دو سال پیاپی است که رسانه های مهم دنیا هم زمان با سال نو میلادی ایران را به عنوان مقصد جذاب خوب برای گردشگری پیشنهاد می دهند. این اتفاق حاصل تغییر رویکرد دولت و گفت و گو با دنیا در زمینه حل مشکلات قدیمی و به صورت مشخص پرونده هسته ای بود. اکنون هم با برداشتن تحریم ها علیه ایران، آخرین گام مهم و بزرگ در این زمینه برداشته شد.
بر همین اساس خبرنگار روزنامه شرق به سراغ برخی از کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری رفته است تا از آن ها بپرسد این اتفاق جدید می تواند چه کمک و اثری بر صنعت گردشگری کشور که در دو سال اخیر رونق نسبتا خوبی را شاهد بوده، بگذارد.
پنجشنبه گذشته هم مسعود سلطانی فر، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در یادداشتی اختصاصی که برای «شرق» نوشت، در همین رابطه نکات و آمارهای جالب و مهمی را ذکر کرد.
او در یادداشتش گردشگری را این طور توصیف کرده بود: «مثل گنجی می ماند که پس از سال ها غفلت و بی خبری آن را یافته ایم. گنجی در کنار گوش مان، گنجی در همین حوالی، گنجی به وسعت ایرانی که در آن زندگی می کنیم و نفس می کشیم، اما چه دیر به ارزش هایش پی برده ایم!... گردشگری ایران پس از سال ها غفلت، بسان نهالی زیبا سر بر می آورد، رشد می کند، برگ و بار می گیرد و دور نیست آن زمانی که میوه دادن های پی در پی اش کام مان را شیرین کند».
سلطانی فر در ادامه یادداشت خود با ارائه آمارهایی نوشت: «اصفهان ما تنها در 6 ماه اول امسال، میزبان بیش از 80 هزار گردشگر از 60 کشور جهان بود و شمار ورود گردشگران غربی از کشورهای مختلف تا 3 برابر افزایش پیدا کرد؛ رشد عمومی گردشگری ورودی ایران به 12 درصد می رسد که 3 برابر میانگین جهانی است».
هم اکنون بر اساس آمارهای رسمی رتبه کشور ایران از نظر ورود گردشگران خارجی، حدود 46 است و از نظر درآمد گردشگری رتبه 35 یا 36 دنیا را دارد. مسئولان و فعالان حوزه گردشگری می گویند تلاش شان مبتنی بر آن است که رتبه ایران را از نظر جذب گردشگر و درآمد حاصل از آن به نسبت این رتبه باز هم بهبود بدهند.
در این سال ها توسعه زیرساخت های گردشگری، ارائه تسهیلات صدور ویزا، احداث و ایجاد هتل های چهار و پنج ستاره و ساماندهی و نوسازی شبکه حمل و نقل هوایی که به دلیل تحریم های ناعادلانه دچار مشکلاتی شده بود و مرتفع کردن این مشکلات، از جمله مهم ترین اقدامات در بخش گردشگری اعلام شده بود. بر همین اساس دولت تلاش کرده است حل مشکلات این بخش را در اولویت خود قرار دهد.
هم زمان با خبر لغو تحریم ها، وزیر راه و شهرسازی هم خبری را اعلام کرد که بهبود دهنده بخش دیگری از مشکلات صنعت گردشگری ایران است. عباس آخوندی اعلام کرد: «با توجه به مذاکرات انجام شده با شرکت های تأمین کننده هواپیما، با شرکت ایرباس برای خرید 114 فروند هواپیما توافق شد تا با اجرای برجام و رفع تحریم ها به تدریج وارد ناوگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (ایران ایر) شود و تا پایان امسال، چند فروند از این هواپیماها وارد ناوگان ایران ایر می شود».
طبق گفته وزیر مسکن «در چند ماه گذشته مذاکرات زیادی با شرکت های تأمین کننده هواپیما داشتیم تا ساختارهای شرکت هواپیمایی ایران ایر را بازسازی کنیم و علاوه بر شرکت ایران ایر، دیگر شرکت های هواپیمایی نیز می توانند از طریق سیستم های لیزینگ هواپیما، ناوگان هوایی خود را تأمین کنند. همچنین با چند شرکت بیمه معتبر جهانی در این زمینه مذاکراتی انجام شده است تا امکان تأمین هواپیما با روش لیزینگ برای سایر شرکت های هوایی ایران نیز فراهم شود».
