تخریب میراث فرهنگی و محیط زیست با آبگیری سد داریان

در حال حاضر چشمه کانی بل 20 تا 23 متر زیر آب رفته اما هنوز آبخوان تحت تاثیر قرار نگرفته است.

کمپین نجات چشمه بل یکی از قوی ترین کمپین هایی است که در مخالفت با سدسازی در یک منطقه در ایران صورت گرفته است. این کمپین ابتدا با هدف نجات بخشی این چشمه با آبگیری سد داریان کار خود را آغاز کرد اما بعدها با افزودن شاخه های دیگر نظیر میراث فرهنگی توانست در کنار ابعاد محیط زیستی، مساله فرهنگی تاریخی زاگرس نشینان را نیز  به آن اضافه کند.

مختار هاشمی استاد مدعو دانشگاه کردستان، همکار تحقیقاتی انستیتوی نیوکاسل انگلستان و عضو اندیشکده آب ایران چهارشنبه 28 بهمن ماه به عنوان یکی از سخنرانان همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار بار دیگر بر پیامدهای تخریب این چشمه و آبگیری سد داریان تاکید کرد.

او همچنین در گفت و گو با خبرنگار دنیای سفر درباره وضعیت کنونی این چشمه توضیحاتی را ارائه کرد.  

هاشمی در سخنان خود با بیان اینکه در گفتمان امنیتی باید فرهنگ و مسائل فرهنگی در نظر گرفته شود، گفت: در مطالعات امروزی معیار توسعه یافتگی و ثبات سیاسی توسط شاخص های فرهنگی اندازه گیری می شود. از این رو تمدن 70 هزار ساله هورامان که با آبگیری یک سد نابود می شود باید از سوی مسئولان جدی گرفته شود.

وی افزود: تبدیل هورامان به ژئوپارک می تواند بسیاری از مسائل را حل کند؛ با این روش زیبایی شناسی در فرآیندهای زمین شناسی تلفیق شده و می تواند زمینه های توسعه پایدار و بهره برداری از این فرهنگ غنی را مهیا کند.

استاد مدعو دانشگاه کردستان درباره وضعیت کنونی چشمه بل گفت: رایزنی های زیادی برای آبگیری نشدن سد داریان انجام شده و طومار سه هزار امضایی نخبگان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز تهیه شده است. در حال حاضر مرحله اولیه آبگیری انجام اما مرحله دوم متوقف مانده است لذا برای این مرحله ما جلسه ای در شورای امنیت ملی داشته و رایزنی هایی را صورت داده ایم.

وی ادامه داد: در حال حاضر چشمه 20 تا 23 متر زیر آب رفته اما هنوز آبخوان تحت تاثیر قرار نگرفته است از این رو ما خواهان باز شدن دریچه تحتانی و مطالعات مهندسی با تمام ذینفعان و ذی مدخدلان هستیم؛ البته راهکارهایی را هم برای این مساله داریم تا به یک فرآیند مشارکتی برسیم با این حال هنوز جوابی را درباره مطالب ارائه شده دریافت نکرده ایم.

همکار تحقیقاتی انستیتوی نیوکاسل انگلستان با بیان اینکه در مرحله دوم 109 متر آبگیری انجام می شود،  اظهار کرد: یکی از نکات حائز اهمیت که پژوهشگاه میراث فرهنگی بر آن تاکید دارد آثار پارینه سنگی 70 هزار ساله در 42 سایت است که بسیاری از آنها با آبگیری از بین می رود. در واقع ما تنها با تخریب چشمه بل مواجه نیستیم بلکه بسیاری از سایت های تاریخی خود را نیز از دست می دهیم.

مختاری افزود: در حال حاضر گروهی از کاوشگران در حال فعالیت در این منطقه هستند که گزارش های زیادی نیز در همین رابطه منتشر شده است از این رو انتظار ما این است دولت علاوه بر محیط زیست با توجه به میراث فرهنگی منطقه تجدیدنظری در تصمیم خود درباره سد داریان داشته باشد؛ زیرا این منطقه بیانگر تمدن تاریخی زاگرس است.

وی تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست نامه ای را برای توقف آبگیری سد داریان ارسال کرده اما تاکنون تماس مستقیمی از سوی این سازمان با کمپین مردمی نجات چشمه بل گرفته نشده است.