مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست از مشخص شدن ساختار ژنتیکی جمعیت های یوزپلنگ آسیایی خبر داد و گفت: این ساختار با هدف بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی، وجود یا عدم وجود درون آمیزی، ساختار ژنتیکی جمعیت های یوزپلنگ آسیایی مشخص شده است.
به گزارش ایلنا، اصغر مبارکی افزود: به منظور مدیریت پایدار ژنتیکی یوزهای آسیایی، طرح پژوهشی با عنوان «بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت های یوزپلنگ آسیایی با استفاده از آنالیز ژن های nDNA و mtDNA» با هدف بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی، وجود یا عدم وجود درون آمیزی، تعیین میزان جریان ژنی و برآورد فاصله ژنتیکی میان کلیه جمعیت های یوزپلنگ آسیایی، در بخش زیست فناوری دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی، اجرا شد.
مبارکی با بیان اینکه جمعیت های مختلف یوزپلنگ آسیایی شامل ذخیره گاه زیست کره توران، پارک ملی کویر، یزد و کرمان مورد بررسی قرار گرفت، تصریح کرد؛ بنا به توضیحات مجری پروژه، در این پژوهش، به منظور بررسی جامع ژنتیکی جمعیت های تحت مطالعه، از 20 جایگاه ریزماهواره و 15 ژن هسته ای و میتوکندریایی استفاده شد، به این شکل که از 20 جایگاه ریزماهواره در راستای ژنوتایپینگ هر دو جنس نر و ماده، از توالی یابی 9 ژن هسته ای برای آنالیز مسیر مادری و پدری، از توالی یابی 4 ژن میتوکندریایی برای آنالیز مسیر مادری و از توالی یابی 1 ژن مشتمل بر 2 ناحیه در کروموزوم Y به منظور آنالیز مسیر پدری استفاده شد.
مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بیش ترین تنوع ژنتیکی جمعیت های یوزپلنگ در کرمان، سپس یزد و بعد ذخیره گاه زیست کره توران و کمترین تنوع ژنتیکی نیز مربوط به یوزپلنگ پارک ملی کویر قراردارد بنابراین وجود میزی و افزایش همخونی در یوزپلنگ پارک ملی کویر امری محتمل است.
به گفته مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست، کمترین فاصله ژنتیکی در بین یوزپلنگ پارک ملی کویر و یوزهای یزد و بیشترین فاصلۀ ژنتیکی بین یوزپلنگ پارک ملی کویر و یوزهای کرمان مشاهده شده است، که یوزهای کرمان، بیشترین شباهت ژنتیکی را با یوزهای ذخیره گاه زیست کره توران و همچنین یوزهای یزد به جز یوزپلنگ بافق، بیش ترین شباهت ژنتیکی را با یوزپلنگ پارک ملی کویر دارند، طبق این نتایج، 60 درصد از تنوع موجود، درون جمعیتی بوده و تنها 40 درصد آن نشأت گرفته از تنوع بین جمعیتی است.
وی با بیان اینکه یوزپلنگ موجود در ایران یکی از گونه های ارزشمند کشور است، افزود: که نتایج این تحقیق حکایت از وجود سطح متوسط تنوع ژنتیکی در این گونه داشته و حفاظت ژنتیکی و مدیریت جمعیت های موجود، می تواند آن را از فرسایش ژنتیکی بیشتر و نابودی در زیستگاه های موجود حفظ نماید.
مبارکی با استناد به نتایج حاصله مبنی بر وجود شباهت ژنتیکی در بین جمعیت های موجود و خلوص بالای ژنتیکی در جمعیت های مجزا، گفت: امکان وجود همخونی و اثرات نامطلوب آن از جمله کاهش شایستگی (Fitness)، کاهش قدرت زنده مانی (Viability)، افزایش حساسیت به بیماری های عفونی، کاهش تولید مثل، بروز ناهنجاری های ژنتیکی و غیره امری محتمل به نظر رسیده و بروز این عوامل مخرب در این گونه، تداوم و بقاء آن را به مخاطره انداخته و به شدت آن ها را در خطر انقراض قرار خواهد گرفت.
مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد؛ برای حفاظت و مدیریت ژنتیکی، با انتقال نسبی (ورود جنس نر) و یا مطلق (هر دو جنس) یک یا چند جمعیت (واجد بیشترین تفاوت ژنتیکی با جمعیت پذیرنده) به جمعیت پذیرنده، میزان همخونی و اثرات مخرب آن کاهش یافته و در روند افزایش جمعیت و بقاء افراد جمعیت پذیرنده، نقش مهمی را ایفا خواهد نمود.