در همین رابطه اردشیر اروجی، کارشناس حوزه گردشگری و معاون سابق سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی درباره اثرات برداشته شدن تحریم ها علیه ایران بر این صنعت این طور گفت: «واقعیت این است که رفع تحریم ها روی کلیه صنایع تأثیر می گذارد، اما به اعتقاد من روی گردشگری تأثیرش بسیار بیشتر خواهد بود، چراکه یکی از نکات خیلی مهم در این زمینه، در حقیقت از بین رفتن فضای ایران هراسی است و این قضیه خودش تبدیل می شود به ایران شناسی، که البته در یکی، دو سال اخیر این فضا به وجود آمده بود».
اروجی می افزاید: «بسیاری از مردم اروپا و آمریکا در پی این خبرها حالا مشتاق دیدن ایران شده اند که بیشتر کشور ما را بشناسند. اکثر گردشگران ما از زمان های گذشته از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی بوده اند و همین گردشگران هم برای کشور سود قابل توجهی به همراه خواهند داشت. رئیس سازمان چندی قبل اعلام کرده بود ما سال گذشته 5 میلیون گردشگر داشتیم که 2/5 میلیون از این گردشگران، زیارتی بودند و مابقی گردشگران سیاحتی. هرچند من این عدد را قبول ندارم و معتقدم کمی بزرگ نمایی دارد اما به هر حال گردشگرانی که از کشورهای اروپایی و آمریکایی می آیند متقاضیانی هستند که سودآور بوده و با این وضعیت علاقه مند به دیدن ایران شده اند که باید خودمان را برای این شرایط آماده کنیم».
همچنین این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به قانون جدید آمریکا در زمینه محدودیت صدور ویزا برای افرادی که به ایران سفر می کنند نیز گفت: «به نظر من همین قانون نشان می دهد تمایل اهالی دنیا برای شناختن و دیدن ایران بیشتر شده است».
طبق گفته آقای اروجی بخشی از مشکلات صنعت گردشگری ایران در شرایط کنونی می تواند نقطه ضعف کشور ما در این زمینه باشد. این گفته های او در این بخش است: «ما هم اکنون به لحاظ داشتن هتل های 4 و 5 ستاره استاندارد، سیستم حمل و نقل هوایی و رستوران داری و پذیرایی با مشکلات جدی مواجه هستیم. همچنین معضل سرویس های بهداشتی ما هنوز مشکلی جدی است و سازمان باید برای حل این مشکلات خیلی بیشتر از این ها تلاش بکند که این فضا برای جذب گردشگران بیشتر اثرگذار باشد».
ابراهیم پورفرج، مجری تورهای گردشگری خارجی در ایران و فعال بخش خصوصی هم در رابطه با برداشته شدن تحریم ها علیه ایران می گوید: «برداشته شدن تحریم ها علیه ایران صددرصد تأثیر مثبتی روی صنعت گردشگری خواهد گذاشت؛ چراکه اصولا گردشگر جایی می رود که احساس امنیت و آرامش کند، کشوری که تهدید و تحریم شود خیلی برای گردشگر جالب نیست، یا حداقل مقصد امنی به حساب نمی آید. برای همین است که ایران برای سال 2016 از سوی بسیاری از رسانه های مهم دنیا، مثل نشنال جئوگرافیک به عنوان یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری دنیا معرفی شده است، این ها اثرات همین رفع تحریم ها و گفت و گوها با دنیاست».
او می افزاید: «به اعتقاد من آنچه تا الان مانع توسعه صنعت گردشگری ایران شده بود همین تحریم ها و تهدیدها بود، الان این داستان جمع شده است و تقاضاها برای دیدن ایران که تا پیش از این هم زیاد شده بود، باز هم بیشتر خواهد شد، امیدواریم در این شرایط مسئولان کمک کنند زیرساخت ها را به خوبی مهیا کنیم و بتوانیم پذیرایی خوبی از گردشگران خارجی داشته باشیم؛ چراکه در صنعت گردشگری یک اصل مهم وجود دارد که بازارداری یا حفظ بازار بسیار مهم تر از بازاریابی یا جذب گردشگر است؛ چون اگر این اتفاق نیفتد مشتری بعد از آمدن پشیمان می شود، اما اگر امکانات و خدمات خوب به آن ها داده شود، مشتری ترغیب می شود باز هم بیاید و دیگران را هم ترغیب کند برای دیدن ایران اقدام کنند، این ها عوامل حفظ بازار است و تأثیر بسیاری می گذارد».
پورفرج در پایان می گوید: «در مجموع این را بگویم که فعالان گردشگری از اتفاقی که افتاده است، بسیار خوشحال و امیدوار هستند؛ چراکه انتقال پول به ایران مشکل ساز بود و این موضوع هم برای ما به عنوان فعالان این بازار و هم برای گردشگران خارجی بسیار مشکل ساز بود، اما حالا می توان به نسبت بسیار زیادی به آینده امیدوار بود».
