28 مارس 2024 - 23:49

اهمیت فیلم و سینما در بازاریابی گردشگری

11 سپتامبر 2016 - 13:30 dsfr.ir/by29z

گردشگران در حال بازدید و عکاسی از لوکیشن های سریال بازی تخت و تاج (Game of Thrones)

گردشگری فیلم یک نمونه خاص از گردشگری رسانه محور است که بینندگان را ترغیب می کند حین یا بعد از تولید، از مکان های نمایش داده شده در یک فیلم داستانی بلند یا یک تولید تلویزیونی بازدید کنند.

بر اساس تعریف سازمان ملی گردشگری اسکاتلند گردشگری فیلم کسب و کار جذب بازدیدکنندگان از طریق نمایش یک مکان یا طرح داستان یک مکان در فیلم، ویدئو و تلویزیون است. در ادبیات دانشگاهی اصطلاح گردشگری فیلم و گردشگری القایی فیلم یکسان به کار می رود. تاثیر فیلم بر زندگی مصرف کنندگان آنچنان زیاد است که به انتخاب مقصدهای گردشگری نیز سرایت کرده است. تصاویری که فیلم ها ارائه می کنند در طول دهه ها باقی می مانند؛ شهرت به همراه می آورند؛ خلق هویت می کنند؛ و از آنجا که یکسونگری های موجود در دیگر انواع رسانه های تبلیغی، مثلا رسانه های چاپی، در فیلم ها مشهود نیست بهتر می توانند اعتماد افراد را جلب کنند. نمایشی که یک فیلم برای شهر، استان یا کشور دارد به مثابه تبلیغی است که میلیون ها نفر تماشا می کنند. این در حالی است که با فعالیت های ترویجی هدفدار گردشگری نمی توان به این تعداد بیننده دست یافت.

با توجه به اینکه به نظر می رسد اثرگذاری تکنیک های بازاریابی در حال کم شدن است می توان بیان کرد که از طریق تبلیغات درون فیلمی ارتباطات بهتر هدف گیری می شوند. در واقع جایابی مقصدها در فیلم ها باعث می شود یک تصویر ذهنی مثبت از مقصدها خلق شود؛ مقصدها در میان رقبا متفاوت باشند و برای مدت زمانی طولانی ایجاد علاقه کنند. طبق این ایده است که فیلم ها از طریق آشنا ساختن بینندگان با مقصد - به مثابه یک کالا - بازار بالقوه را ترغیب به بازدید از آن می کنند.

گردشگری فیلم گستره وسیعی دارد که شامل این موارد است: بازدید از سایت هایی که فیلم ها و برنامه های تلویزیونی در آنجا فیلمبرداری شد ه اند؛ تورهایی با هدف بازدید از استودیوهای تولید، پارک های موضوعی مرتبط با فیلم و هر فعالیت گردشگری مرتبط با صنعت فیلم خواه در محل باشد خواه در (یا نزدیک) استودیوی تولید. همچنین مضامین و اشکال مختلفی برای گردشگری فیلم و تلویزیون معرفی کرده اند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

در محل: بازدید از مکان تهیه فیلم ها یا برنامه های تلویزیونی (سلطان دره، مکانی در بلندی های اسکاتلند؛ مکان تهیه فیلم هری پاتر در بریتانیا)؛ بازدید از خانه مشاهیر سینما و تلویزیون (بازدید از منازل ستارگان هالیوود).

جاذبه های تجاری: جاذبه های ساخته شده براساس مضمون فیلم ها (تجربه بی نهایت، ویتبی بریتانیا)؛ تورهای همراه با راهنما به محل تهیه فیلم ها (تورهای آوای موسیقی، سالزبورگ اتریش)؛ بسته های گردشگری فیلم (بسته های موضوعی تور ارباب حلقه ها).

محل های جایگزین: بازدید گردشگران از مکان هایی که وقایع فیلم یا برنامه تلویزیونی (در واقع) در آنجا رخ داده ولی خود فیلم در آنجا فیلمبرداری نشده است (شجاع دل در اسکاتلند به وقوع می پیوندد ولی فیلم به طور عمده در ایرلند فیلمبرداری می شود).

خارج از مکان: تورهایی به استودیوهای تهیه فیلم برای مشاهده فرآیند تهیه (پارامونت استودیو در لس آنجلس)؛ پارک های موضوعی فیلم محور (یونیورسال استودیو در لس آنجلس).

رویدادها: جشنواره ها و اکران فیلم ها (کن، ادینبورگ، لندن، ونیز)؛ مسافرت غیرحضوری؛ برنامه های تلویزیونی مسافرت (از قطب تا قطب، بی بی سی).

تجارب موفق کشورها در گردشگری فیلم

گردشگری فیلم از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است و برخی کشورها فعالانه در ترویج آن تلاش کرده اند. کشورهای انگلستان، استرالیا، نیوزیلند، ایرلند وکره از جمله مواردی هستند که فیلم موهبتی برای صنعت گردشگری شان بوده است. پژوهشی در انگلستان نشان داده است که از هر 10 بریتانیایی 8 نفر ایده سفر تعطیلات خود را از فیلم ها می گیرند و از هر 5 نفر یکی واقعا به لوکیشن نشان داده شده در فیلم مورد علاقه، سفر می کند. در سال 1993 از هر 6 بازدیدکننده ایرلند بیش از یک نفر بیان داشتند که یک فیلم زمینه ساز بازدید از آن کشور بوده است.

در مورد گردشگری فیلم در کره نیز قابل توجه است که از هر 7 گردشگر ورودی در کره یک نفر گردشگر فیلم مرتبط با درام های تلویزیونی این کشور است. این در حالی است که در مورد توسعه گردشگری فیلم در کشورهای غیرغربی اطلاعات بسیار اندک است و تاثیر فیلم هایی که زمان و محل رویدادشان خاورمیانه است بر گردشگری در این مناطق، کمتر بررسی شده است.

در ایران نیز تاکنون پژوهش قابل ملاحظه ای در زمینه بهره برداری از ظرفیت فیلم ها و سریال ها در ترویج گردشگری انجام نشده است.

ذی نفعان گردشگری فیلم

هر فرد یا گروه که در روند یا یک جنبه اساسی از فعالیت یک سازمان دارای منفعت باشد به مثابه یک ذی نفع قلمداد می شود. ذی نفعان را براساس سطح منفعت و پتانسیل اثرگذاری شان بر فرآیند تصمیم گیری سازمان، به گروه های مختلفی طبقه بندی می کنند. ذی نفعان اصلی عبارتند از: سازمان مدیریت مقصد (DMO)، جامعه محلی، گردشگران، کسب و کار گردشگری و صنعت فیلم. البته، ذی نفعان مختلف موجودیت های همگن نیستند و هم پوشانی هایی بین آنها وجود دارد (مثلا ساکنان جامعه محلی، صاحبان کسب وکارها هستند یا در مدیریت مقصد مشارکت دارند). در برنامه ریزی گردشگری فیلم، نقش و منفعت ذی نفعان و سطح درگیر بودن آنها متفاوت است.

منبع: پژوهشی با عنوان اولویت بندی فعالیت های بازاریابی گردشگری فیلم

1