با وجود اینکه مسوولان در حرف بر توسعه اقامتگاه های بوم گردی تاکید می کنند اما در عمل چالش های موجود بر سر راه فعالان این حوزه بسیار زیاد است.
در ابتدای سال جاری تفاهم نامه همکاری میان سازمان میراث فرهنگی و صندوق کارآفرینی امید با عنوان شیوه نامه اجرایی اعطای تسهیلات به اقامتگاه های بومگردی و دفاتر خدمات مسافرتی فعال در زمینه طبیعت گردی در 12 ماده و 4 تبصره به امضا رسید. این شیوه نامه در راستای پرداخت تسهیلات برای انجام اقدامات در زمینه نوسازی، توسعه، تجهیز و بهره برداری از اقامتگاه های بومگردی با هدف ایجاد اشتغال پایدار به ویژه در مناطق محروم و همچنین اعطای تسهیلات به دفاتر خدمات مسافرتی فعال در زمینه طبیعت گردی به منظور تهیه و خرید تجهیزات و وسایل نقلیه مرتبط با اجرای تورهای طبیعت گردی تنظیم و امضا شد.
چندی پیش هم معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ارائه تسهیلات برای راه اندازی اقامتگاه های بومگردی تنها در چارچوب ضوابط و استانداردهای ابلاغی به تمامی استان های کشور خبر داد. به گفته مرتضی رحمانی موحد، هم اکنون نیز ارائه تسهیلات به موارد تایید شده در حال انجام است و باید در چارچوب ضوابط و استانداردهایی که به استان های سراسر کشور ابلاغ شده، انجام گیرد. این اظهارات معاون گردشگری در حالی مطرح شده است که به گفته برخی فعالان باسابقه بومگردی کشور، مشکلات عمده ای برای دریافت تسهیلات وجود دارد. همچنین از آن زمان تاکنون صاحبان اقامتگاه هایی در مناطق مختلف کشور برای دریافت این تسهیلات اقدام کرده اند که بسیاری از آنها به دلیل شرایط سخت دریافت وام 100 میلیونی از ادامه راه منصرف شده اند و کسانی هم که به زحمت موفق به دریافت آن شده اند، از نابسامانی های روند دریافت وام شکایت بسیار دارند.
نبود کارشناسی صحیح برای ارائه تسهیلات
در همین حال سید ناصر رضوی که در شهر یزد اقامتگاه بومگردی دارد و از این تسهیلات استفاده کرده می گوید: «روند دریافت وام 100 میلیونی چنان طولانی، پردردسر و زجرآور بود که دوست ندارم بگویم وام را دریافت کرده ام. دست اندرکاران پرداخت وام در صندوق کارآفرینی امید برای پرداخت این وام توجیه نبوده و طوری عمل می کردند که گویی در جریان نحوه کار نیستند. علاوه بر این، ترتیب مراحل ارائه تسهیلات نیز مشکل داشت؛ به گونه ای که بعد از پنج ماه دوندگی و پیگیری برای گرفتن وام، فرمی به من داده اند که برای استعلام دریافت نکردن وام پیش از این بود، درحالی که این کار باید در مراحل اولیه انجام می شد.»
به گفته این فعال بومگردی، کار کارشناسی برای پرداخت این تسهیلات نیز انجام نمی شود؛ به طوری که برای یک اقامتگاه 1000 متری با 5 حیاط و 18 اتاق و اقامتگاه دیگری که 170 متر است و چهار اتاق دارد به یک میزان تسهیلات تعلق می گیرد. طبیعی است که هزینه های تجهیز اقامتگاه های مختلف با شرایط گوناگون با یکدیگر تفاوت دارد و تسهیلات نیز باید متناسب با شرایط هر یک باشد. رضوی با بیان اینکه در واقع پرداخت این تسهیلات به منظور تکمیل اقامتگاه هایی که صاحبان شان آن را با هزینه شخصی راه انداخته اند بسیار خوب است، اضافه می کند: «مراحل دریافت وام چنان سخت است که بسیاری از دریافت آن صرف نظر می کنند؛ درحالی که باید به طور طبیعی با یک معرفی از سوی میراث فرهنگی استان و تایید کارشناسان بتوانند این تسهیلات را دریافت کنند.»
