29 مارس 2024 - 17:47
روند جمعیتی گروه های سنی ایران تا سال 1420 چگونه خواهد بود؟

آیا جمعیت ایران در آستانه سالخوردگی است؟

6 فوریه 2016 - 15:50 dsfr.ir/r83i7

آیا جمعیت ایران در آستانه سالخوردگی است؟
دریافتی
پیرمردان کلاه باف در منطقه کوهستانی خمبی که در مسیر جاده گرمه-بجنورد قرار دارد.

برخی گزارش ها می گوید جمعیت ایران در حال سالخوردگی است. نرخ رشد جمعیت کمتر از 15 سال رو به کاهش و نرخ رشد جمعیت 65 سال به بالا در حال افزایش است. اما آیا آمارها چنین مساله ای را تایید می کنند؟

به گزارش اقتصادنیوز؛ بر اساس آمارها نرخ رشد جمعیت کمتر از 15 سال در سال 1420 منفی 0.22 درصد پیش بینی می شود. در حالی که نرخ رشد جمعیت 65 سال و بیشتر 3.59 درصد پیش بینی شده است. همچنین تعداد جمعیت سالمند طی نیم قرن اخیر 5.6 برابر شده است، در حالی که جمعیت کل کشور در همین دوره حدود 4 برابر شده است.

بررسی سهم جمعیت سالمند 65 ساله و بیشتر در ایران نشان می دهد سهم جمعیت سالخورده طی دوره 1335 تا 1365 با روند کاهشی از 4 درصد به 3.1 درصد رسیده است و پس از آن با یک روند افزایشی در سال 1390 به 5.7 درصد رسیده است. در هر حال تعداد مطلق جمعیت سالمند 65 ساله و بیشتر از 762 هزار نفر در سال 1335 به چهار میلیون و 296 هزار نفر در سال 1390 افزایش یافته است. به عبارت دیگر تعداد جمعیت سالمند طی نیم قرن اخیر 5.6 برابر شده است، در حالی که جمعیت کل کشور در همین دوره حدود 4 برابر شده است.

در هر حال افزایش امید به زندگی از 47 سال در سال 1345 به 72 سال در سال 1390 نقش موثری در افزایش سهم و تعداد جمعیت سالمند داشته است. همچنین کاهش نرخ باروری از 6.4 فرزند در سال 1365 به 1.8 درصد در سال 1390 عامل موثری دیگری در افزایش سهم جمعیت سالمند به شمار می رود.

براساس پیش بینی انجام شده با فرض ثابت بودن نرخ باروری 1.8 سهم جمعیت 65 ساله و بیشتر در سال 1410 به 9.6 درصد با 8 میلیون و 565 هزار نفر و در سال 1420 به 13.5 درصد با 12 میلیون و 516 هزار نفر خواهد رسید.

طی سال های 1335 تا 1375 همواره بیش ترین سهم جمعیت مربوط بـه گروه سنی کمتر از 15 سال بوده است. می توان گفت کودکی که اولین مرحله انتقال سنی است از قبل از سال 1335 شروع و تـا سـال 1375 ادامه داشته است. در این مرحله همواره حدود 39.5 درصد تا 46.1 درصد جمعیت در گروه سنی کمتر از 15 سال قرار داشته است.

مرحله جوانی دومین مرحله از مراحل انتقال ساختار سنی است که از سال 1375 شروع و تا سال 1390 ادامه داشته است. در این مرحله جمعیت جوان 29-15 سال سهم قابل توجهی از جمعیت را به خود اختصاص داده است.

سومین مرحله، مرحله میان سالی است. در این مرحله بخش عمده ای از جمعیت در سنین 64-30 سال قرار می گیرد. این مرحله از 1390 آغاز و در سال 1410 سهم جمعیت میان سال به نقطه اوج خود می رسد. جمعیت شناسان بر این باورند که چنانچه سهم گروه سنی 64-15 ساله به حدود 70 درصد از کل جمعیت برسد، ساختار سنی جامعه وارد پنجره جمعیتی شده و از این زمان به عنوان فرصت جمعیتی یاد می شود. اهمیت سهم جمعیت در این سنین به این علت است که این جمعیت به لحاظ اقتصادی فعال و در سن کار است و افزایش سهم آن می تواند باعث رشد سریع تر اقتصادی و کاهش بار وابستگی خانواده ها شود. بنابراین کشور ایران از سال 1385 وارد مرحله پنجره جمعیتی شده و تا سال 1420 این وضعیت ادامه خواهد داشت.

در سال 1410 برای اولین بار سهم جمعیت 65 سال و بیشتر کشور به حدود 10 درصد خواهد رسید و پـس از آن در سال 1420 بـه 13.5 درصد از کل جمعیت افزایش خواهد یافت. این پیش بینی نشان می دهد از سال 1410 به بعد برخلاف افزایش سهم جمعیت سالمند 65 ساله و بیشتر، سهم جمعیت گروه های سنی کودک، جوان و میانسال رو به کاهش می رود.

1