ایران در پساتحریم، به امنیت غذایی و خودکفایی حساسیت کمتری خواهد داشت و بدین ترتیب بخش کشاورزی خود را کوچک تر می کند.
به گزارش دنیای سفر و به نقل از روزنامه گاردین لغو تحریم ها تغییرات مثبتی را می تواند به همراه داشته باشد و دولت بخشی از پول های آزاد شده را برای رفع چالش های محیط زیستی اختصاص دهد؛ در کنار آن سرمایه گذاری های بین المللی برای تکنولوژی های سبز نیز می تواند مورد تشویق قرار گیرد.
در زمستان سال جاری آب به رودخانه زاینده رود بازگشت اما این امر مدت طولانی دوام نخواهد آورد. زمانی که باران زمستانی پایان یابد و برف های کوهستان آب شوند تقاضای زیاد برای آب به بازگشت گرد و خاک و خشکسالی به رودخانه می انجامد. به طور همزمان بیابان زایی جنوب این استان را تهدید می کند؛ در شرق استان کرمان نیز 15 درصد از درختان پسته طی یک دهه گذشته از بین رفته اند.
در تهران بحران محیط زیستی به صورت های مختلفی به چشم می خورد؛ تعطیلی مدارس که به واسطه آلودگی هوا در زمستان اتفاق می افتد به یک رویه متداول تبدیل شده است. مه ناشی از ترکیب شذن دود اگزوز و گرد و غبار برخواسته از تالاب های خشک شده غرب کشور همزمان با قرار گرفتن رشته کوه البرز در شمال این استان و حبس آلودگی، میلیون ها نفر از شهروندان را دچار مشکل کرده است.
از سال 2010 به این سو تولید ناخالص داخلی به دلیل تحریم ها، 15 تا 20 درصد کاهش داشته است و نرخ بیکاری نیز به 20 درصد و بالاتر بین جوانان رسیده است.
این عوامل در کنار کاهش درآمدهای نفتی به دلیل تحریم و اقتصاد متزلزل، به کاهش منابع محیط زیستی انجامیده است. در کنار تحریم ها، شتاب برای دستیابی به رشد اقتصادی به جای حمایت از محیط زیست پایدار نیز مجموعه آسیب هایی را به این حوزه وارد کرده است. علاوه بر آن کمبود بنزین وارداتی نیز منجر به تولید سوخت های غیراستاندارد و در نتیجه کاهش کیفیت هوا در شهرها شد.
کاهش تحریم ها فرصت هایی را برای تغییرات مثبت به همراه آورده است. به ویژه آن که در کنفرانس تغییر اقلیم 2015 که در پاریس برگزار شد این کشور بر تاثیر تحریم بر تعهدات ایران در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اشاره کرده بود. با حذف تحریم ها رئیس سازمان محیط زیست ایران این ادعا را مطرح کرده است که کشورش برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای 12 درصدی تا سال 2030 وارد عمل می شود این در حالی است که در صورت بقای تحریم ها این رقم 4 درصد بود.
معصومه ابتکار در مصاحبه ای که با بی بی سی در زمان کنفرانس پاریس انجام داد این گفته را مطرح کرد که ایران باید در سیاست های خود در این زمینه بازنگری کند. در یک سطح عالی تر بحران آب به عنوان تهدیدی برای بقای ایران و نه تنها به عنوان مانعی برای رونق آن مطرح شده است. به این ترتیب لغو تحریم ها می تواند تغییرات مثبتی را برای دولت در اختصاص منابع مالی برای این حوزه و ترغیب سرمایه گذاران بین المللی در عرصه فناوری های سبز داشته باشد.
کارشناسان ایرانی برای مدت طولانی در انتظار دسترسی به تجهیزات فنی برای نظارت بر آلودگی هوای تهران بودند که به واسطه تحریم ها، وارد کردن آن بسیار دشوار بود. اما آلودگی هوا تنها چالش محیط زیستی در عرصه های شهری نیست. ایران همچنین به سرمایه گذاری های بیشتر برای برای توسعه و بهبود زیرساخت های حوزه آب و فاضلاب شهری نیاز دارد. دسترسی به تکنولوژی های توزیع و جمع آوری آب و فاضلاب نیز بدون تحریم ها بسیار آسان تر خواهد بود و خوشبختانه کشورهای اروپایی مانند دانمارک، آلمان و سوئد به آن علاقه نشان داده اند.
کشاورزی همچنین با استفاده 92 درصدی از منابع آبی کشور می تواند از منافع انتقال دانش و تکنولوژی بهره مند شود. آبیاری ناکارآمد و فعالیت های کشاورزی ناپایدار به تلفات قابل توجه آب و کاهش آب های زیرزمینی کشور منجر شده است. اگر این روند به همین صورت و بدون تغییر باقی بماند کشت در نهایت فرونشت زمین و بیابان زایی را به همراه دارد و بخش های بزرگی از این کشور را به مکان های غیرقابل سکونت تبدیل می کند.
برای رفع این معضلات حذف تحریم ها می تواند مزایایی را برای ایران به ارمغان بیاورد. سازمان محیط زیست می تواند روابط نزدیک تری با همتایان بین المللی برای تسهیل در دستیابی برای تکنیک های به روز و دانش چگونگی مقابله با چالش های مشابه به دست آورد.
علاوه بر سرمایه گذاری مستقیم در بخش کشاورزی به منظور کاهش تخریب محیط زیست، ایران می تواند از رشد صنعتی پایداری نیز با بهبود بهره وری آب برخوردار شود. ایرانی که با معضل تحریم مواجه نیست می توند نسبت به امنیت غذایی و خودکفایی در این زمینه حساسیت کمتری داشته باشد و به این ترتیب بخش کشاورزی خود را کوچک تر کند. این کشور همچنین می تواند تولیدات صنعتی خود را بهبود بخشیده و محصولاتی که به آب فراوان نیاز دارند را وارد کند.