سیدهاشم طباطبایی صاحب یک اقامتگاه بومگردی در کویر مصر استان اصفهان نیز در این باره می گوید: «قبل از مهرماه امسال فرم های اولیه را پر کرده و تحویل دادیم؛ پس از آن دو نفر برای کارشناسی و بازدید به اقامتگاه آمدند که از نظر آنها این تسهیلات به اقامتگاه ما تعلق می گرفت اما قبل از اتمام مراحل کار از طریق یکی از دوستان که در مهرجان اقامتگاه دارد و تمام مراحل کار را پیش رفته بود، شنیدیم که این وام به کارمندهای بازنشسته ای که صاحب اقامتگاه هستند، تعلق نمی گیرد.» او تاکید می کند که صحت این گفته را از زبان معاون مسوول صندوق کارآفرینی استان اصفهان که برای اقامت در این اقامتگاه رفته بوده اند، شنیده و به همین دلیل از پیگیری ادامه مراحل دریافت وام منصرف شده است.
به گفته طباطبایی شرایط دریافت این وام بسیار سخت است؛ مثلا به ازای هر 10 میلیون تومان یک ضامن کارمند نیاز است. رامتین شهرت نیز یکی از افرادی است که در یزد اقامتگاه بومگردی راه انداخته و در این باره می گوید: «در راستای خبر تسهیلات به بومگردی در استان یزد بیش از 60 درخواست بومگردی به سازمان میراث فرهنگی داده شده که با وجود پیگیری هشت ماهه، چند نفر از این افراد هنوز این وام را دریافت نکرده اند.» به گفته او، گویا بخش عمده این وام برای تجهیز داده می شود نه مرمت که اعتراض برخی را به دنبال داشته؛ اما همچنان نتیجه ای حاصل نشده است. شهرت تاکید می کند: «روند اخذ این وام آنقدر سخت است که خیلی از افراد از دریافت آن منصرف شده اند.»
نیاز به تعدیل شرایط ارائه تسهیلات
اما احمد هراتیان، معاون صندوق کارآفرینی امید استان اصفهان در این باره می گوید: «مشکل اصلی این است که شرایط اخذ وام برای وام گیرندگان و ضامن ها براساس دستورالعمل های کلی صندوق اعلام شده؛ در حالی که باید شرایط ویژه این گروه از وام گیرندگان تعریف شود و در تلاشیم که با رایزنی های لازم، این شرایط را فراهم کنیم.»
به گزارش «دنیای اقتصاد» توسعه اقامتگاه های بومگردی و مقوله بومگردی علاوه بر ایجاد اشتغال در روستاها و مهاجرت معکوس، به افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی و بالا رفتن میزان مسافرت به مناطق بكر روستایی می انجامد و به اقتصاد جوامع بومی کمک می کند. با وجود اینکه مسوولان در حرف بر توسعه این گونه از اقامتگاه ها تاکید می کنند اما در عمل چالش های موجود بر سر راه فعالان این حوزه بسیار زیاد است. حالا به نظر می رسد، تسهیل دستیابی به این تسهیلات از مهم ترین موضوعاتی باشد که حرف مسوولان را به عمل تبدیل می کند.
با نام خداوند متعال
من یکی از جوانهایی هستم ک مورد غرور و پاسکاری این صندوق قرار گرفته ام و با اینکه در یک شهر کوچک هستم ولی بسیار خطرناک. خودما مشغول کار با همه جور وام و قرض و چک ولی حلال. با اعتماد به حرف این مسئولان به بدنامی من تمام شد و آبرویی برام باقی نذاشتن و چون میدانم که مسئولان بالادست هم با اینها دست شان توی یک کاسه است نمیتوانم شکایتی کنم بجز اینکه اینها را به دو دست بریده حضرت عباس واگذار کردم.