزرگ گردشگری را یکی از رسالت های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عنوان می کند و می گوید: «شرکت های کوچک با نداشتن حساب های مالی شفاف و سرمایه قابل توجه، نداشتن ساختار سرمایه مناسب، مسائل و مشکلات مالیاتی و از آنجا که در زمره سهامی خاص قرار می گیرند و نه سهامی عام، برای ورود به بورس و فرابورس با محدودیت مواجهند و از این رو لازم است که برای اصلاح موارد مذکور در جهت هدایت سرمایه به این سو اهتمام ویژه ورزیده شود.»
از سوی دیگر به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه واحدهای کوچک، متوسط، دانش بنیان و های تک ها (فناوری های پیشرفته) تقریبا 16 درصد GDP را تشکیل می دهند و 45درصد اشتغال کشور نیز به آنها اختصاص دارد، توجه به این صنایع بسیار حائز اهمیت است. فرزین در این باره نیز می گوید: «با فراهم شدن امکان دایر کردن یک تابلوی ویژه برای این صنایع در بورس و فرابورس تحت عنوان SME، شرکت های کوچک و متوسط گردشگری می توانند با فروش سهام و رشد سرمایه خود، به واحدهای بزرگ تر تبدیل شده و وارد بورس و فرابورس شوند که این خود به معنای رونق کسب و کارهای گردشگری، ارتقای جایگاه این صنعت در میان فعالان اقتصادی و در نتیجه شکل گیری نگاه ویژه مسولان و برنامه ریزان ارشد کشور به گردشگری است.» گرچه ضعف زیرساختی و مشکل سرمایه گذاری، یکی از گلایه های همیشگی فعالان گردشگری کشور است، با وجود این ورود به بازار سرمایه به عنوان یکی از راه های تامین سرمایه بسیار کمتر مورد توجه آنها قرار گرفته و به عبارتی دیگر این فعالان بیش از هر چیز چشم به کمک های دولتی و حمایت های سازمان میراث فرهنگی دوخته اند.
بنابراین به نظر می رسد آگاهی بخشی در این خصوص، در مقطع کنونی، بیش از هر موضوع دیگری باید مورد توجه قرار گیرد. چه اینکه به گفته فرزین، سازمان میراث فرهنگی به عنوان سکاندار صنعت گردشگری کشور به همراه سازمان بورس و اوراق بهادار، نقشی مهم در این عرصه داشته و لازم است که هرچه سریع تر به این حوزه ورود پیدا کنند.
از آنجا که کاستی های زیرساخت ها، یکی از مهم ترین مسائل مطرح در صنعت گردشگری کشور به شمار می رود، به همان میزان روش های تامین سرمایه هم محل تمرکز و توجه متولیان توسعه این صنعت است. از این رو ایجاد زمینه های لازم برای شکل گیری شرکت های بزرگ گردشگری که به صورت حرفه ای و شفاف در این عرصه فعالیت می کنند و پس از آن امکان ورود این بنگاه های اقتصادی به بازار بورس، به بهترین شکل ممکن راه های تامین سرمایه برای فعالان این صنعت را توسعه می دهد.
همچنین خرید و فروش سهام مربوط به کسب و کارهای گردشگری، توجه کنشگران اقتصادی را بیش از پیش به این عرصه مهم جلب کرده و با ایجاد رقابت میان واحدهای فعال در گردشگری به رونق هر چه بیشتر این صنعت، ارتقای کیفیت خدمات و تعدیل قیمت ها کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، ورود شرکت های گردشگری به بورس با تاکید بر جنبه های اقتصادی گردشگری، به صنعتی شدن این فعالیت اقتصادی کمک می کند و منجر به پویایی بیش از پیش آن خواهد شد.
« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
