18 کارگاه صنایع دستی در یزد و اصفهان دارای مهر استاندارد شده اند.
صنایع دستی ایران به واسطه تنوع و گستردگی توان بالایی در تبدیل شدن به عنوان یک مزیت رقابتی دارند، آنها می توانند علاوه بر صادارت، در موضوع جذب گردشگری نیز به نحو موثری عمل کنند اما چرا این اتفاق تاکنون نیفتاده است؟ نقش دفتر آموزش و حمایت از تولید صنایع دستی در بهبود کیفیت و حل مشکلات تولیدات کنندگان صنایع دستی چیست؟
در گفت و گوی دنیای سفر با فریدون میرزالو مدیرکل این دفتر از او درباره فعالیت های این مجموعه در این حوزه ها پرسیدیم.
- دفتر آموزش و حمایت از تولید صنایع دستی چه برنامه ای را برای حمایت از تولید و استاندارد کردن صنایع دستی دارد؟
سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی تفاهم نامه ای را با موسسه استاندارد امضا کرده است. این موسسه به صورت روشمند به بحث استانداردسازی با دو بحث آیین کار و شیوه اجرای کار می پردازد. بنابراین در رشته های مختلف صنایع دستی با این دو استاندارد کالاها ارزشگذاری می شوند. علاوه بر این اگر هنرمندانی علاقه مند باشند برای کارگاه های خود مهر استاندارد هم بگیرند این موسسه با دریافت هزینه هایی این خدمات را به کارگاه ها ارائه می دهد. در حال حاضر نیز 18 کارگاه در کل کشور توانسته اند با شاخص های موسسه استاندارد مهر این موسسه را دریافت کنند. به عنوان مثال در خاتم کاری درباره رنگ پلیستر و ضخامت آن نظراتی را ارائه و بازرسی لازم را برای تداوم این کیفیت انجام می دهند.
از دیگر برنامه های ما برای حمایت از تولید ارائه تسهیلاتی است که در اختیار هنرمندانی که نیازمند فعالیت های توسعه ای بیشتر برای کارگاه های خود هستند، قرار می گیرد. این تسهیلات از محل های مختلف تامین می شود که یکی از آن ها صندوق کارآفرینی امید با وام تا سقف 100 میلیون تومان با بهره 4 درصد و دیگر صندوق مشاغل خانگی است که با همکاری وزارت کار و رفاه انجام شده و به کارهای خانگی تعلق می گیرد. سقف این وام ها بین 5 تا 10 میلیون تومان بوده و به دو صورت مستقل و پشتیبان پرداخت می شود. مستقل کسانی هست که به تنهایی می توانند فعالیت هنری را انجام دهند در حالی که پشتیبان به افرادی اطلاق می شود که می توانند تعدادی از افراد را پشتیبانی کنند. علاوه بر اینها در سازمان میراث هم تسهیلات فنی و اعتباری وجود دارد که هر ساله دولت کمک هایی را همراه با یک بانک ( در اینجا توسعه تعاون) به هنرمندان انجام می دهد که در آن با بهره پایین تر بتوانند تسهیلاتی را دریافت کنند.
ارائه خدمات به تولیدکنندگان صنایع دستی از جمله پروانه تولید، معرفی به ادارات مالیاتی و بانک از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی است.
- شما از معیارهای استاندارد صنایع دستی سخن گفتید، آیا این استانداردها و شاخص ها برای تمام انواع صنایع دستی مشخص شده است؟
از آنجا که صنایع دستی یک حوزه خاص است استانداردهای هر کدام از انواع صنایع دستی با هم متفاوت است. به عنوان مثال درباره مطلا، اگر موسسه استاندارد مهر بدهد روی دو گزینه ممکن است حساسیت به خرج دهد؛ یکی از آن ها درباره برق و دیگری ضخامت لایه طلا است.
- پرسش این است که هر 190 شاخه صنایع دستی در حال حاضر استانداردی دارند؟
ما درباره گروه صحبت می کنیم به عنوان مثال دستبافته ها یا نساجی سنتی باید یک مجموعه از مشخصات را داشته باشند. در برخی مواقع نیز مانند گروه چوب خاتم، منبت، معرق را داریم که هر کدام تفاوت های ریزی با هم دارند. بنابراین مهر استاندارد از آنجا که به واسطه هزینه هایش هنوز فراگیر نشده ما به شکل جزئی وارد آن نشده ایم. در حال حاضر کارگاه باید علاقه مند باشد تا این مهر را دریافت کند.
- اگر کارگاهی این مهر را دریافت کند از چه مزیتی برخوردار می شود؟
این مهر یک امتیاز یا گواهی است که به مشتری حس اعتماد می دهد ضمن اینکه کارگاه نیز می تواند برای خود لوگوی تجاری طراحی کرده و یا در قیاس با سایرین به شکل بهتری خود را عرضه کند. ما در سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی درصدد درجه بندی کارگاه ها هستیم تا تفاوت میان کارگاه ها بر اساس درجه بندی مشخص شود.
- یکی از مباحثی که در بحث استاندارد همواره مطرح بوده است، موضوع چگونگی دریافت این گواهی است که گاهی با شبهه هایی همراه بوده است، شما برای رفع این شبهه ها در موضوع صنایع دستی با مهر استاندارد اقدامی انجام داده اید؟
در استاندارد بودن کارگاه هایی که مهر استاندارد را دریافت کرده اند هیچ شکی وجود ندارد. در این زمینه متولی موسسه استاندارد است و ما تاکنون بازرسی از کارگاه ها به لحاظ کیفیت جنس نداشته ایم اما کسانی که در حوزه صنایع دستی کار می کنند اگر به درجه ای از فعالیت حرفه ای رسیده باشند مشخصات کالای خود را رعایت می کنند چون برند آنها در بازار مخدوش می شود. از سوی دیگر ما درصدد شفاف کردن طبقه بندی کالای خوب برای مشتریانی هستیم که به دنبال خرید کالای باکیفیت هستند.
- چه شهرهایی بیش ترین مهر استاندارد را دریافت کرده اند؟
کارگاه هایی که تاکنون مهر استاندارد را دریافت کرده اند متعلق به اصفهان و یزد هستند. از آنجا که دریافت این مهر نیاز به هزینه دارد هنوز اقبال عمومی از آن صورت نگرفته است.
- درباره بحث وام و تسهیلات نیز بسیاری از تولیدکنندگان از عدم اعطای آن ناراضی هستند؟
بخشی از مساله اعطای تسهیلات به قابلیت های استان ها و بخش دوم نیز به خواست بانک ها برای بازگشت وام بازمی گردد. این مساله برای برخی تولیدکنندگان قابل پذیرش نیست.
- به هر حال همیشه مساله تسهیلات با چالش هایی همراه بوده به عنوان مثال هنوز ما آماری از فرد یا افرادی که توانسته اند وام 100 میلیونی اقامتگاه های بوم گردی را دریافت کنند نداریم و گفته می شوند با وجود اعلام این وام هنوز شخصی موفق به دریافت آن نشده است.
در حوزه کارآفرینی امید 50 میلیارد تومان و در بخش مشاغل خانگی 300 میلیارد تومان پیش بینی شده که متقاضیان خاص خود را نیز دارد. بسیاری از افراد نگران برگشت پول هستند و از این جهت آن را دریافت نمی کنند.
