ریشه اصلی بی توجهی به میراث فرهنگی و تاریخی، درک نادرست از مفهوم شهر و میراث شهری است.
«بی توجهی به ارزش های تاریخی و فرهنگی در طرح ها و برنامه های توسعه شهری، تصمیمات مقطعی متناقض و چندگانه نهادهای مسئول در مقیاس شهر، منطقه و سرزمین میراث فرهنگی این تمدن را با مشکلات اساسی مواجه کرده و ریشه اصلی این بی توجهی درک نادرست از مفهوم شهر و میراث شهری است.»
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ به دنبال برگزاری نخستین همایش «میراث فرهنگی و توسعه پایدار» بیانیه این همایش که در پایان نشست های تخصصی آن منتشر و در مراسم پایانی همایش توسط محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری خوانده شد، آمده است: «برای پیشگیری از فرسایش تدریجی و تخریب تمامی مضامین تاریخی باید به اندیشه بازتعریف هویت خویش بپردازیم که بدون تردید جز از طریق درک میراث فرهنگی کشورمان میسر نخواهد بود. در چنین شرایطی پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی بازخوانی و بازآفرینی اندیشه ایران شهری در چارچوب یک دستور کار شهری جدید در روزگار معاصر است.»
اعضای پنل میراث فرهنگی و راه و شهرسازی در بیانیه خود برای رسیدن به این اهداف محورهایی چون «ضرورت ارتقای آگاهی و معرفت نسبت به ارزش های موجود در همه مقیاس ها از جمله بافت های شهری ارزشمند و عناصر متشکله آن ها، نهادهای مدنی مدرن مانند بناهای صنعتی و راه های تاریخی به دلیل برخورداری از نقشی ارزشمند» را مورد توجه قرار داده اند.
در این بیانیه همچنین «در نظر گرفتن محورهای دیگری چون توجه به مفهوم ایران به عنوان یک حلقه مفقود شده در نظام برنامه ریزی و تبیین نقش کلیه کنش گران دخیل در فرایند بازخوانی و بازآفرینی ایران شهر و همچنین ضرورت تدوین برنامه ای جامع و قانونمند برای شناسایی، حفاظت و بهره برداری مجدد از میراث فرهنگی» تاکید شده است.
در ادامه این بیانیه آمده است؛ «افزایش میزان توجه و مطالبه گری در فضای عمومی (مردم) امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
ایجاد فضای تعامل مشترک و سازنده از طریق تشکل کارگروه های تخصصی با حضور نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، شورایعالی استان ها، کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان سازمان های مردم نهاد و دانشگاهیان حوزه های مرتبط در این مسیر از محورهای مورد تاکید در این بیانیه است.
راه های تاریخی و عناصر وابسته به آن (راهوند)، از جمله ثروت های فرهنگی و تاریخی کشور محسوب می شوند و نیازمند توجه و مراقبت ویژه هستند، از این رو بازشناسی مسیرهای تاریخی و نیز آثار وابسته به راه، مطالعه و تدوین سیاست های حفاظت و بهسازی در چهارچوب برنامه جامع معماری راه ضروری است.
اطلاق میراث فرهنگی به ساختارهای ارزشمند موجود به معنای توجه صرف به یک دوره از تاریخ و معطوف به گذشته نیست، بلکه به تمامی آثار ارزشمندی اشاره دارد که حتی در دوره معاصر برپا شده و واجد ارزش حفاظت و توسعه توامان هستند.
ما فقط یک ایران برای زندگی خود و نسل های آینده داریم، پس آن را آراسته و از آن حفاظت کنیم و برای رسیدن به این هدف نیازمند بازگشت و بازخوانی ایران شهری هستیم.
برای ارتقای کیفیت در حیات شهری بیش از همه به بازخوانی و بازتعریف مفاهیم به ویژه در بستر سرزمینی خود نیاز داریم و در این بازتعریف ساختاری، نخست به یک سری نظریات پایه نیازمند خواهیم بود تا ضمن محکم کردن پای ما دراین زمین جسارت مواجهه و رویارویی با دنیای جدید را نیز به ما بدهد.»
نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار در روزهای 28 و 29 بهمن توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد.
